انواع و روش های سقط جنین

تا قانون خانواده برابر: پیش تر سه مقاله در باره سقط جنین با عناوین سقط جنین، نگاهی به تاریخچه قانونی شدن سقط جنین و حقایقی در مورد سقط جنین در دنیای امروز را منتشر کردیم. با توجه به اهمیت این موضوع و مسکوت ماندن آن به دلایل مذهبی، فرهنگی، قانونی و سیاسی که همواره پیامدهای ناگواری را در پی داشته است، پرداختن به جنبه های مختلف آن در این شرایط می تواند یکی از رسالت های مهم کنشگران فمینیست باشد. مقاله پیش رو، ترجمه مدونی است درباره انواع و روش های سقط جنین که در سه مقاله پیشین کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.

آمادگی برای سقط جنین

در قدم اول سابقه پزشکی فرد مورد پرسش قرار می گیرد و مواردی مانند بارداری های پیشین، درمان های انجام شده در طول بارداری فعلی، بیماری ها یا عفونت های ارگان های باروری، عفونت های مقاربتی، دیابت، فشار خون بالا، کم خوبی، بیماری قلبی، اختلالات خونریزی، جراحی در رحم یا تخمدان بررسی می شوند. این بررسی که به منظور سنجش آمادگی فرد برای سقط جنین انجام می شود، شامل 4 مرحله عمده است:

• فیزیکی: شامل معاینه کوتاه با تمرکز بر زمان وقوع بارداری، سنجش بیماری های مقاربتی و برآورد کلی از سلامت فرد است.
• آزمایشگاهی: آزمایش خون برای بیماری های مقاربتی و هپاتیت و آزمایش ادرار برای کنترل عفونت مجاری ادرار انجام می شود.
• تصویربرداری: سونوگرافی برای مشاهده اندازه نطفه، داشتن تصویری از رحم و تخمدان ها و تشخیص مشکلاتی مانند حاملگی خارج از رحم[۱] صورت می گیرد.
• دارویی: ممکن است برای پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تجویز شود. معمولا مصرف آنتی بیوتیک ها به روز جراحی و یک یا دو روز پس از آن محدود می شود.

شایان ذکر است که فرآیند «آمادگی برای سقط جنین» تنها در کشورهایی انجام می شود که عمل سقط جنین در آنجا قانونی باشد. اندکی توجه نشان می دهد که حذف این بخش یعنی معاینه و گرفتن سابقه پزشکی فرد از فرآیند سقط جنین تا چه حد می تواند زیانبار و آسیب زا باشد. این در حالی است که بخش آمادگی برای سقط جنین، در کشورهای که سقط جنین غیرقانونی است و عمدتا در مراکز بدون مجوز و غیربهداشتی انجام می شود، عملا حذف می شود.

شرح روش های سقط جنین

انواع روش ها معمولا با توجه به مرحله بارداری انتخاب می شوند. در مراحل اولیه بارداری می توان از هر دو روش جراحی و دارویی استفاده کرد اما معمولا به دلیل ضعف توانایی تکنیکی پرسنل در تجویز دارو یا فقدان و کمبود دسترسی به امکانات و داروهای مجاز دارای پروتکل از روش جراحی استفاده می شود.

روش های جراحی سقط جنین

تست های بارداری خانگی که در همه داروخانه ها پیدا می شوند می توانند به سرعت پس از لقاح، بارداری را نشان دهند. خاتمه دادن به بارداری در روزهای آغازین شرایطی است که از آن تحت عنوان استخراج قاعدگی[۲] یاد می کنند. اکثر این سقط جنین ها در کلینیک یا مطب به صورت سرپایی (البته در کشورهایی که عمل سقط جنین قانونی باشد) تحت بی حسی موضعی انجام می شود.

سه ماهه اول و دوم بارداری

۹۰ درصد از جراحی های سقط جنین در سه ماه اول و 9% در سه ماهه دوم بارداری انجام می شوند. در صورت اتخاذ تصمیم جدی برای انجام جراحی بهتر است این کار در سریعترین زمان ممکن پس از بارداری صورت گیرد به این ترتیب احتمال عوارض جانبی بسیار کاهش می یابد. بیشتر پزشکان تمایلی به انجام سقط جنین قبل از 6 هفتگی ندارند زیرا جنین هنوز بسیار کوچک است. پزشکان اندکی هستند که به انجام سقط جنین در 5 هفتگی رضایت می دهند. نوع جراحی سقط جنین مستقیما با توجه به مرحله بارداری انتخاب می شود.

