<img1219|center>
تاقانون خانواده برابر: پانزدهم آبان ماه، نشست گروه مطالعات زنان انجمن جامعه شناسی ایران با عنوان تفکیک جنیستی در دو قسمت برگزار شد.
در بخش اول سعید معیدفر دانشیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی درباره انگیزه‌ها و پیامدهای تفکیک جنسیتی صحبت کرد و در بخش دوم شهلا اعزازی جامعه شناس٬ به حمایت‌های دولتی از مردان پرداخت.
معیدفر در ابتدای سخنان خود به مطلب منتشر شده از او در سایت خبرآنلاین تحت عنوان [«پروژه تفکیک جنسیتی یا تقویت تابوی سکسی؟»->http://www.khabaronline.ir/detail/245515/] و واکنش ها و نظرات مخاطبان آن مطلب اشاره کرد. او درباره ادعای مطرح شده در جهت توجیه این بحث که تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها که با استدلال تلاش بر اسلامی سازی دانشگاه ها انجام می شود تا چه میزان منطبق بر حقیقت و بازتاب دهنده خواسته و توقعات جامعه بوده صحبت کرد.
<img1217|center>
این استاد دانشگاه همچنین درباره استدلال مسئولان و مدافعان طرح تفکیک جنسیتی مبنی بر گسترش ناهنجاری ها و فساد اخلاقی در دانشگاه ها به علت اختلاط دو جنس زن و مرد در این محیط و این که چقدر این استدال با واقعیت و پژوهش های علمی مطابقت دارد یا خیر سخنرانی کرد. معیدفر به مطالعات صورت گرفته در سال ۸۳ اشاره داشت و گفت از ۱۵۰۰ نمونه بررسی شده در سطح دانشگاه ها جرایمی چون مصرف موادمخدر در بین دانشجویان تنها ۳درصد بوده است این درحالی است که میزان افرادی که در گروه سنی مشابه در خارج از دانشگاه ها به مصرف موادمخدر می پردازند ۱۶-۱۵ درصد گزارش شده است. او تاکید کرد: در بحث روابط اخلاقی نیز طبق مطالعات صورت گرفته برخلاف تصورات مسئولان امر، دانشگاه ها محیط سالم تری در مقایسه با محیط خارج از آن داشته اند.
این حامعه شناس ادامه داد: در سال های اخیر شاهد گسترش روند طرح های تبعیض آمیز علیه زنان بوده ایم. طرح هایی چون تفکیک جنسیتی دانشگاه ها، کاهش اشتغال زنان، کاهش سهمیه زنان در دانشگاه ها و برخی رشته های دانشگاهی و همچنین بحث افزایش جمعیت که زنان را به سمت خانه نشین شدن رهنمون می کند.
معیدفر دلیل عمده گسترش و وضع این قوانین تبعیض آمیز را اعمال قدرت و سلطه بر دو گروه مشخص در جامعه یعنی زنان و جوانان دانست. او بیان کرد:زنان و جوانان در سال های اخیر با تغییر سبک زندگیشان و حضور فعال در سطح اجتماع و جامعه نظام سلطه را به چالش کشانده اند. از این رو نظام سلطه سعی می کند به بهانه استحکام خانواده؛ که می گوید زنان نقش پررنگ تری در آن دارند، زنان را به پذیرش نقش های سنتی و کلیشه ای رایج بازگرداند.
این استاد همچنین این سوال را مطرح نمود که آیا در شرایط کنونی و با توجه به تغییرات بوجود آمده در سطح جامعه عملاً امکان بازگرداندن زنان به خانه ها باتوجه به افزایش سطح آگاهی آن ها، وجود دارد یا خیر؟ معیدفر برای پاسخ دادن به این سوال به بررسی نظرات خوانندگان مطلب منتشرشده خود در سایت خبر آنلاین پرداخت و گفت درمجموع تنها ۴٫۲ درصد از کل کسانی که به مطلب واکنش نشان داده بودند با طرح تفکیک جنسیتی موافق بودند و بقیه خوانندگان تفکیک جنسیتی را موجب از بین بردن فرصت های ازدواج، افزایش ازدواج های خیابانی، افزایش طلاق و افزایش هم جنس گرایی و افزایش تجاوزات جنسی دانسته اند.
معیدفر از سوی دیگر تاکید کرد:یکی از مهمترین نتایج منفی که بحث تفکیک جنسیتی به دنبال خود خواهد داشت افزایش سطح خشونت های خانگی خواهد بود. هرچه شناخت دو جنس از هم کمتر باشد، تعاملات هم کمتر و فاصله و شکاف های جنسیتی بیشتر می شود و همین امر موجب گسترش خشونت های خانگی خواهد شد. او، افزایش فحشا و کاهش اعتماد به نفس زنان را از دیگر تبعات منفی تفکیک جنسیتی دانست.
