تا قانون خانواده برابر: روز دوشنبه آخرین جلسه‌ی نشست ماهانه انجمن حمایت از حقوق کودکان با حضور تعدادی از اعضای هیات مدیره و اجرایی این انجمن از جمله لیلی ارشد، شیوا دولت‌آبادی، محبوبه عسگری و … برگزار شد.
در ابتدای این جلسه محبوبه عسگری مدیر اجرایی انجمن حمایت از حقوق کودکان به ارائه گزارشی از عملکرد این انجمن در طول یک سال گذشته پرداخت. عسگری با اشاره به عملکرد صدای یارا یکی از زیر مجموعه‌های این انجمن گفت: از ابتدای سال 91 تاکنون صدای یارا به 4 هزار و 900 تماس تلفنی پاسخ داده که 94 درصد تماس‌گیرندگان مادران بوده‌اند و کودکانی که برای آنها مشاوره گرفته شده سن 4 تا 7 سال را داشته‌اند.
جنس این کودکان با فراوانی 54 درصد پسر و مابقی دختر بوده‌اند، همچنین بیشتر این کودکان در مقطع دبستان و یا زیردبستان به تحصیل اشتغال داشته‌اند، ضمن اینکه 45 درصد از این کودکان مورد تنبیه قرار گرفته بودند که 56 درصد تنبیه بدنی و 44 درصد مورد تنبیه عاطفی قرار گرفته بودند.
در ادامه این مراسم ژاله شادی‌طلب، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه با عنوان بررسی یافته‌های مطالعه اجتماعی در مورد زنان مراجعه‌کننده به دادگاه خانواده به ایراد سخنانی پرداخت.
شادی‌طلب با اشاره به تحقیقی که چهار سال پیش توسط وی و تعدادی از همکارانش در دادگاه خانواده شهید محلاتی صورت گرفته بود،اظهار کرد: در این تحقیق، علت مراجعه زنان به دادگاه خانواده نتایج این مراجعات، مورد بررسی قرار گرفت.
وی با بیان اینکه پژوهش مورد نظر کیفی بوده و شامل گفت‌وگو با زنان مراجعه‌کننده به دادگاه و برخی از قضات و کارشناسان بود، گفت: زنان بیشتر از مردان، 80 درصد کسانی هستند که به دادگاه مراجعه می‌کنند.
وی با اشاره به روند ارائه یک درخواست در دادگاه‌های خانواده بیان کرد: نقطه شروع در دادگاه خانواده واحدی به نام واحد ارشاد است، این واحد جایی است که به افراد مراجعه‌کننده گفته می‌شود چه کاری باید انجام دهند، در واقع در این واحد، کانون وکلا با حضور برخی وکلای داوطلب و مشاوران قضایی به مراجعه‌کنندگان به این قسمت، اطلاعاتی را ارائه می‌‌دهند.
این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: مرحله بعد عریضه‌نویسی و تکمیل دادخواست است که پس از طی این مراحل به معاونت ارجاع ارائه و در آنجا مشخص می‌شود که پرونده در چه قسمتی و درکجا باید بررسی شود.
وی با بیان اینکه قضات دادگاه خانواده با حجم زیادی از پرونده‌ها سر و کار دارند، گفت: قضات دادگاه خانواده تا پایان وقت کارشان باید پرونده‌های زیادی را مورد بررسی قرار دهند از این رو حجم کاری آنها باورکردنی نیست.
شادی‌طلب عدم وحدت رویه و نیز عدم حضور مشاوران قضایی زن را از دیگر مشکلات موجود در دادگاه خانواده عنوان کرد.