• کورتاژ مکش[۳] (خلاء تنفسی[۴]): این روش در مراحل اولیه بارداری -۵ تا ۱۲ هفته- استفاده می شود. . این روش ۱۰-۱۵ دقیقه طول می کشد. دهانه رحم به استفاده از یکسری ابزار گشاد می شود. یک لوله توخالی (کانولا[۵]) وارد رحم می شود و با اتصال به یک دستگاه خلاء قوی، جنین با مکش بیرون کشیده می شود. در این روش ممکن است مسکن از طریق دهان یا رگ به بیمار داده شود. همچنین برای جلوگیری از عفونت امکان تجویز آنتی بیوتیک هست. بیشتر زنان در این روش احساس گرفتگی های عضلانی می کنند. این گرفتگی ها پس از برداشتن لوله کاهش می یابد. برخی زنان حالت تهوع، عرق کردن و احساس غش را در این روش تجربه می کنند.
• اتساع و کورتاژ[۶] (D & C): در سه ماهه اول بارداری استفاده می شود. این روش 15-10 دقیقه طول می کشد. این روش مشابه روشی است که برای تخلیه بافت ها پس از سقط جنین طبیعی استفاده می شود. دهانه رحم گشاد می شود و یک ابزار بلند قاشقی شکل (کورت[۷]) داخل رحم می شود و دیوار داخلی رحم تراشیده می شود و سپس پوشش رحمی و جنین توسط مکش خارج می شود.

سه ماهه پایانی بارداری

در این مرحله جنین قابلیت حیات دارد و می تواند خارج از بدن زن زنده بماند. تنها 1% بارداری ها در سه ماهه پایانی خاتمه می یابند. یکی از دلایل برای خاتمه دادن به بارداری در این زمان نقص ژنتیکی شدید جنین است و این نقص تا دوره پایانی بارداری قابل تشخیص نیست. دلیل دیگر برای خاتمه دادن به بارداری در سه ماهه پایانی،مرگ جنین است.

• هیستروتومی[۱۱]: بخشی از عمل سزارین محسوب می شود. یک برش در رحم زن ایجاد شده و جنین برداشته می شود.
• سقط جنین شبه تولدی[۱۲] (D & X): این روش بسیار بحث برانگیزی است و بسیاری از ایالات آمریکا آن را به دلیل ماهیت غیر اخلاقی اش ممنوع اعلام کرده اند. این روش در واقع جلوگیری از تولد نوزاد است چون از بین بردن نوزاد متولد شده قتل محسوب می شود. در این روش با استفاده از ابزار پای نوزاد گرفته شده و به سمت دهانه رحم هدایت می شود. سپس بدن نوزاد توسط پاها از مجرای زایمان بیرون کشیده می شود تا جایی که فقط سر نوزاد داخل بدن بماند. یک قیچی از پشت گردن یک زخم بزرگ در سر ایجاد می کند و با قرار دادن یک وسیله مکنده مغز نوزاد برداشته، جمجمه تخریب و نوزاد به صورت مرده خارج می شود. در نهایت از کورتاژ مکش برای پاکسازی دیواره رحم استفاده می شود.

