تا قانون خانواده برابر: این مصاحبه در پی گشودن مسیری برای صحبت کردن در مورد مسائل جنسی زنان است. متاسفانه تاکنون دسترسی به سکسولوژیست های فمینیست در ایران برای ما امکان پذیر نبوده است بنابراین در خواندن متن اگر با رویکردی غیر فمینیستی روبرو می شوید به این دلیل است. «فاطمه آذرتاش» مشاور مسائل جنسی است که با او درباره مشکلات زنان در رابطه جنسی، رابطه جنسی مقعدی و دهانی ،همچنین خشونت جنسی علیه کودکان و راهکارهای مقابله با آن صحبت کردیم.
سوال: لطفا بگویید بیشتر مشکلات زنان در رابطه جنسی چیست؟ و شما چه راهکارهایی در این مورد ارائه می‌دهید؟
جواب: مشکلات زنان را در رابطه جنسی بسته به سن افراد و مدت زمانی که ازدواج کرده‌اند، می‌توان به ۶ دسته تقسیم کرد که در اینجا به ۲ نمونه از آن اشاره می‌کنم:
- ازدواج‌های بدون زفاف یا بدون وصال :برخی از زنان جوان موقع نزدیکی دچار ترس می شوند- و با توجه به تنشی که در این زمان دارند، عضلات شرمگاهی واژن خود را جمع می‌کنند و اجازه نزدیکی نمی‌دهند. این زنان دچار واژینسموس هستند. برای بهبود هم بستگی به این دارد که چقدر دنبال درمانش باشند. این مشکل از چندین ماه تا چندین سال می‌تواند وجود داشته باشد. مثلا گزارش شده است که زنی تا ۱۴ سال بعد از ازدواجش نتوانسته زفاف داشته باشد. من مراجعی داشتم که سه سال بعد از ازدواج هنوز باکره بود. البته مشکلی که در این زمینه داریم این است که افراد نمی‌دانند کجا مراجعه کنند و از طرفی خجالت می‌کشند که این موضوع را مطرح کنند. بعضی افراد به دکتر زنان مراجعه می‌کنند، هستند افرادی که به دکتر زنان مراجعه کرده‌اند و جراحی شده‌اند، در حالی‌که نیازی به جراحی نداشتند، چون این مشکل به-دلایل روانی ایجاد می شود. مثلاً بازخورد منفی شدیدی که از اطرافیان درخصوص درد در اولین رابطه جنسی گرفته شده، عدم آگاهی از رفتار جنسی، محیط خانوادگی سخت‌گیر و سرکوب‌گر، سابقه یا تجربه سوء‌استفاده جنسی در کودکی وغیره. من مراجعینی دارم که حتی از اینکه درمقابل جنس مخالف قرار بگیرند، دچار ترس می‌شوند و می‌گویند دست و پا یا صدایمان می‌لرزد و نمی‌توانیم با جنس مخالف ارتباط معمولی برقرار کنیم، چه این فرد استاد دانشگاه‌شان باشد، چه همکلاسی آنان یا هر فرد دیگری.
زنان جوانی که با این مشکل مواجه هستند، اول باید بدانند به کجا مراجعه کنند. اگر مشکل فیزیکی داشته باشند که معمولا مشکل فیزیکی نیست، متخصص زنان آن را برطرف می‌کند در غیر این صورت باید به سکسولوژیست مراجعه کنند که بتواند به آن‌ها کمک کند که دربیشتر موارد مشکل با مراجعه به سکسولوژیست برطرف می‌شود.
برای برطرف‌شدن مشکل خیلی مهم است که زوج‌ها با هم به مشاور مراجعه کنند، چرا که زن‌ها در صورت حمایت همسر راحت‌تر می‌توانند توانایی‌های جنسی خود را افزایش دهند و مشکلشان زود‌تر برطرف می‌شود و درمانگر در مورد مراحل درمان و نقش عاطفی که مرد در کاهش اضطراب و استرس زن می‌تواند داشته باشد با زوجین صحبت می‌کند و تکنیکی در جهت بهبود ارائه می‌دهد.
