تیم فوتبال زنان ملوان بندر انزلی که از زمان حضورش در لیگ برتر از سال ۱۳۸۴ یکی از تیمهای مطرح بوده و حتی یک سال قبل از انحلالش به عنوان نایب قهرمانی دست یافته بود، در سال ۱۳۹۵ در میان اندوه و شگفتی هواداران و بازیکنان به یکباره منحل شد. مدیرعامل باشگاه در آن زمان پس از سقوط تیم فوتبال مردان ملوان از لیگ برتر، دربارهی انحلال تیم زنان ملوان گفت: «ما بسیار عیالوار هستیم. وقتی یک کشتی در طوفان اسیر میشود، بار خود را خالی میکند.»
این بار اضافی تیمی بود که در سالهای اخیر هیچ فصلی را بدون عنوان به پایان نرسانده بود و یکی از بازیکنان ملیپوش، سارا قمی، عنوان خانم گلی را با زدن ۱۵ گل در لیگ برتر به دست آورده بود.
مجمع اقتصاد جهانی، گزارش بررسی شکاف جنسیتی در دنیا در سال ۲۰۱۸ را در روز ۱۸ دسامبر منتشر کرد و بر طبق این گزارش ایران همچنان در قعر جدول برابری جنسیتی در دنیا قرار دارد.
این مجمع در سال ۲۰۱۸ به منظور ایجاد آگاهی جهانی از چالشهای ناشی از شکافهای جنسیتی و فرصتهای ایجاد شده برای کاهش آنها با بررسی ۷۰ زیر شاخص شامل اطلاعاتی در مورد مشارکت نیروی کار، رهبری اقتصادی، دسترسی به داراییها و فنآوری، رهبری سیاسی، خانواده، اقتصاد، آموزش و پرورش و عوامل مرتبط با سلامت در قالب ۴ شاخص کلی دستیابی به آموزش، مشارکت اقتصادی، مشارکت سیاسی و بهداشت به بررسی برابری بین مردان و زنان در ۱۴۹ کشور دنیا پرداخته است.
هر بار داستان همین است. نگرانیهای مادرانهام از صبح خیلی زود آغاز میشود. هرچند شبها هم چندبار بیخوابم میکند. از نگرانی برای سوار سرویس شدن در آن وقت صبح گرفته تا سلامت رسیدن به مدرسه. تا وقتی برگردد و به محل کارم تلفن بزند و بگوید خوبم. از لحظهای که سوار اتوبوس میشود و به اردو میرود تا لحظهای که برگردد. از وقتی کلاس زبان شروع میشود و همزمان با آن نگرانی من از ساختمان پیر و سقف و دیوارهای عجیب و نگرانکننده. از وقتی بحث زلزله در تهران گل میکند و از خاطراتش از مانور زلزله در مدرسه میگوید و از من میپرسد وقتی زلزله آمد، چطور بدون اینکه بقیه بچهها را هل بدهد، از طبقه سوم خودش را به حیاط برساند.
خشونت فیزیکی، آزار و اذیت روانی و آزار و اذیت جنسی از انواع خشونت علیه زنان در محیطهای کاری است. در سالهای اخیر خشونتهای سیستماتیک مانند لطمه زدن به اعتبار و آبروی فرد قربانی، طرد کردن او، محول کردن وظایف غیر مرتبط و ناکارآمد و تحمیل این شرایط به او، شکاف دستمزدها، ترس زنان از بارداری، به دنیا آوردن کودک و مشکلات سلامتی و بهداشتی که با آن مواجه هستند از جمله دیگر انواع این خشونتها است.
طبق تعاریف بین المللی خشونت سازمان یافته رفتار خشنی است که برای دستیابی به اهداف برنامه ریزی شده یا به دنبال تحریک و یا مواضع خاص سیاسی اقتصادی اجتماعی یک گروه سازمان یافته سیاسی یا اجتماعی بروز پیدا میکند.