وی مشکلات زنانی که به دادگاه مراجعه می‌کنند را به دو دسته کلی تقسیم کرد و گفت: دسته اول ازدواج‌های نسنجیده است، به نظر می‌رسد کسانی که به دادگاه مراجعه می‌کنند در امر ازدواج سنجیده عمل نکرده‌اند، دسته دوم مشکلات مربوط به پیشرفت‌های ناهمگون است مانند اینکه در حال حاضر دختران جوان فرصت پیدا کرده‌اند که تحصیلات دانشگاهی داشته و به کار مشغول شوند و با توجه به این قصد دارند در جامعه فعال باشند و از سوی دیگر این امکان وجود دارد که همسران آنها با این موافقت نکنند که خود به خود زمینه‌ساز بروز مشکلاتی می‌شود.
این جامعه شناس در ادامه تصریح کرد: در برخی پرونده‌های مورد بررسی مشخص شد،بعضی از زنان در هنگام ازدواج به اندازه همسر خود تحصیلات داشته‌اند، اما بعد از ازدواج به تحصیلات خود ادامه داده‌انددر حالی که همسران آنها در همان سطح تحصیلات باقی مانده بودند که این مساله بعضا باعث شده بود روابط بین زوجین به هم بریزد.
شادی‌طلب با اشاره به مرحله دوم پژوهش انجام شده در دادگاه شهید محلاتی اظهار کرد: ما با توجه به یافته‌های به عمل آمده پیشنهاد شد که برخی از راه‌حل‌های مدنظردر دادگاه اجرا شود و این موضوع مورد موافقت رییس دادگاه وقت خانواده قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: همچنین اجازه داده شد که در واحد ارشاد که نقطه شروع دادگاه خانواده است مستقر شده و به مدت سه ماه پرونده‌هایی مورد رسیدگی قرار گیرند که مربوط به درخواست مهریه هستند.
شادی‌طلب با بیان اینکه در طول سه ماه 540 پرونده مرتبط با مهریه به این بخش ارجاع شد، اظهار کرد: اکثر زنانمراجعه کننده به دادگاه خانواده،اهل تهران بوده و عمدتا این افراد دارای میانگین سنی بین 20 تا 29 سال بوده‌اند. از طرف دیگر زنانی که زیر 29 سال سن داشتند اختلاف سنی شان با شوهرانشان کم بود،در مقابل خانم‌‌هایی که سن بالاتری داشتند اختلاف سنی بیشتری با شوهرانشان داشتند.
وی با بیان اینکه قصد اکثر این زنان برای اجرای مهریه شان مجازات و تنبیه شوهرانشان بود افزود: اکثرا مراجعه کنندگان دارای تحصیلات دیپلم دبیرستان و خانه‌دار بوده‌اند.
به گفته این استاد دانشگاه، 76 درصد این زنان متولد تهران و برخی از آنها متولد شهرستان‌هایی چون اردبیل، اصفهان و اراک … بودند.
وی با بیان اینکه زوجین تهرانی مراجعه کننده اکثریت دارای فرزندی نبودند و در مقابل خانواده های شهرستانی غالبا دارای فرزند بودند گفت: علاوه بر این 84 درصد خانواده‌هایی که زن برای اجرای مهریه به دادگاه آمده بود، تحصیلات زنان بیش از مردان بود،همچنین 87 درصد خانه‌دار و 13 درصد شاغل بودند.از طرف دیگر در این خانواده‌ها اکثرا مرد نان‌آور بوده و نرخ بیکاری در بین مردان 13 درصد بود. 35 درصد از شوهران این زنان نیز دارای شغل آزاد بودند و تعداد کارمند در آنها قابل توجه نبود،زنان شاغل نیز عمدتا کارگر و یا آموزگار بودند.
شادی طلب ادامه داد: براساس این نتایج 65 درصد زنانی که به دادگاه مراجعه کرده بودند در مقطع مراجعه به دادگاه با اقوام خود زندگی کرده و در واقع زن و شوهر از یکدیگر جدا زندگی می‌کردند. حدود 76 درصد با دوست یا فامیل و یا معرف ازدواج کرده بودند و تعدد ازدواج در آنها قابل توجه نبود و در واقع 93 درصد آنها اولین بار بود که ازدواج می‌کردند.