2- مشکل دیگر مربوط به زنانی است که در ابتدای ازدواج، رابطه جنسی خوبی داشته‌اند اما رفته رفته دچار سردمزاجی یا بی‌میلی جنسی شده‌اند. سردمزاجی یعنی فرد هیچ آغازگری برای شروع رابطه ندارد. میل جنسی با دیدن، شنیدن، لمس و بوکردن برانگیخته می‌شود. زنان به دلایل مختلف دچار بی‌میلی می‌شوند. مثلا پریشانی روانی، مشکل در روابط زن و شوهر، مشکل در برانگیختگی، نرسیدن به ارگاسم (اوج لذت جنسی)، کمبود تستسترون آزاد در خون یا بیماری‌هایی مانند سوءتغذیه، تیروئید، دیابت، خستگی‌های روحی و روانی، استفاده از قرص‌های ضد بارداری، شیردهی، مصرف داروهای ضد افسردگی، اضطراب و استرس، نداشتن تصویر بدنی خوب از خود، (بعضی افراد با اینکه زیبا هستند اما خودشان را زیبا نمی‌دانند)، یائسگی، ابتلا همسر به زود انزالی و اختلال نعوظ (باعث می‌شود زن در رابطه به ارگاسم نرسد و در نتیجه بعد از مدتی سردمزاج شود)، نداشتن مهارت کافی و گفتمان جنسی لازم که مرد از نیاز‌ها، انتظارات و خواسته‌های زن بی‌اطلاع است و زن به علت شرم و حیا، نشناختن بدن خود و نقاط حساس آن، از انتقال این مسائل به مرد جلوگیری می‌کند.
سوال:چه راهکارهایی برای درمان وجود دارد؟
جواب:برای درمان باید دید که مشکل زنان جسمی است یا روانی، اگر جسمی بود که به پزشک متخصص باید مراجعه کنند. در غیر این صورت باید به سکسولوژیست مراجعه نمایند. گذراندن دوره‌های آموزش مهارت‌های جنسی به این افراد کمک می‌کند تا مشکلات خود را حل کنند. گاهی نیز مشکل به خاطر اختلافاتی است که زن و شوهر در موارد دیگر زندگی باهم دارند. در این‌صورت نیز باید نزد مشاور بروند تا با رفع تعارضات و اختلافات بینشان صمیمت عاطفی که زبر بنای صمیمیت جنسی است برقرار بشود.
سوال:آیا بی‌میلی جنسی در مردان هم وجود دارد؟
جواب:بله بی‌میلی جنسی در مردان هم وجود دارد که دلائل آن تقریباً با بی‌میلی زنان تا حدودی همپوشانی دارد، به انضمام اینکه مصرف موادمخدر، الکل، دارو‌ها و اسپری‌های تبلیغاتی که روند طبیعی عملکرد جنسی را دچار اغتشاش کرده و به عروق و اعصاب آن ناحیه صدمه می‌زند که مصرف آن در مردان بیشتر از زنان است، می‌تواند از دلائل بی‌میلی محسوب شود.
در مواردی دیده شده که زن ومرد با دیدن فیلمهای پورنو از آن‌ها الگوبرداری نموده و خود را با آن‌ها مقایسه می‌کنند، غافل از اینکه این فیلم‌ها مونتاژ شده و مشخص نیست که تهیه آن ها چه مدت زمانی طول کشیده و یا چه مواد و داروهایی طرفین استفاده کرده‌اند و این مقایسه سبب شدهکه نسبت به عملکرد جنسی خود یا همسر دید منفی داشته و مقدمات استرس، کاهش اعتماد به‌نفس، اضطراب فراهم شود. مشکل بی‌میلی زمانی بیشتر مشهود است که قدرت جنسی زن از مرد بیشتر بوده و این مساله زن را اذیت می‌کند.
