بیدارزنی: در یک کارزار فرهنگی در شبکه‌های اجتماعی زنان کمپین «هویت زنان را پس میگیریم» تشکیل داده‌اند زنان کرد در این کمپین نام مادر و پدر را برای خود انتخاب میکنند و مردان و زنان زیادی به این کارزار پیوسته‌اند و از آن حمایت میکنند. در کردستان نام مادران در شناسنامه درج نمی‌شود ولی از لحاظ تاریخی در گذشته مردان زیادی بوده‌اند که با نام مادرانشان شناخته شده‌اند.
اخذ نام خانوادگی که در دوران رضا شاه باب شد از اسامی مردانه استفاده شده است و نقطه مقابل آن فرهنگ کردی است که از اسم زنان برای خطاب قرار دادن افراد استفاده میشود. این کمپین با انتخاب نام پدر و مادر به عنوان نام خانوادگی، تعادلی را بین هر دو فرهنگ ایجاد میکند که نمونه‌ای از دموکراسی است. هر چند که در نظر گرفتن اسامی سه گانه به فرهنگ عربی بازمیگردد، اما در فرهنگ عربی از اسم پدر و پدربزرگ و اجداد پدری استفاده کرده‌اند. در حالیکه این کمپین نام پدر و مادر را به کار می‌برد.
شروع کار کمپین زنان کرد
سوما حبیبه خلیل فعال حوزه زنان می‌گوید: «کمپین ’هویت زنان را پس میگیریم‘ در خرداد ماه امسال (۱۳۹۹) شروع به کار کرد. این کمپین به هویت نادیده گرفته شده‌ی زنان در سراسر جهان اعتراض میکند. نام بخش مهمی از هویت هر فرد و بازنمای قدرت است. هنوز در قرن بیست و یکم در ادارات و سازمان‌های ایران، فرم‌های اداری تنها از نام پدر میپرسند و نام مادر هیچ جایگاهی ندارد. اگر توجهی به نام خانوادگی افراد داشته باشیم میدانیم که اکثر اسامی نام‌هایی مردانه هستند. مثل شفیعی که اسم خانوادگی خودم است و برگرفته از نام خانوادگی پدر پدربزرگ پدرم شفیع است. یا اسامی دیگر کریمی، احمدی، رحیمی، سجادی، فتاحی، حسنی همه مردانه هستند، در حالیکه بسیار به ندرت نام‌های زنانه سوسنی، سرگلی، سهیلا زاده، سمیرایی داشته‌ایم».
در ادامه او افزود: «در عراق افراد مستقیماً اسم خانوادگیشان را از اسم پدرشان می‌گیرند. در کشورهای غربی و خصوصا آمریکایی زنان بعد از ازدواج نام همسرانشان را به عنوان اسم دومشان انتخاب میکنند. این در حالی است که در فرهنگ کردی هنوز در اکثر روستاهای کردستان مردان را با اسامی زنان و مادرانشان مورد خطاب قرار می‌دهند. مثل عبید مینا که به معنی عبید فرزند مینا است. حتی طایفه‌هایی به اسم زنان وجود دارد. این کمپین میخواهد با در نظر گرفتن نام پدر و مادر برای افراد، حق مادران را در کنار حق پدران ادا کند زیرا که هر فرزندی که به دنیا میآید نیمی از کروموزوم‌هایش را از مادر و نیمی از کروموزمهایش را از پدرش میگیرد».
کمپین در شبکه‌های اجتماعی
سوما حبیبه خلیل در مورد کمپین در فضای مجازی می‌گوید: «بسیاری از مردم اسامی خودشان را در شبکه‌های مجازی عوض کردند و همچنین رسانه‌های اقلیم کردستان از این ایده بسیار استقبال نمودند. انتخاب نام مادر به عنوان اسم خانوادگی در دنیایی غرق شده در پدرسالاری تنها اعتراضی است به هویت گم شده‌ی زنان. زنی که من را به دنیا آورده و حرف زدن، راه رفتن و زندگی را به من آموخته و با پوست شکمش من را نه ماه حمل کرده است حقش بر من بیشتر از نام اجداد پدری من است».
او در ادامه در مورد نقش فضای مجازی می‌گوید: «امروزه بدون فضای مجازی شاید نتوان مدیریت کمپینی را تصور کرد. فضای مجازی بستری است که در یک لحظه هزاران نفر را از وجود کمپینی آگاه میکند. این کمپین هم همچون دیگر کمپینها هزاران نفر را در فضای مجازی درگیر نمود».
هدف کمپین نام مادر
سوما حبیبه خلیل در مورد هدف کمپین می‌گوید: «هدف نهایی اندیشیدن به مسیری است که تا به حال در طول تاریخ طی کرده‌ایم. مسیری مردسالارانه که آنقدر در بطن زندگیمان جا خوش کرده است که آن را طبیعی میانگاریم. مادران را از بافت زندگی اجتماعی به دور میاندازیم. این کمپین و کمپینهایی هم راستا با این کمپین – «نامم کجاست زنان افعانستان»، «نام من نام مادرم است زنان اقلیم کردستان» – به هویت نادیده گرفته‌شده‌ی زنان در اشکال متعدد به آن میپردازند».
بفرین عظیمه محمد فعال حوزه زنان درباره کمپین می‌گوید: «در جامعه‌ی سنتی همیشه با چالش‌های زیادی روبه رو بوده‌ام و برای حقوق اولیه‌ام همیشه تلاش کرده‌ام و انکار هویت مادرانه ناعدالتی است و زمانی که فعال مدنی بودم اسم خودم را از بفرین رشید پور به بفرین عظیمه محمد عوض کردم و الان یک فرزند دختر دارم و برای او هم از نام خودم در کنار نام پدرش استفاده کرده‌ام. استفاده از نام مادر در نروژ از لحاظ قانونی برای فرزندم امکان پذیر بود». بفرین در ادامه می‌گوید: «فرزند نصف کروموزوم‌هایش از مادر میگیرد و این عادلانه نیست که اسم مادر در شناسنامه‌اش نباشد.
اگر انسان نتواند کارهای بزرگی انجام دهد از همین گام‌های کوچک می‌تواند تغییر ایجاد کند و حتی حق رانندگی و حق تحصیل حقوقی هستند که زنان قبل از ما برای آن تلاش کرده‌اند برای همین ما برای کمپین ’هویت مادران را پس میگیریم‘ تلاش می‌کنیم تا این کار در جامعه تبدیل به فرهنگ شود».