تا قانون خانواده برابر: وفتي كه صحبت از زنان افغانستان مي‌شود، به ياد زناني مي افتيم كه مجبور به پوشيدن برقع آبي و سفيد هستند و اجازه خروج از منزل را بدون همراهي يك مرد محرم ندارند. اين تصويري است از زنان افغانستان در دوران طالبان و با آنكه سال‌هاست از سقوط طالبان مي‌گذرد، باز هم اين تصوير تداعي‌كننده وضعيت زنان در اين كشور است. در دوره رژيم طالبان بين سالهاي 1996 تا سال 2001 زنان افغانستان تحت فشار و سركوب شديد بودند، آن‌ها وقتي كه بدون شوهر و يا مرد محرم ديگري به بيرون مي‌آمدند، توسط پليس امر به معروف و نهي از منكر شلاق مي‌خوردند و اگر پوشش ديگري غير از برقع آبي يا سفيد داشتند، باز هم گرفتار اين مجازات وحشيانه مي‌شدند. دختران اجازه رفتن به مكتب و زنان نيز اجازه كار كردن نداشتند و حتي يادمان مي‌آيد كه برخي از زنان در دوران اين رژيم به اتهام روسپي‌گري بعد از هر نماز جمعه در استاديوم ورزشي كابل اعدام مي‌شدند.
گرچه حكومت افغانستان در دوران پس از طالبان قوانيني براي حمايت از زنان تصويب كرده و وزارت امور زنان افغانستان نيز برنامه‌هاي آموزشي براي ارتقاي آگاهي زنان اجرا كرده است و ديگر دختران مي‌توانند به مكتب بروند و زنان نيز اجازه كار دارند، اما همچنان آمار خشونت عليه زنان در افغانستان، به صورت نگران‌كننده‌اي بالاست.
براساس تازه‌ترين تحقيقات، افغانستان خطرناك‌ترين كشور براي زنان است. چرا كه زنان در اين كشور با انواع مشكلات كه شايع‌ترين آن خشونت خانوادگي است روبه‌رو هستند.
براساس آمار كميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان، در سال 2009 موارد خشونت عليه زنان به 2 هزار و 206 مورد و در سال 2010 به دو هزار و هفتصد و شصت و پنج مورد رسيده و در سال 2011 طبق آخرين آمار دو هزار و چهارصد و سي و سه مورد خشونت عليه زنان ثبت شده است. همچنين سازمان بين‌المللي آكسفام در گزارشي كه در ماه اكتبر 2011 منتشر كرد، اعلام كرد 87 درصد زنان افغانستان خشونت‌هاي فيزيكي، آزار جنسي و ازدواج اجباري را تجربه كرده‌اند و سازمان ملل متحد نيز در گزارشي اعلام كرد كه دولت افغانستان، قانون محو خشونت عليه زنان را به صورت كامل عملياتي نكرده است.
در راستاي مبارزه با خشونت در سال گذشته ميلادي، وزارت امور زنان افغانستان كمپين 16 روزه مبارزه عليه خشونت بر زنان را تحت عنوان «صلح از خانه تا صلح در جهان» ايجاد كرد و اين كمپين با برگزاري سمينارها و كارگروه‌هاي تصابيح جنسيتي، برگزاري نمايشگاه صنايع دستي و اعلان‌هاي تلويزيوني و برنامه‌هاي آموزشي كوتاه‌مدت سعي كرد در راستاي كاهش خشونت حركت كند. در حالي كه اين اقدامات در حال صورت گرفتن است، ما روزانه خبرهاي زيادي از خشونت‌هاي خانوادگي عليه زنان در افغانستان مي‌شنويم كه نمونه آخر آن كه بازتابي جهاني نيز داشت، سحرگل 15 ساله بود كه در حالي كه ناخن‌هايش كشيده شده بود، يك گوشش بريده شده بود و صورتش پر از زخم بود. در ولايت بغلان در شمال افغانستان توسط پليس از زنداني كه 6 ماه توسط خانواده شوهرش در زيرزمين خانه براي او ايجاد شده بود، در ماه دسامبر 2011 نجات يافت. مقام‌هاي مسوول گفتند كه دليل شكنجه اين دختر نوجوان مقاومت دربرابر خواست خانواده شوهرش براي فاحشگي بوده است. خشونت صورت گرفته عليه وي، به حدي بود كه كرزاي رييس‌جمهور افغانستان نيز دستور رسيدگي به اين قضيه را داد و در ديدار شماري از اعضاي شبكه زنان افغانستان، خشونت عليه زنان را يك عمل بزدلانه خواند و وزير امور زنان افغانستان نيز تاكيد كرد كه عاملان اين قضيه بايد به اشد مجازات محكوم شوند و وعده داد كه اين قضيه را به صورت جدي پيگيري مي‌كند. گرچه علارغم اين تاكيدات و پي گيري ها، به باور كارشناسان و فعالان زن، خشونت عليه زنان در افغانستان همچنان ادامه دارد و به اين سادگي آمار خشونت كاهش نخواهد يافت.
در راستاي بررسي آخرين وضعيت زنان در افغانستان با دکتر حسن‌بانو غضنفر، وزير امور زنان افغانستان وزارتخانه‌اي كه بعد از سقوط طالبان در راستاي حمايت از زنان تشكيل شده است، به گفت‌وگو نشستيم. وي در اين گفت‌وگو تاكيد مي‌كند كه وضعيت زنان در اين كشور براساس شاخص‌ها رو به بهبود است و در ادامه به تشريح برخي از برنامه‌هاي وزارتخانه مطبوعش در راستاي مبارزه با خشونت عليه زنان مي پردازد.