روش های دارویی سقط جنین

سقط جنین هایی که با تجویز و مصرف دارو انجام می شوند در این دسته قرار می گیرند. این تجویز دارویی می تواند برای مصرف یک قرص یا یک سری قرص باشد. نرخ موفقیت سقط جنین دارویی از ۷۵-۹۵ درصد موفقیت کامل با ۲-۴ درصد امکان شکست مصرف دارو و نیاز پیدا کردن به جراحی و ۵- ۱۰ درصد سقط جنین ناقص[۱۳] است. زنانی که این روش را برای سقط انتخاب می کنند، ابراز رضایت بیشتری دارند. سقط جنین دارویی به دلیل حذف ریسک آسیب زدن به رحم و دهانه رحم با ابزار جراحی از امنیت و سلامت بیشتری برخوردار است. فرآیند سقط دارویی تجربه خونریزی (مانند خونریزی شدید پریود) را به همراه دارد که باید میان این نوع خونریزی طبیعی و هموریج[۱۴] (نوعی خونریزی که مشکل جدی محسوب می شود) تفاوت قائل شد. صرف نظر از میزان بافت خارج شده همراه با خونریزی، فرد حتما برای رفع شائبه سقط جنین ناقص باید حتما به پزشک مراجعه کند. در سقط دارویی نوعی عفونت نادر و جدی بر اثر باکتری کلستریدیوم سوردلی[۱۵] وجود دارد که ۴ مورد مرگ بر اثر آن از سال ۲۰۰۱ تا کنون گزارش شده است. عفونت های مرگبار بسیار نادر و در حدود 1 در هر ۱۰۰۰۰۰ مورد است.

سه ماهه اول و دوم بارداری

در این روش از داروهایی نظیر میزوپروستول[۱۶]، رژیم های ترکیبی متوترکسات[۱۷] و میزوپروستول یا میفپرکس[۱۸] (RU-486) استفاده می شود. حدودا ۵۰ درصد جنین ها در ۳ روز اول مصرف قرص ها سقط می شوند و تنها ۵ درصد بیماران به جراحی نیاز پیدا می کنند.

سه ماهه پایانی بارداری

• محلول نمک[۱۹]: این روش که دیگر امروزه رایج نیست ۱.۵ درصد کلیه سقط جنین ها را شامل می شود. یک سوزن از طریق شکم به کیسه آمینوتیک[۲۰] (مایع اطراف جنین) محلولی از نمک و آب تزریق می کند و جنین با تنفس و بلع آن بر اثر مسمومیت نمک می میرد. پس از یک یا دو روز جنین مرده (گاهی زنده) به دنیا می آید. این تکنیک برای اولین بار در اردوگاه های کار اجباری نازی ها استفاده شده است.
• پروستاگلاندین[۲۱]: شامل روش بلع، تزریق و شیاف واژینال[۲۲] است. این هورمون با اثرات جانبی شدیدی که دارد جنین را از بین می برد. شیاف واژینال که رایج ترین شیوه است هر ۴ ساعت یک بار با دوز ۲۰۰ مورد استفاده قرار می گیرد تا فرآیند سقط کامل شود.

دوران نقاهت جراحی سقط جنین

۳۰ دقیقه پس از پایان جراحی بیمار توسط پزشک برای کنترل خونریزی های غیرطبیعی یا دردهای شکمی معاینه می شود. برای دردهای شکمی ممکن است مسکن هایی مانند استامینوفن یا ایبوبروفن یا مسکن های مشابه تجویز شود. از بیمار خواسته می شود ۱ تا ۳ هفته پس از جراحی برای کسب اطمینان از ختم بارداری و کنترل عوارض جراحی به محل درمانی مراجعه کند. تا ۵ روز نباید از تامپون استفاده کرد. همچنین تا یک هفته پس از اتمام خونریزی بهتر است مقاربت صورت نگیرد. در صورت بروز علائمی مانند تب ۳۸ درجه یا بالاتر، درد شدید و خونریزی بیش از ۴-۵ پد (نواربهداشتی) در هر ساعت باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

احساس ناراحتی، اندوه و افسردگی پس از سقط جنین امری عادی است و پس از مدتی از بین می رود و به مشکلات جدی منجر نخواهد شد. احساس زنان در این مقطع را عواملی مانند تصمیم گیری، رابطه، مذهب، سن، شبکه های حمایت اجتماعی و … تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال زنی که مورد تجاوز یا زنای محارم قرار گرفته است، احساس کاملا متفاوتی در مورد سقط جنین دارد. بدیهی است اگر سقط جنین با توافق بین افراد و تصمیم شخص زن صورت گیرد عوارض روانشناختی آن کمتر خواهد بود.

منابع:

http://www.emedicinehealth.com /

[http://women.webmd.com/->http://women.webmd.com/]

[http://www.abortiontv.com/->http://www.abortiontv.com/]