نقطه آغازین این نوع خشونت معمولاً در خانواده است، زمانیکه مادر به عنوان همجنس به دلیل باورها و تعصبات منفی از داشتن فرزند دختر ناراحت است یا بین فرزندان دختر و پسر خود فرق میگذارد و از همان ابتدا به پسر القا میکند که تو به دلیل مرد بودن، از انجام برخی مسئولیتها آزادی و تو به دلیل زن بودن باید چنین و چنان کنی.
دادگاه در چند جلسه تشکیل شد و من میدیدم قاضی که در جلسه اول اینقدر با دقت گزارش پزشک قانونی را بررسی میکند دیگر میل چندانی به محکوم کردن آزارگر ندارد. با پرسوجوهایی که کردم متوجه شدم مدیر عاملمان گفته که خودش او را ادب خواهد کرد و مسئله را حل و فصل خواهد کرد.
ابتدا مقدمهای در رابطه با چرایی و چگونگی شکلگیری کارزار منع خشونت خانوادگی و فعالیت آن در این مدت دو سال میگویم. سپس به ضرورت در نظرگرفتن پیشنهادهای متن «قانون منع خشونت خانگی علیه زنان» که مورد حمایت این کارزار بوده است با ذکر دو مثال از روایتهای ارسال شده به کارزار می پردازم. نحوه درمان این دو مورد از روایتها که یکی در ایران و دیگری در یکی از کشورهای اروپایی بوده را مقایسه میکنم و پیشنهاد قانونی کارزار را در این زمینه مطرح میکنم.
نابرابریهای جنسیتی، دادن حقوق کمتر به زنان، نادیده گرفتن آنها برای مسئولیتهای مهم و کلیدی در سازمان، مسئولیت گریزی مردان در محیط کار، انتظار کار برابر و حتی بیشتر نسبت به همکار مرد و... همگی از مصادیق خشونت علیه زنان در محیط کار هستند که برای خانمها تبعات منفی متعددی دارند.
در روز پنج شنبه اول آذر مراسم بزرگداشتی به مناسبت ۲۵ نوامبر روز جهانی محو خشونت علیه زنان در رشت برگزار شد. اولین سخنران این مراسم نوشین کشاورزنیا سخنرانی خود را با موضوع آزار جنسی در محیط کار با تأکید بر طیف گستردهی خشونت در روابط بین افراد با ارائه تعریف کلی از خشونت آغاز کرد و گفت: موضوع بحث امروز من در مورد خشونتی است که در محیط کار اتفاق میافتد. در مسئلهی خشونت یک فرد یا یک گروه خواستهی خودش را با تکیهبر منابع قدرت (همچون پول، جایگاه، باورهایی که یک اجتماع به آن فرد دادهاند یا مسئلهی جنسیت) بهزور بر شخص دیگری به شکل پنهان یا آشکار اعمال میکند.
هنگامیکه از خشونت خانگی صحبت میشود اولین چیزی که به ذهنمان میرسد خشونت روانی یا خشونت فیزیکی است؛ اما تحقیقات نشان داده است خشونت اقتصادی یکی از گستردهترین و در عین حال پنهانترین خشونتهایی است که زنان در روابط پرخشونت با آن مواجه هستند. اکثر مطالعات انجامگرفته در خصوص خشونت خانگی نشان میدهند تقریباً تمام زنهایی که تحت خشونت خانگی هستند، خشونت اقتصادی را تجربه میکنند. خشونت اقتصادی میتواند اولین نشانه از خشونت جنسی و خشونت خانگی در شروع یک رابطه باشد.
ما باید باور کنیم که وقتی آزار میبینیم متهم نیستیم. در دنیای امروز، هرکدام از ما رسانه هستیم پس میتوانیم از جامعه کوچک اما پراهمیت خانواده شروع کنیم و تابوها را دور بریزیم. به دخترم و همه دختران سرزمینم میگویم «زندگی امن و جامعه ایمن حق توست. حرف نزدن و پنهان کردن آزارهای خیابانی، رازداری و آبروداری نیست. دربارهاش حرف بزنیم و کمک کنیم فرهنگ جامعه آنقدر پیشرفت کند که برای همه امن باشد.»