تا قانون خانواده برابر: این مطلب به روند جاری جهانی و منطقه‌ای سقط جنین، پیامدهای سقط جنین ناامن، قوانین و بارداری ناخواسته که دلیل عمده سقط جنین عمدی (خودخواسته) است، می‌پردازد.
نگاهی به روند جاری جهانی سقط جنین
- نرخ سقط جنین از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۳ از ۴۶ میلیون به ۴۲ میلیون مورد کاهش یافته است. یعنی یک مورد از هر ۵ بارداری در سراسر جهان با سقط جنین پایان می یابد.
- در سال ۲۰۰۳، در ازای هر ۱۰۰۰ زن در سنین باروری (۴۴-۱۵ سال)، ۲۹ زن سقط جنین انجام داده‌اند. این آمار در سال ۱۹۹۵، ۳۵ مورد بوده است.
- میزان کاهش در نرخ سقط جنین در کشورهای توسعه یافته – جایی که عمل سقط قانونی و بهداشتی انجام می شود- بیشتر است ( از ۳۹ به ۲۶ مورد در هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری). در مقایسه با کشورهای در حال توسعه که بیش از نیمی از سقط جنین ها در آن غیرقانونی و غیربهداشتی انجام می شود ( از ۳۴ به ۲۹ مورد در هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری).
- اکثر سقط جنین ها در کشورهای در حال توسعه انجام می شود (سالانه ۳۵ میلیون مورد در مقایسه با ۷ میلیون مورد در کشورهای توسعه یافته).
نگاهی به روند جاری منطقه‌ای سقط جنین
- چشمگیرترین میزان کاهش در نرخ سقط جنین در اروپای شرقی – جایی که سقط جنین در اکثر بخش های آن قانونی و بهداشتی صورت می گیرد- روی داده است. میزان کاهش از ۹۰ مورد به ۴۴ مورد است که همزمان با افزایش استفاده از روش های جلوگیری از بارداری در منطقه رخ داده است.
- گرچه نرخ و نسبت سقط جنین (یعنی میزان سقط جنین در هر ۱۰۰مورد تولد) در اروپای غربی به طور چشمگیری در سال های اخیر کاهش یافته اما همچنان در مقایسه با سایر مناطق آمار بالایی دارد. در سال ۲۰۰۳ میزان سقط جنین های انجام شده در این منطقه از میزان تولدها بیشتر است. (۱۰۵ سقط جنین در مقابل هر ۱۰۰ تولد)
- تعداد برآورد شده سقط جنین در آفریقا از سال ۱۹۹۵ افزایش یافته است. با این حال نرخ سقط جنین منطقه ای به دلیل افزایش تعداد زنان در سن باروری، کاهش یافته است.
- نرخ سقط جنین در آسیا و آمریکای لاتین از سال ۱۹۹۵ کاهش متوسطی داشته است. پایین ترین نرخ سقط جنین در سراسر دنیا در اروپای غربی است (۱۲ مورد از هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری). این نرخ در اروپای شمالی ۱۷ مورد و در آمریکای شمالی و کانادا ۲۱ مورد است.
- به دلیل تمرکز جمعیت جهان در آسیا، بیشترین میزان سقط جنین در این قاره صورت می گیرد. این نرخ سالانه ۲۵ میلیون مورد است که ۹ میلیون مورد از آن در چین انجام می شود.
سقط جنین غیربهداشتی و مخاطره آمیز
- سازمان بهداشت جهانی سقط جنین غیربهداشتی را به این صورت تعریف می کند: «روشی برای پایان دادن به بارداری ناخواسته که توسط افراد فاقد مهارت یا در محیط بدون رعایت استاندارهای پزشکی یا هردو صورت می گیرد.»
- ۴۸ درصد کلیه سقط جنین ها در سراسر جهان غیربهداشتی است. تقریبا همه سقط جنین ها (بیش از ۹۲ درصد) در مناطق توسعه یافته، بهداشتی صورت می گیرد در حالیکه بیش از نیمی از سقط جنین ها (۵۵ درصد) در کشورهای در حال توسعه به صورت کاملا غیربهداشتی انجام می شود.
برآوردهای جدید سازمان بهداشت جهانی
- ۲۱.۶ میلیون سقط جنین غیربهداشتی در سال ۲۰۰۸ انجام شده است. بالاترین نرخ (۳۶ مورد از هر ۱۰۰۰ زن) متعلق به آفریقای مرکزی و شرقی است.
- بین ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ نرخ جهانی سقط جنین غیربهداشتی (۱۴ مورد در هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری) ثابت بوده است.
- ۹۵ درصد سقط جنین ها در آفریقا و آمریکای لاتین و ۶۰ درصد در آسیا (به استثنای شرق آسیا) در شرایط غیربهداشتی انجام شده است.