سوال:چه راهکارهایی در این مورد وجود دارد؟
جواب: در این موارد بهتر است زن از همسرش حمایت کند. قدرت جنسی خود را به رخ مرد نکشد، چون مردان همواره در رابطه جنسی نگران هستند که در مقابل زنشان کم نیاورند و چنانچه از طرف همسر تحت فشار قرار بگیرند، مقدمات ابتلا به اختلالات زود انزالی و اختلال نعوظ فراهم می‌گردد. زن و مرد بایستی اطلاعات خود را در زمینه مهارت‌های جنسی، شناخت روحیات و انتظارات هم افزایش دهند. با توجه به اینکه زن از لحاظ فیزیولوژی می‌تواند چندین‌بار به ارگاسم برسد اما مرد فقط در هر رابطه یک بار و نیاز به یک دوره استراحت دارد، مرد باید از تکنیک‌هایی استفاده نماید تا ابتدا زن به ارگاسم برسد و نیاز او برطرف شود تا از نظر روحی و روانی به آرامشبرسد و اینجاست که آموزش‌های قبل از ازدواج ضرورت خود را نشان می‌دهد. مساله دیگری که باید به آن توجه نمود این است که وقتی زن و مرد با هم ازدواج می‌کنند، متعهد می‌شوند که نیازهای هم را برطرف کنند.
متاسفانه این دیدگاه که زن‌ها باید نیاز مردها را محقق کنند، در جامعه ما جا افتاده است ولی برعکس آن نه، که زن هم نیازی دارد و مردها هیچ تلاشی در این زمینه نمی‌کنند و حتی زنان نیز در این زمینه حقوقی برای خود قائل نیستند واز این حق خود چشم‌پوشی می‌کنند و از بیان آن شرمسار هستند. غافل از آنکه با سرکوبی و بی‌توجهی به این نیاز چه آلام، درد‌ها و مشکلاتی را برای خود خریدارند. لذا در این زمینه بایستی مردان و زنان ما آموزش‌های لازم را دریافت نمایند..
سوال:در فرهنگ ما مرد حق دارد هر زمان که بخواهد با زن همبستر شود و خب در بعضی وقت‌ها زن رابطه را نمی‌خواهد. در این مورد هم توضیح بفرمایید؟
جواب:اگر زن در این زمینه مشکلی دارد، بایستی در جهت درمان اقدام کند و توضیحاتی که در زمینه کم‌میلی زنان و درمان آن قبلاً گفتم در اینجا صدق می‌کند.
سوال:مسئله اینجاست که در فرهنگ ما مردها اجبار می‌کنند و این مشکل‌زا می‌شود؟ یعنی مشکل از قانون تمکین است.
جواب: ببینید من به عنوان یک مشاور جنسی به مسئله نگاه می کنم. من مراجعی داشتم که می‌گفت همیشه بعد از رابطه جنسی گریه می‌کردم چون فکر می‌کردم این یک رابطه یک‌طرفه است و من زن او هستم و باید تمکین داشته باشم. وقتی زن قدرت و کنترلی از خود در این زمینه نداشته باشد و حس کند که این مسئله اجباری است، در نتیجه می‌خواهد مخالفت کند. انسان همیشه با چیزهایی که می‌خواهند آزادی او را بگیرند، مخالفت می‌کند. وقتی با زنان در زمینه فواید رابطه جنسی و باورهای غلط رایج در جامعه و اینکه رابطه جنسی رابطه‌ای است که طرفین از آن بهره می‌برند، صحبت می‌شود، دیگر جبهه نمی‌گیرند و خودشان در جهت درمان اقدام می‌کنند. البته اولین درمان آن‌ها که تغییر نگرش آن‌ها بوده صورت گرفته و مغز که فرمانده دستگاه تناسلی و ایجاد هورمون جنسی در بدن است، درمان یافته است و فرد خود پیش‌قدم می‌شود که در جهت درمان اقدام نماید تا از این نعمت الهی و ثمرات آن بهره‌مند شود. به مردان در این زمینه آموزش می‌دهیم که اجبار آن‌ها موجب مشکلات مختلفی در زنان می‌شود، این مساله را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهند و درصدد ریشه‌یابی و درمان آن در کنار زنان برمی‌آیند.