متن اين گفت وگو به شرح زير است :
اکرم احقاقی: مي‌توانيد گزارشي از وضعيت كنوني زنان در افغانستان پس از سقوط طالبان ارائه دهيد؟
حسن بانو غضنفر: بايد بگويم كه وضعيت زنان در افغانستان بر اساس شاخص‌هاي موجود رو به بهبودي است. در سابق حضور دختران در مكاتب بسيار كم بود ولي اكنون 38 درصد دختران در مكاتب تحصيل مي‌كنند و 28 درصد از معلمان نيز در اين مكاتب زن هستند. اكنون ما با پديده جديدي با عنوان خانم‌هاي تجارت پيشه در افغانستان مواجه هستيم به نحوي كه تعداد زيادي از شركت‌ها توسط خانم‌ها اداره مي‌شوند و رييس و معاون آن‌ها خانم‌ها هستند. NGOهاي زنان در افغانستان مشغول به كار هستند و وزارت امور زنان افغانستان يك برنامه ده ساله براي بهبود وضعيت زنان اين كشور تهيه كرده است كه براساس آن تا سال 2018 تعداد دختران و پسران در مكاتب بايد يكسان باشد و در ديگر موسسات نيز حداقل 30 درصد خانم‌ها بايد سهم داشته باشند. چه در تصميم‌گيري‌ها و چه در كارهاي عادي و همچنين نقش‌هاي مشورتي. اكنون 27 درصد نمايندگان مجلس افغانستان را زنان تشكيل مي‌دهند و در لويي‌جرگه نيز شاهد حضور 27 درصدي بانوان هستيم.
در راستاي مبارزه با خشونت عليه زنان، وزارت امور زنان افغانستان چه اقداماتي انجام داده است؟
در راستاي مبارزه با خشونت عليه زنان قانون منع خشونت عليه زنان دو سال است كه در كشور تصويب شده است و در تمام محاكم بايد مورد استفاده قرار بگيرد. همچنين قانون سرپرستي اطفال يتيم از طرف وزارت امور زنان افغانستان تهيه و در شوراي وزيران تصويب شد.
در راستاي حمايت از زنان مقرره‌اي نيز براي زنان و دختران متواري شده از فاميل درنظر گرفته شده است. زناني كه در خانه مورد خشونت قرار گرفته‌اند و از خانه فرار كرده‌اند، بر اين اساس با اين زنان همكاري مي‌شود، براي آن‌ها وكيل مدافع گرفته مي‌شود و به جاي امن منتقل داده مي‌شود و در صورت امكان زمينه براي آشتي با فاميل‌شان محيا مي‌شود.
به همين ترتيب كميسيون‌هاي منع خشونت در مركز افغانستان و چندين ولايت ايجاد كرديم كه اين كميسيون‌ها وظيفه داشتند خشونت‌هاي صورت گرفته عليه زنان را بررسي كنند كه مثلا چرا اين خشونت‌ها صورت گرفته، به چه نحو صورت گرفته، آيا كساني كه اين خشونت‌ها را انجام داده‌اند به جزاي اعمال خود رسيده‌اند و با قرباني خشونت چطور رفتار شده است.
خشونت يك مساله و در واقع يك پديده اجتماعي و فرهنگي كه كار وسيع فرهنگي مي‌خواهد و در يكي، دو سال و حتي 10 سال نمي‌توان آن را از بين برد و يا حتي به حداقل رساند. ما برنامه ديگري نيز داريم كه از طريق منابر مساجد و امام‌ها، حقوق زن در اسلام را تبليغ كنيم و اين كار را با همكاري وزارت ارشاد، حج و اوقاف افغانستان انجام مي‌دهيم و معتقديم اين اقدامات در آينده در راستاي كاهش خشونت موثر خواهد بود. از طرفي ديگر با حضور علما و منتفذين مناطق كنفرانس‌هايي را برگزار كرده‌ايم كه از طريق اين كنفرانس‌ها علما براي مردم تبيين مي كنند كه خشونت عليه زنان درست نيست و حق و حقوقي كه مردان از آن برخوردارند به زنان نيز داده شده است و اين كنفرانس‌ها را ما در سطح منطقه‌اي و در ولايت‌ها و حتي سطح بين‌المللي تلاش مي‌كنيم برگزار كنيم و در اين راستا در آينده‌اي نزديك كنفرانسي را با حضور علما در رابطه با خشونت عليه زنان و نقش زن در اسلام برگزار مي‌كنيم و ميهماناني نيز از كشورهاي منطقه براي حضور در كنفرانس حضور خواهند داشت و احتمالا اين كنفرانس در ماه اول سال 1391 برگزار خواهد شد.
آخرين وضعيت سحرگل، نوجوان 15 سالهاي كه توسط خانواده شوهرش مورد آزار قرار گرفته بود، چگونه است؟ با توجه به اينكه رييس‌جمهور افغانستان نيز دستور رسيدگي به اين پرونده را داده بود.
سحرگل در حال حاضر در شفاخانه تحت مداواست و بعد از اينكه دوره درمانش به اتمام رسيد، او را به پرورشگاهي كه بتواند درس بخواند و به زندگي عادي خود ادامه بدهد، منتقل خواهيم كرد. او در خانواده شوهرش مورد اذيت و آزار قرار گرفته است و در اين ارتباط خسر و خشو سحرگل دستگير شده‌اند و درصدد هستيم كه شوهر او را كه مقصر اصلي اين ماجراست دستگير كنيم و به جزاي اعمالش برسانيم.
با تشكر از وقتي كه در اختيارمان گذاشتيد.