<img1218|center>
در بخش دوم اعزازی به حمایت دولتی مردان از تفکیک جنسیتی پرداخت. این جامعه شناس نیز در ابتدای سخنان خود بر بحث اعمال سلطه و سرکوب بر زنان و جوانان به عنوان دو گروه که همواره حکومت را به چالش کشانده اند، تأکید کرد و گفت: اقداماتی که صورت گرفته است درجهت نامرئی کردن زنان در سطح جامعه است.
اعزازی ادامه داد: آموزش زنان در ایران حدود ۱۵۰ سال است که دیگر بحث برانگیز نیست و پس از مشروطه زنان همواره بحث آموزش و حضور در عرصه های اجتماعی را به عنوان اولین و مهمترین خواسته های خود مطرح کرده اند. اعزازی خاطر نشان کرد که با آغاز سال ۱۳۰۰ در واقع دوره مدرنیزاسیون در ایران آغاز شد که روابط خانوادگی بدون تغییرات اساسی در قوانین رو به بهبودی گذاشت. و به علت قباحتی که با یک سری رفتارها همراه شد، دیگر آن رفتارها حداقل در ظاهر انجام نگرفت. این موضوع در حال حاضر هنوز هم دیده میشود به طور مثال وجود چندهمسری علیرغم تمامی تبلیغاتی که برای آن انجام میشود، پنهان نگاه داشته می شود. استاد سابق دانشگاه علامه طباطبایی افزود: بنابراین در آن زمان بدون تغییرات قانونی تاحدودی به سمت خانواده مدرن پیش می رفت. در بحث آموزش هم زنان توانسته اند تاحدودی به خواسته های خود برسند مثلاً بعد از تأسیس دانشگاه تهران برای مدت کوتاهی از ورود زنان به این دانشگاه ممانعت شد که بعد از پیگیری های مهرانگیز منوچهریان، او توانست برای تحصیل در رشته حقوق وارد دانشگاه تهران شود و به دنبال او زنان دیگر به حق تحصیل در دانشگاه دست یافتند.
اعزازی اظهار داشت: علی رغم تمام مشکلات و سنگ اندازی ها به نظر می رسد امروزه اکثر خانواده ها با ادامه تحصیل دختران و زنان خود در دانشگاه ها و ورود به اجتماع و بازارکار مشکلی ندارند. اما از سوی دیگر از آن جایی که در حکومت کنونی خانواده نهاد مهمی تلقی می شود آن هم خانواده سنتی که اقتدار مرد در آن زیاد است، حکومت مدام در حال رسیدگی و تصویب قوانین به سود مردان است. بحث چند همسری، ازدواج موقت، تعیین حد و سقف برای مهریه، تبلیغ ازدواج در سنین پایین از جمله اقدامات حکومت در جهت افزایش رفاه حال مردان جامعه بوده است.
اعزازی در ادامه تأکید کرد: علی رغم آنکه نگاه حکومت به عرصه خصوصی نگاهی به شدت سنتی است اما زنان و جوانان نگاه مدرن و متفاوتی از حکومت دارند و همین امر موجب شکست سیاست های حکومتی در حوزه عمومی و خصوصی شده است. بنابراین حکومت سعی در پیاده سازی ایده جدید در این زمینه دارد که دور نگه داشتن زنان از حوزه عمومی است. حکومت سعی می کند با اعمال قدرت و ایجاد تغییر در عرصه های عمومی، مردسالاری را در عرصه های خصوصی نیز مستحکم سازد و به همین خاطر با اعمال محدودیت ها می خواهد زنان را از بازار کار بیرون سازد یا با خارج نگه داشتن زنان از حوزه های مهم اقتصادی آنها را در رده ها و موقعیت های پایین شغلی و اجتماعی نگاه دارد.
این جامعه شناس همچنین گفت اعمال قدرت و تفکیک جنسیتی موجب می شود دختران و پسران برای رهایی از آن اقدام به انجام تصمیم فردی بگیرند. تصمیمات فردی که پتانسیل تبدیل گشتن به یک مطالبه اجتماعی را دارد. خواسته ای که ممکن است چون پایگاه اجتماعی و تحلیل درستی ندارد نتایج و تبعات منفی را به دنبال داشته باشد.
در خاتمه از شرکت کنندگان در جلسه خواسته شد تا سوال ها و نظریات خود را مطرح سازند. یکی از مردان حاضر در جمع در رابطه با عدم پذیرش تفکیک جنسیتی توسط خانواده ها و به حاشیه راندن زنان گفت: با وجود این که ازدواج سنتی داشته ام و در مناسبات زناشویی ام نگاه مردسالارانه غالب بود اما امروز که در جایگاه پدر قرار گرفته ام آن رفتارها و محدودیت ها را به هیچ عنوان برای دخترم قبول نمی کنم و آن ها را نمی پذیرم.
تهیه و تنظیم: بنفشه جمالی. عکس:فروغ عزیزی