این استاد دانشگاه افزود: همچنین در این پژوهش مشخص شد که 40 درصد زنانی که به دادگاه مراجعه کرده بودند فرزندی نداشته و تنها 30 درصد از آنها دارای یک فرزند بودند.
وی یادآور شد: براساس این تحقیق 80 درصد زنان مراجعه کننده مورد کتک و خشونت شوهرانشان واقع شده بودند و به همین علت به دادگاه مراجعه کردند و در مورد 19 درصد آنها سوء رفتار مرد باعث شده بود که به دادگاه مراجعه کنند.
شادی‌طلب در ادامه اظهار کرد: با توجه به صحبت‌های انجام شده با مراجعه‌کنندگان 62درصد خواستار اجرای مهریه‌شان بودند و به دادگاه رفتند، 24درصد پذیرفتند که به خود مهلت داده و در این زمینه بیشتر فکر کنند و 12 درصد نیز حاضر شدند که از به اجرا گذاشتن مهریه شان صرف نظر کنند.
وی با بیان اینکه کسانی که دارای فرزند بودند ترجیح می‌دادند که به دادگاه نروند و یا فرصت مجدد برای زندگی به همسر خود دهند، گفت: در واقع در خانواده‌هایی که تحت بحران هستند، وجود فرزند یکی از عوامل پایداری خانواده است و غالبا مادران را در خانواده نگه می‌دارد.
براساس این گزارش، در ادامه این مراسم سعیده نورمحمدی کارشناس ارشد مطالعات زنان نیز به بررسی موضوع طلاق عاطفی و تاثیر آن بر روی کودکان پرداخت.
نورمحمدی در سخنان خود به دلایل ایجاد طلاق عاطفی در خانواده‌ها اشاره کرد و گفت: بافت سنتی از جمله دلایل ایجاد طلاق عاطفی است که برخی از خانواده‌ها در ایران طلاق را یک امر مذموم می‌دانند.
وی اعطای نقش فرو دستی به زنان را از دیگر دلایل این موضوع عنوان کرد و افزود: جامعه از زنان می‌خواهد که خود را سانسور کنند و به اصطلاح با مشکلات بسوزند و بسازند.
نورمحمدی مهارت کم افراد برای وارد شدن به زندگی، برچسب‌زنی در جامعه، وجود فرزندان و دشوارهای اقتصادی را از دیگر دلایل طلاق عاطفی عنوان کرد و بیان داشت: مهمترین قربانی در یک خانواده که شاهد طلاق عاطفی است کودکان هستند، زیرا که کودک ناخواسته وارد این رابطه شده است.
این کارشناس مطالعات زنان در ادامه به مهمترین تاثیرات طلاق عاطفی در کودکان اشاره کرد و افزود: این کودکان دچار خلاء امنیت، محبت و عاطفه می‌شوند و به آنها استرس‌های زیادی وارد می‌شود که موجب انزواطلبی آنها می‌شود و مهارت زندگی در خانواده را یاد نمی گیرند.
این گزارش می‌افزاید، در ادامه این مراسم علی‌اعظم محمدبیگی یکی از اعضای این انجمن نیز به اهمیت ضرورت اندیشه و عمل در مورد کودکان طلاق پرداخت و گفت: باید از این کودکان حمایت عاطفی به عمل آید زیرا که کودکان مظلوم هستند و سخنگویی ندارند که از آنها حمایت کند.
وی همچنین به مسوولان انجمن حمایت از حقوق کودکان پیشنهاد کرد تا کمیته ویژه‌ای در انجمن در ارتباط با کودکان طلاق ایجاد شود و هنرمندان نیز در عرصه‌های مختلف به خلق آثاری در این زمینه بپردازند.
از جمله برنامه‌های جانبی این مراسم اجرای موسیقی توسط کودکان تحت حمایت انجمن بود.