- نرخ جهانی سقط جنین غیربهداشتی بین ۱۹۹۵ (۱۵ مورد در هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری) تا ۲۰۰۳ (۱۴ مورد در هر ۱۰۰۰ زن در سن باروری) نیز در اصل بدون تغییر بوده است. از آنجا که در طول این مدت سقط جنین به طور کلی کاهش یافته است، نسبت سقط جنین های غیربهداشتی از ۴۴ درصد به ۴۷ درصد افزایش یافته است.
پیامدهای سقط جنین غیربهداشتی
- سالانه ۵ میلیون زن در سراسر جهان به دلیل عوارض مربوط به سقط جنین مانند خونریزی و عفونت در بیمارستان بستری می شوند.
- عوارض ناشی از روش های سقط جنین غیربهداشتی سالانه ۱۳ درصد (۴۷.۰۰۰ مورد) نرخ مرگ و میر مادران در دنیا را شامل می شود.
- تقریبا تمام مرگ های ناشی از سقط جنین در کشورهای درحال توسعه اتفاق می افتد. بالاترین تعداد متعلق به آفریقا است.
- پیامدهای دیگر سقط جنین غیربهداشتی از دست دادن بهره وری و تحمیل فشار اقتصادی به نظام بهداشت عمومی، مشکلات دراز مدت روحی و جسمی مانند ناباروری است.
همچنین بخوانید: حقایق کلیدی درباره سقط جنین ناامن و پیامدهای آن
بارداری‌های ناخواسته: ریشه سقط جنین عمدی
- از ۲۰۸ میلیون مورد بارداری در سراسر جهان در سال ۲۰۰۸، ۳۳ میلیون مورد (۱۶ درصد) به تولد ناخواسته و ۴۱ میلیون مورد (۲۰ درصد) به سقط جنین منجر شده است.
- از ۲۳ میلیون بارداری که در کشورهای توسعه یافته بیش از ۴۰ درصد ناخواسته بوده که ۲۸ درصد آنها به سقط جنین ختم شده است.
- از ۱۸۵ میلیون بارداری در کشورهای در حال توسعه، ۴۰ درصد ناخواسته بوده که ۱۹ درصد آنها به سقط جنین ختم شده است.
- زنان اگر مایل هستند تنها دو فرزند داشته باشند، باید حداقل ۲۰ سال از وسایل موثر جلوگیری از بارداری استفاده کنند. اگر تعداد مطلوب فرزندان ۴ باشد، این زمان به ۱۶ سال کاهش می یابد.
- بر اساس گزارش سال ۲۰۰۹، ۲۱۵ میلیون از زنان کشورهای در حال توسعه به وسایل مدرن جلوگیری از بارداری دسترسی ندارند و همچنان از روش های سنتی استفاده می کنند یا جلوگیری انجام نمی دهند.
- ۸۲ درصد از بارداری های ناخواسته در کشورهای در حال توسعه، برای زنانی رخ می دهد که به وسایل مدرن جلوگیری از بارداری دسترسی ندارند. این آمار برای زنانی که به روش های مدرن جلوگیری از بارداری متوسل می شوند، ۱۸ درصد است.
- مهمترین دلیل عدم استفاده زنان (مجرد یا متاهل) از روش های مدرن جلوگیری از بارداری، وجود نگرانی در مورد پیامدها و عوارض جانبی این روش ها یا این تفکر است که آنها در معرض حاملگی نیستند.
قوانین سقط جنین
محدودیت های قانونی اعمال شده در زمینه سقط جنین در میزان انجام آن تاثیری نمی گذارد. برای مثال نرخ سقط جنین در آفریقا – جایی که سقط در بسیاری از شرایط و اکثر کشورها غیرقانونی است – ۲۹ مورد است و در اروپا که سقط جنین به طور گسترده مجاز است، ۲۸ مورد است. پایین ترین نرخ در دنیا در اروپای شمالی و غربی است جایی که سقط جنین با کمترین محدودیت ها در دسترس است.
زمانی که سقط جنین به صورت گسترده مجاز و قانونی باشد، معمولا بهداشتی صورت می گیرد درحالیکه در صورت غیرقانونی بودن سقط جنین در اکثر شرایط، سقط ها غیربهداشتی و مخاطره آمیز هستند. برای مثال عفونت ناشی از سقط جنین با تصویب قانون آزادی سقط جنین در سال ۱۹۹۶، ۵۲ درصد کاهش یافته است.