سوال:لطفا در مورد رابطه جنسی مقعدی هم توضیح بفرمایید؟
جواب: اگرهویت جنسی کسی بر اساس دستورات مذهبی او می باشد باید به آن دستورات توجه کند مثلاً این رابطه در اسلام چنانچه زن راضی نباشد حرام و اگر راضی باشد مکروه است. اما در کنار نگاه مذهبی نگاه پزشکی هم هست. می توان پرسید این رابطه از نظر پزشکی خطراتی را متوجه زن می کند؟ در حقیقت مقعد دارای «اسفنکترهایی» است که به صورت ارادی باز و مدفوع از آن خارج می شود. اگر هر شی دیگری به کرات از بیرون بخواهد وارد شود این گیرنده های عصبی که بسیار حساس هستند دچار مشکل می شوند و دفع مدفوع زنان غیر ارادی می شود. بنابراین از نظر پزشکی این رابطه خطرناک است. بنابراین زنان باید از این رابطه که به بدن آنان ضرر می رساند پرهیز کنند. در این موارد زنان باید یاد بگیرند برای بدن خود ارزش قائل شوند و عزت نفس داشته باشند و به هرچیزی تن ندهند. ورای این مسئله از نظر انتقال بیماری های جنسی، احتمال انتقال بیماری های مقاربتی مثل سوزاک،ایدز،هپاتیت و … در این رابطه بیشتر است.
سوال:به چه دلیل خطر انتقال بیشتر است؟
جواب: به دو دلیل در این رابطه خطر بیشتری وجود دارد. نخست این که دیواره داخلی روده بزرگ (بخش داخلی مقعد) خود قابلیت جذب مستقیم مواد و انتقال مستقیم آن به خون را دارد و دیگر این که حلقه خروجی جداره مقعد به دلیل این که مانند واژن قابلیت ارتجاعی و انعطاف پذیری لازم برای نزدیکی و حرکت رفت و برگشتی آلت تناسلی مرد را ندارد، در نتیجه احتمال خراش برداشتن و خون ریزی آن بسیار بالا است. این خراش ها و بریدگی ها اغلب در بافت و بسیار ریز هستند و معمولاً با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند بنابراین بیماری ها راحت تر منتقل می شود. از طرفی آلت مردانه دچار خراش می شود و یک عاملی برای انتقال بیماری می شود. مرد اگر برای زنش احترام و ارزش قائل باشد به راحتی به بدن همسرش آسیب نمی زند. باید بدانیم رابطه جنسی برای افزایش صمیمیت زوجهاست و می تواند آن ها را از نظر روحی و روانی به هم نزدیک تر کند. اگر قرار است که یکی از طرفین در این رابطه صدمه ببیند دیگر صمیمیتی رخ نمی دهد و شخص آسیب دیده دیگر رغبتی به چنین رابطه ای نشان نمی دهد و کم کم نسبت به رابطه سرد می شود.
سوال بسیاری از مردان خواستار این رابطه اند زنان در این مورد چه کاری می توانند انجام دهند؟
جواب: متاسفانه مردان ما اطلاعات کافی در مورد خطرات این رابطه ندارند و نمی دانند این رابطه چقدر می تواند به زن آسیب برساند. یکی از مشکلات ما استیلای جهل جنسی در جامعه است. گاهی خشونت جنسی در اثر ندانستن است و مردها گاهی نمی دانند کاری که انجام می دهند یک جورخشونت جنسی است. البته زنان نیز در مقابل آن علارغم درد و مشکلاتی که پس از آن متحمل می شوند به دلائل زیر ایستادگی نمی کنند :
۱-چون یاد گرفته اند که همواره بایستی در مقابل تمام خواسته های مرد سر فرود آورند و حقوقی برای خود قائل نیستند.
۲- به دلائل شخصیتی (کمبود اعتماد به نفس ،کمبود عزت نفس، وابستگی،اضطراب از دست دادن طرف مقابل ) شهامت لازم برای نه گفتن را ندارند.
سوال:در مورد سکس دهانی نیز می شود توضیحاتی ارائه بفرمایید؟
جواب: از نظر اسلام سکس دهانی مشکلی ندارد به شرطی که منی و ترشحات داخل دهان ریخته نشود. البته رابطه دهانی را اگر زنی دوست ندارد و باعث انزجار او از سکس می شود مجبور به انجامش نیست؛ زیرا هدف از رابطه جنسی فراهم نمودن آرامش روحی و روانی برای طرفین است نه ایجاد جوی متشنج و تنفر آمیز. اما گاهی دوست نداشتن زن ها در اثر باورهاست و فکر می کنند این مسئله ای غربی است و انحراف محسوب می شود درحالی که این مساله در عصر اسلام هم مطرح شده و پیشوایان ما درباره اش صحبت کرده اند. برخی از زنان نیاز به تغییر نگرش جنسی دارند که در این زمینه بایستی مطالعه نمایند تا در ارزشها و نگرشهایشان تجدید نظر نمایند . در این گونه رابطه نیز از لحاظ بهداشتی بایستی یک سری نکات را رعایت نمود زیرا سبب انتقال بیماریهای مقاربتی می شود بنابراین بایستی از سلامت شریک جنسی خود مطمئن بود مخصوصاً در صورتی که در دهان، لثه ها و اطراف لبها خراش ، بریدگی و یا تبخالی مشاهده شود از این رابطه ممانعت شود.
سوال:لطفا درباره خشونت های جنسی دیگر به جز تمکین نیز برای خوانندگان ما توضیحاتی ارائه بفرمایید؟
جواب:خشونت جنسی هر رفتاری است که به زور یکی بر دیگری تحمیل کند که در این رابطه یکی لذت ببرد و دیگری آزار ببیند. خشونت جنسی ابعاد گسترده ای دارد از تن فروشی اجباری تا ازدواج زودهنگام، ختنه زنان، تست باکرگی،نگاه شهوت آلود به زن، اجبار به رابطه در زمان عادت ماهیانه،مازوخیسم،سادیسم، توقعات غیر متعارف مثل اجبار کردن زن به خوردن مدفوع یا ادرار کردن روی زن،اجبار به دیدن یا شنیدن فیلم پورنو،اجبار به سکس گروهی،استفاده از کلمات رکیک، اجبار به سقط جنین، یا بارداری اجباری، متهم کردن زن به بی مبالاتی، رعایت نکردن بهداشت. زنا با محارم، تجاوز…بعضی از مردها همسرشانرا مجبور می کنند که درباره اندام جنسی زنان دیگر حرف بزنند. مراجعی داشتم که از همسرش میخواست برود با زنان در مورد مسائلجنسی صحبت کند و صدای آن ها را برای او ضبط کند. یا مراجعه کننده دیگری داشتم که مذهبی بود و شوهرش از او می خواست در مورد خواهر و مادرش برای او صحبت کند و این برای زن آزاردهنده بود. مراجعی داشتم که از همسرش می خواست با مرد دیگری رابطه بگیرد و بعد برای او تعریف کند. البته برخی از این رفتارها ناشی از اختلالات روانی است که گاهی به سختی درمان می شود.
تجاوز یا لمس کردن بدن افراد دیگر بدون این که آن ها خود خواسته باشند نیز خشونت جنسی است .یکی از مراجعین من دختری بود که در خیابان مردی از پشت او را بغل کرده بود و او می ترسید دیگر از خانه بیرون برود. همین طور تعرض جنسی در کودکان و نوجوانان از موارد دیگر خشونت است. دست زدن به ارگان جنسی کودک، اجبار به برهنه شدن کودک، لمس کردن آنان، سکس دهانی… و حتی تنقیه کردن کودک بدون علت پزشکی. البته خشونت جنسی می تواند ناشی از جهل جنسی باشد. برخی از مردان نمی دانند کاری که از همسرشان می خواهند خشونت است. کنترل گر بودن مرد باعث می شود زن امنیت روانی نداشته باشد و رابطه با او برقرار نکند.
سوال:این خشونت چه مشکلاتی را برای فرد آزاردیده ایجاد می کند؟
جواب:خشونت جنسی علیه زنان و کودکان مشکلات زیادی را در زندگی آنان ایجاد می کند و عواقب آن سالیان سال با فرد می ماند و او را آزار می دهد. کسی که شاهد خشونت جنسی هم بوده است دچار استرس بعد از ماجرا می شود. قربانی خشونت احساس گناه کار بودن و شرم می کند و خودش را کثیف می داند.از خودش خجالت میکشد.باز من مراجعی داشتم که سالها بعد از ازدواج و بچه دار شدن نیز دچار هراس بود زیرا توسط پدرش قبلا مورد آزار قرار گرفته بودو می گفت حتی الان هم می خواهد با من رابطه برقرار کند. او با وجود داشتن دو بچه رابطه خوبی با همسرش نداشت و از مردها متنفر بود.
بعضی وقت ها دخترانی که آزار می بینند به مادرانشان می گویند اما من مراجعه کننده ای داشتم که مادرش هم پدر را در دست درازی به دختر تشویق می کرده است.یابرخی از مادران عکس العملی نشان نمی دهند یا چنان سرزنش می کنند که کودک دچار احساس گناه مضاعف می شود.
سوال:معمولا بچه ها اگر مورد آزار قرار می گیرند می ترسند که این مسئله را به بزرگترها بگویند والدین یا معلم ها به چه نکاتی باید توجه کنند؟
جواب:والدین به افت تحصیلی یا ناراحتی و عصبی بودن کودکان توجه کنند.اگر می بینند کودکشان غمگین شده یا دچار پرخوری، بی اشتهایی شده این مسائل را بررسی کنند. همین طور محیط را به گونه ای فراهم کنند که بچه ها به آن ها اعتماد کنند و اگر مسئله ای برای آن ها به وجود آمده بیانش کنند.
سوال:چه راهکارهایی برای جلوگیری از آزار دیدن کودکان پیشنهاد می کنید؟
جواب:راهکارهایی هستند برای این که جلوی این مشکل را بگیریم.مهم است که در دوران کودکی بچه ها تربیت جنسی شوند. به آن ها بیاموزیم هر گونه لمس، بوسیدن، در آغوش کشیدن که حس نامطلوبی در آنان به وجود آورد بد است . به بچه ها لازم است نه گفتن قاطع را بیاموزیم. اگر بزرگتر ها به آنان می گویند که بیا بازی کنیم به هر بازی تن ندهند. بچه ها تا 3 تا 4 سالگی می توانند با پدر یا مادر حمام کنند تا 6 سالگی با جنس موافق خود و بعد از آن به تنهایی باید حمام کنند. بچه ها باید یاد بگیرند کسی نباید به ارگان جنسی آن ها دست بزند.خانواده ها مهارت های زندگی و احترام به دیگران، حل مسئله را به بچه ها یاد بدهند. با توجه به سن کودکان خانواده باید آن ها را آماده کند و قاطعیت به آن ها بیاموزد. همچنین در مورد دختران باید عزت نفس را افزایش داد از مهدکودک باید اعتماد به نفس داشتن را به دختران آموزش داد تا خود ارزشمندی زن پایین نباشد و تن به هر مسئله ای ندهد.
سوال:در مورد کسانی که آزار دیده اند چه کارهایی انجام می شود؟
جواب:اگر بچه ای مورد تعرض قرار گرفت نباید با او مانند یک گناهکار رفتار کرد چون او به اندازه کافی رنج کشیده است. او نیاز به حمایت دارد. بازی درمانی برای کودکان و داستان خواندن بسیار موثر است. داستان هایی را برای بچه ها می خوانیم که در کودکی مورد تجاوز قرار گرفته است بنابراین کودک خودش را جای او می گذارد و متوجه می شود که تنها او نیست که چنین آزاری و هیجاناتی را داشته است. روش دیگر گل بازی است . که با گل آن فرد را درست می کند و بعد از بین می برد تابتواند خشمی را که درونشون نسبت به آن فرد هست از بین ببرد.
و همین طور مهم است که قربانی بعد از تجاوز ابتدا به نزدیکترین مراکز بهداشتی برای گرفتن دارو و جلوگیری از بارداری مراجعه کند. همچنین برای تشخیص و درمان بیماری های مقاربتی اقدام شود و واکسن آنتی بیوتیک به فرد زده شود. همین طور نمونه های لازم برای شناسایی فرد متجاوز گرفته می شود و برای برطرف کردن مسائل روحی و روانی هم حتما هم به مشاور مراجعه کنند.