از سال ۱۹۹۷ شرایطی که سقط جنین می توانست به صورت قانونی در آن اعمال شود در ۱۷ کشور گسترش یافت: بنین، بوتان، کامبوج، چاد، کلمبیا، اتیوپی، گینه، ایران، مالی، نپال، نیجریه، پرتغال، سنت لوسیا، سوازیلند، سوییس، تایلند و توگو. یک قلمرو و سه ایالت در استرالیا (قلمرو پایتخت و ایالت های ویکتوریا، تاسمانی و استرالیای غربی) و یک ایالت در مکزیک (منطقه فدرال مکزیک) سقط جنین را قانونی اعلام کردند. در مقابل السالوادور و نیکاراگوئه قوانین خود را از محدودیت های نسبی به ممنوعیت کامل سقط جنین تغییر دادند. این در حالی که لهستان سقط جنین را به دلایل اقتصادی و اجتماعی کاملا مجاز می داند.
در سراسر جهان، سقط جنین دارویی با پذیرش بسیار بالایی روبرو است. حداقل ۳۹ کشور داروی میفرپریستون را ثبت کرده‌اند که ۳۵ مورد آن در ۱۰ سال گذشته بوده است.
قوانین سقط جنین عمدی به روایت نقشه
تقریبا ۲۵ درصد جمعیت جهان در کشورهای زندگی می کنند که قوانین سختگیرانه ای در مورد سقط جنین دارند. این کشورها عمدتا در آمریکای لاتین، آسیا و آفریقا واقع شدند. در بعضی از کشورها مانند شیلی زنان هنوز به دلیل انجام سقط جنین غیرقانونی به زندان می روند.
قانونی کردن سقط جنین می تواند از مرگ های غیرضروری و دردناک زنان پیشگیری کند. قوانین محدود کننده سقط جنین بر طبق توافق نامه های ثبت شده در کنفرانس جمعیت و توسعه سازمان ملل متحد در قاهره، چهارمین کنفرانس جهانی زنان در پکن و اعلامیه جهانی حقوق بشر، ناقض حقوق زنان است. (ماده ۱، ۳، ۱۲، ۱۹ و ۲۷.۱)
پیش از آغاز قرن ۱۹ هیچ قانونی در زمینه سقط جنین وجود نداشت. در سال ۱۸۶۹ پاپ پیوس نهم اعلام کرد که روح در از زمان نطفگی حلول می کند پس هیچ بارداری مجاز نیست به سقط ختم شود. این قانون پایه بسیاری از قوانین سختگیرانه کنونی سقط جنین در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. بین سال های ۱۰۸۵-۱۹۵۰ بیشتر کشورها به دلیل رعایت حقوق بشر و حفظ امنیت و سلامت انسان ها سقط جنین را مجاز اعلام کردند. غیرقانونی ماندن سقط جنین در برخی مناطق بر مبنای قوانین استعماری قدیمی و نه بر اساس دیدگاه ها و نظرات مردم محلی است.
نقشه خوانی:
قرمز: سقط جنین یا کاملا غیرقانونی است و یا تنها در شرایط حفظ سلامت زن مجاز است.
صورتی: سقط جنین تنها برای نجات جان زن یا حفظ سلامت جسمی وی مجاز است.
زرد: سقط جنین به دلیل حفظ سلامت روانی زن مجاز است.
آبی: سقط جنین از نظر قانونی با توجه به دلایل اقتصادی- اجتماعی مجاز است.
سفید: سقط جنین در صورت تمایل به پایان دادن به بارداری مجاز است.
کشورهای قرمز روی نقشه:
آمریکای جنوبی: برزیل، کلمبیا، شیلی، جمهوری دومنیکن، ال سالوادور، گواتمالا، هاییتی، هندوراس، پاراگوئه، نیکاراگوئه، پاناما، مکزیک، ونزوئلا
جنوب صحرای آفریقا: آنگولا، بنین، چاد، کنگو، ساحل عاج، گابون، گینه بیسائو، کنیا، لسوتو، ماداگاسکار، مالی، موریتانی، موریتس، نیجر، نیجریه، سنگال، سومالی، تانزانیا، توگو، اوگاندا
خاورمیانه و شمال آفریقا: افغانستان، ایران، مصر، لبنان، لیبی، عمان، سودان، سوریه، امارات، یمن
آسیا و اقیانوس آرام: بنگلادش، اندونزی، لائوس، میانمار، فیلیپین، سریلانکا، گینه نو پاپوآ
اروپا: ایرلند، مالت
کشورهای صورتی روی نقشه:
آمریکا و کارائیب: آرژانتین، بولیوی، کاستاریکا، اکوادور، پرو، اروگوئه
جنوب صحرای آفریقا: بورکینافاسو، بروندی، کامرون، اریتره، اتیوپی، گینه، مالاوی، موزامبیک، زیمباوه
خاورمیانه و شمال آفریقا: کویت، مراکش، عربستان سعودی
آسیا و اقیانوس آرام: پاکستان، کره جنوبی، تایلند
اروپا: لهستان
منابع: