بیدارزنی: بهار با همه رنگارنگی‌اش به پایان رسید و جایش را به تابستانی گرم داد، اما بهار به زنان چگونه گذشته است؟ شاید مروری به مهم‌ترین رویدادهای این فصل کمک کند نگاهی واقع‌بینانه به موانع، محدودیت‌ها و فرصت‌های زنان داشته باشیم.
ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها
نمی‌خواهم با وقایع تلخ این گزارش را شروع کنم بنابراین از شادترین واقعه! می‌نویسم از پیروزی تیم والیبال مردان ایران بر امریکا که زنان ایرانی اجازه حضور در آن را نیافتند.
در پی اعتراضاتی که به دلیل ممانعت از حضور زنان در مسابقات والیبال شکل گرفت و تا مرز محرومیت تیم ایران از حضور در مسابقات جهانی پیش رفت، شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهوری ایران گفت: «آیین‌نامه ورود زنان به ورزشگاه‌ها در جلساتی با حضور نمایندگان وزارت کشور، نیروی انتظامی و وزارت ورزش و جوانان تدوین و صورت‌جلسه آن‌هم امضا شده است.»
اظهارات این مقام دولتی، همزمان بود با اختصاص بخش ویژه‌ای به زنان تماشاگر ایرانی در مسابقه نهایی لیگ حرفه‌ای بسکتبال کشور، که امیدواری به حضور زنان در مسابقات لیگ جهانی والیبال را تقویت کرد. خانم مولاوردی در بخش دیگری از صحبت‌های خود تاکید کرد که ورزش‌ها طبقه‌بندی شده‌اند و مثلا هرچند ورود زنان به سالن‌های ورزشی شامل شنا، بوکس و فوتبال امکان‌پذیر نیست، اما این محدودیت شامل والیبال، هندبال، بسکتبال و تنیس نمی‌شود.
روز ۲۹ خرداد، مسابقه والیبال ایران و آمریکا در چارچوب بازی‌های لیگ جهانی والیبال، در ورزشگاه ۱۲ هزارنفری آزادی تهران برگزار شد اما گروه انصار حزب‌الله و مدرسه علمیه ایروانی زنانی که تمایل به حضور در ورزشگاه را داشتند تهدید کرده اند «منتظر حضور خونین امت حزب‌الله در ۲۹ خرداد سال ۹۴ مصادف با دوم ماه مبارک رمضان در ورزشگاه ۱۲ هزارنفری آزادی جهت مقابله و رویارویی با حضور زنان در ورزشگاه و نهی از منکر مسئولین وزارت ورزش هستیم.»
۱۹ خرداد محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت، در واکنش به تهدید مخالفان حضور بانوان در ورزشگاه‌ها به راهپیمایی «خونین» علیه این حضور گفت: «قطعا دولت چنین اجازه‌ای نخواهد داد و از قوه قضاییه خواسته می‌شود تا با قانون‌شکنان برخورد جدی داشته باشد.»
از دیگر سو ۲۳ خردادماه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه برخی روحانیان از حضور زنان به ورزشگاه‌ها به‌عنوان «فتنه آخرالزمان» یاد کردهاند و از رهبر جمهوری اسلامی خواسته‌اند تا جلوی آنچه را که «سیل بنیان‌کن تهاجم فرهنگی» نامیده‌اند، سد کند. این افراد همچنین از آیت‌الله خامنه‌ای و مراجع تقلید خواستند تا «مدافع شریعت ناب محمدی» باشند.
خشونت علیه زنان
از تبعیض ورزشی علیه زنان که بگذریم به پرونده خشونت علیه زنان می‌رسیم؛ پرونده‌ای که سال‌هاست دارد برگ‌های آن قطورتر می‌شود بی‌آنکه دولت دغدغه‌ای برای کاهش آن داشته باشد. مسئله آن‌قدر پیچیده شده است که مولاوردی معاون ریاست جمهوری در امور زنان ۱۸ خرداد در مورد میزان خشونت علیه زنان گفت: «باید بگویم که آمارها در ایران این موضوع را نشان می‌دهد که خشونت علیه زنان جدی است. ما مستمر از نیروی انتظامی و پزشکی قانونی آمارهایی را دریافت می‌کنیم که نه‌تنها درباره زنان که کلا روند رو به تزاید خشونت در ایران را نشان می‌دهد. موارد و مصادیقی که در اماکن عمومی هم می‌بینیم این موضوع را نشان می‌دهد و نیازمند توجه جدی است.»
این اظهارنظر در حالی است که ۶ خردادماه همشهری آنلاین خبر از وقوع جنایتی ناموسی در دزفول داد، به گزارش این سایت: « ۲ برادر به دلیل اینکه خواهر ۱۸ ساله‌شان قصد ازدواج با مردی را داشته که آنها مخالف بودند او را کشتند و تصمیم گرفتند از این جنایت فیلم‌برداری کنند تا درس عبرتی شود برای بقیه خواهرهایشان؛ اما گم‌شدن رم گوشی آنها، راز این جنایت را فاش کرد.»
از دیگر سو آمارها حاکی از افزایش خشونت در خراسان شمالی است. به گزارش ایسکانیوز، اسماعیل قربانی، معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی خراسان شمالی، در این رابطه گفته است: «اعتیاد به مواد مخدر، بیماری اعصاب و روان، نداشتن مهارت سازگارانه در زندگی، پایین بودن آستانه تحمل ازجمله عوامل ایجاد خشونت مردان علیه زنان است.»
وی همچنین گفته است: «زنان برای در امان ماندن از خشونتهای همسر دست به فرار از خانه می‌زنند که این خود موجب بروز آسیبهای دیگری برای آنان می‌شود.»
خشونت علیه زنان در گیلان نیز خبرساز شد. روزنامه رهاورد گیلان اردیبهشت‌ماه، از وقوع قتلی خبر داد. شامگاه ۱۳ اردیبهشت به نقل از این روزنامه مرد میان‌سالی در کلاچای بعد از مشاجره با همسرش با ریختن بنزین و به آتش کشیدن خانه باعث سوختن و مرگ همسر و دو فرزند پسر ۶ و ۹ ساله‌اش شد. وی پس‌ازاین اقدام از پشت‌بام خانه فرار کرد.
به گفته همسایه‌ها باوجود تلاش مادر برای رهایی خود و فرزندانش از آتش، به دلیل میزان بالای بنزین ریخته شده و فوران آتش هر سه جان باختند. به گفته ماموران امدادگران به دلیل سوختگی بالا نتوانستند اجساد را از هم جدا کنند.
بنا به گفته‌ها، این مرد که از اعضای شورای شهر کلاچای (از توابع شهرستان رودسر) بود چندی پیش‌ازاین واقعه، بدون رضایت همسرش، زن دوم گرفته بود و همیشه با همسر اولش مشاجره داشت.
اردیبهشت‌ماه مازندران نیز شاهد جنایتی هولناک بود. خدیجه، مادر نوزاد شیرخواره سه‌ماهه‌ای است که در روز ۹ اردیبهشت سال جاری به هنگام مراجعه به دندانپزشکی در ساری، از مسیر جاده میاندرود- نکاء، سه‌راهی اسلام‌آباد، توسط چند جوان ربوده شده و جسد بی‌جان و مُثله شده وی، دو هفته بعد در جنگل‌های اطراف نکا پیدا شد. در پی گشت و تحقیق مراجع انتظامی و قانونی و بررسی فیلم‌های دوربین‌های منصوبه در استان و هماهنگی بین دوایر انتظامی آگاهی منطقه، سه نفر از مظنونان این جنایت هولناک و خشونت علیه زنان دستگیر شدند و دو نفر از آنها، ضمن اعتراف به قتل هولناک این مادر بی‌گناه، انگیزه خویش را مبنی بر سرقت طلاهای وی، بنا به گزارش منتشره از ونگ وا اعلام داشته‌اند.
در پی قتل تاسف‌بار این زن مازندرانی و رها کردن جسد وی در جنگل‌های منطقه، بدن بی‌جان وی در طی مدت دو هفته، موردتهاجم حیوانات جنگلی و وحشی قرارگرفته و با کشف تنها چندتکه از استخوان‌های وی پس‌ازآن مدت، مراتب برای تعقیب و انجام آزمایش‌های بالینی و پزشکی قانونی، به مراجع ذی‌ربط منعکس و هدایت گردید. گزارش پزشکی قانونی استان مازندران، حکایت از قتل این زن با ضربات چاقو به‌عنوان جسم سخت دارد.
در این میان، ذوالفقاری، دادستان شهرستان نکا، ضمن تأیید خبر پیدا شدن زن مقتول و کشف وی در جنگل‌های اطراف قرمرض و روستای درویشان هزار جریب، از شناسایی و دستگیری ۲ نفر در این خصوص توسط مأموران آگاهی شهرستان نکا، به ترتیب منتشره در نکا آنلاین خبر داد.
تجاوزهای گروهی در مشهد و تهران
روزنامه خراسان خبری از تجاوز گروهی در مشهد به زنی ۱۹ ساله منتشر کرد. به گزارش این روزنامه زنی با مراجعه به مأموران انتظامی مشهد گفت: در ابتدای بولوار آزادی سوار یک دستگاه پراید سفیدرنگ شدم و می‌خواستم به خیابان طبرسی بروم اما هنوز راننده جوان مسیر زیادی را طی نکرده بود که ۲ جوان دیگر را هم که از دوستانش بودند، سوار کرد.
من که از حرکات و رفتار آنها متوجه شدم قصد شومی دارند از راننده خواستم مرا پیاده کند اما یکی از آنها چاقویی را بیرون آورد و مرا تهدید به مرگ کرد. در این لحظه راننده به سمت جاده قدیم قوچان تغییر مسیر داد و من که وحشت‌زده بودم هیچ کاری نمی‌توانستم انجام بدهم.
این دختر جوان ادامه داد: آنها مرا به یک کارگاه صنعتی در جاده فردوسی بردند و پس‌ازآن که گوشی تلفن همراه و کیفم را به‌زور از من گرفتند با همدستی نگهبان کارگاه که او نیز از دوستانشان بود مرا مورد آزار و اذیت قرار دادند.
با اعلام شکایت این دختر و با توجه به اهمیت موضوع، این پرونده به شعبه مبارزه با سرقت‌های به عنف پلیس آگاهی ارجاع و تحقیقات کارآگاهان برای شناسایی و دستگیری ۴ جوان مذکور آغاز شد. کارآگاهان که موفق شده بودند شماره تلفن یکی از متهمان را به دست آورند او را در یک عملیات پلیسی در اطراف پارک ملت دستگیر کردند. با اعتراف این جوان ۲۰ ساله، کارآگاهان ۲ تن دیگر از همدستان او را نیز به دام انداختند اما نگهبان کارگاه تولیدی که متوجه ماجرا شده بود همچنان متواری بود تا اینکه او نیز طی یک عملیات غافلگیرانه در جاده قدیم قوچان دستگیر و به پلیس آگاهی منتقل شد.
به دستور مقام قضایی در شعبه ۸۱۱ دادسرای عمومی و انقلاب مشهد، متهمان به جرم آدم‌ربایی و تجاوز به عنف، تحت بازجویی‌های فنی و پلیسی قرار گرفتند و به ارتکاب جرم اعتراف کردند.
همچنین روزنامه قانون، سه‌شنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۴، گزارشی منتشر کرد که در آن از تجاوز به یک دختر ۱۱ ساله خبر داده است. براساس روایت این روزنامه، زمان و مکان این تجاوز مشخص است و تصویر مستند تهیه‌شده، جزئیات تجاوز به این دختر ۱۱ ساله را از سوی شش مرد در همین ماه خورشیدی -خرداد ۹۴- در تهران نشان می‌دهد.
یک شاهد به روزنامه قانون گفته که وقتی شبانه با جمعی دیگر در تهران پرسه می‌زده، به پل یکی از بزرگراه‌های شهر رسیده و دیده که شش مرد به این دختر تجاوز جنسی کردند. او گفته این شش مرد به مواد مخدر معتاد بودند و از حالت عادی خارج شده بودند. دو شاهد دیگر هم آنجا بوده‌اند که با دیدن این تصویر حالشان بد شده است.
روزنامه قانون همچنین از دختربچه دیگری نوشته که در طول یک روز چهار بار شکنجه جسمی شده است و او را دریکی از خیابان‌های قیطریه پیدا کردهاند. بنابر این روایت، این دختربچه تنها شش یا هفت سال داشته است و شاهد از او عکس‌هایی هم گرفته است.
مقام اول خودسوزی در خاورمیانه
از دیگر سو در نشستی که خردادماه امسال در دانشکده علوم اجتماعی تهران برگزار شد، زهرا حضرتی، استاد جامعه‌شناسی گفت: «زنان ایرانی رتبه اول «خودسوزی» را در خاورمیانه دارند.»
به گفته وی، نگاه پدرسالاری و پدرسری تنها در خانه وجود ندارد بلکه درگاه‌های مختلفی برای پیاده کردن نظام مردسالاری وجود دارد و این نگاه، نظام گسترده‌ای است که بر تمام دوره‌های تاریخی سایه افکنده و ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد.
حضرتی فرودستی جنسیتی را نکته دیگر بروز خودسوزی دانست و گفت: «فرودستی جنسیتی به لحاظ سابقه تاریخی از نظام طبقاتی قدمت بیشتری دارد و ریشه‌دار‌تر است. در جامعه شکارگر مردان از موقعیت برتری برخوردارند. البته باید برای دو مفهوم تفکیک قائل شد؛ یکی جنس و دیگری جنسیت. جنس، تفاوت‌های بیولوژیکی مردان را از زنان متمایز می‌کند درحالی‌که در جنسیت انتظارات اجتماعی از زنان و مردان مطرح است؛ انتظاراتی که براساس آنها مرد و زن را در فرآیند جامعه‌پذیری تربیت می‌کند.»
قتل ناموسی
فرماندار رودبار جنوب، در ارتباط با این خبر به «خبر آنلاین» گفت: «از قبل بین این دو طایفه مسئله‌ای ناموسی پیش‌آمده بود و همین مسئله باعث بروز درگیری‌ها شد. قبل از این هم یکی از طایفه‌ها برای انتقام از طایفه دیگر، یک زن را گروگان گرفته بود که اعضای شورای تأمین رودبار توانستند آن گروگان‌گیری را فیصله دهند و اختلافات تا حدودی کم شد. پیش‌ازاین درگیری اخیر هم زنی که باعث اختلافات شده بود، با دستور دادستانی به‌منظور حفظ جانش به بازداشتگاه منتقل‌شده بود.» وی افزود: «یکی از مردان طایفه‌ای که با زنی از طایفه مقابل رابطه داشت، به قول خود مبنی‌بر ازدواج با آن زن عمل نکرد و همین باعث شد این درگیری به‌وجود بیاید.» فرماندار رودبار جنوب با اشاره به اینکه ضاربان دو نفر بودند، گفت: «تاکنون کسی دستگیر نشده است، اما از سران طایفه‌ها خواستیم با ما همکاری لازم را انجام دهند. حتی با عموی ضاربان هم‌صحبت کرده‌ایم که وی با ضاربان از طریق تلفن همراه ارتباط برقرار کرده و از آنها قول گرفته خود را تسلیم قانون کنند.»
همچنین خشونت ممکن است مستقیما نوک حمله‌اش را به سمت زنان نگیرد اما زنان قربانی آن شوند چراکه آسیب‌پذیرتر از مردان هستند مانند خبر فوت زنی مسن در آتش اختلاف خانوادگی. فرمانده انتظامی شهرستان تاکستان «قزوین» از فوت پیرزنی ٧٠ساله و مصدوم شدن ۵ نفر در آتش‌سوزی خانه‌ای در این شهرستان خبر داد. سرهنگ «محمد‌قاسم طرهانی» گفت: «در پی کسب خبری از مرکز فوریت‌های پلیسی ١١٠ مبنی‌بر وقوع آتش‌سوزی در خانه‌ای، ضمن هماهنگی با آتش‌نشانی، واحد گشت کلانتری به محل اعزام شد.» وی ادامه داد: «اعضای چند خانواده بر سر تقسیم ارث‌ومیراث باهم اختلاف داشتند و یکی از بستگان با شدت گرفتن درگیری لفظی، یک گالن بنزین چهار لیتری را که همراه خود داشت، روی آب‌گرم‌کن ریخته و موجب آتش‌سوزی شد.» در این حادثه با توجه به مهار حریق توسط آتش‌نشانی، تمامی وسایل خانه طعمه حریق شد و ۶ نفر به‌علت سوختگی شدید توسط اورژانس به بیمارستان منتقل شدند، اما یکی از مصدومان که پیرزنی ٧٠ساله بود، به‌علت سوختگی شدید حین انتقال به بیمارستان فوت شد.
شناسایی مظنون اصلی اسیدپاشی اصفهان؟
خبرگزاری آریا، خبری منتشر کرده است مبنی بر اینکه دو زن که هدف اسیدپاشی‌های سریالی اصفهان قرار گرفته‌اند، مظنون اصلی این جرایم خشن را شناسایی کردهاند.
یکی از قربانیان که برای درمان در خارج از کشور است که هنوز مظنون شماره یک را ندیده است، یکی دیگر می‌گوید مرد اسیدپاش را کامل ندیده، اما دو زن دیگر تأکید دارند این مرد خطرناک، کسی جز همان اسیدپاش نیست.
وکیل قربانیان اسیدپاشی‌های سریالی اصفهان در نشست خبری گفت: «نخستین زن جوان که هدف اسیدپاشی قرار گرفت، «سمیه مسماریان» نام دارد که در ۱۵ شهریورماه سال ۹۳ هدف اسیدپاشی قرار گرفته است، سپس «مینا آزاده» در پنجم مهرماه ۹۳ و سهیلا جورکش و «مرضیه ابراهیمی» در ۲۳ مهرماه سال گذشته هستند که همگی کمتر از یک ماه مورد هجوم وحشیانه یک ناشناس قرار گرفته‌اند.»
وی افزود: «بازپرس «احمد دهقان» از شعبه ۶ دادسرای اصفهان اقدامات بسیار خوبی انجام داد که جای تشکر دارد، همچنین اگر حمایت این تیم قضایی – پلیسی و امنیتی نبود به نتایج کنونی نمی‌رسیدیم.» وکیل پرونده اسیدپاشی در اصفهان با اشاره به اینکه همه وجه اشتراک‌های این چهار زن جوان مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: «باوجود برخی اشتراک‌ها اما مرضیه ابراهیمی همان قربانی اسیدپاشی خیابان مهرداد اصفهان شرایط متفاوتی داشته و نوعروسی است که وضعیت وخیمی دارد و هرروز با هزینه‌های سنگین و مبالغی هنگفت درمانی مواجه است.
وکیل پرونده اسیدپاشی اصفهان در پاسخ به این سؤال که آیا این فرد دستگیرشده متهم جنایت اسیدپاشی است، گفت: «نمی‌خواهم بگویم صددرصد است اما ظن قوی بر وی وجود دارد و فعلاً وی تحت بازجویی است. این مرد جنایتکار جرائم مختلفی علیه زنان انجام داده و همین جرائم پی‌درپی وی علیه زنان ظن قوی بیشتر مقامات کشور را به این سمت برده که مظنون اصلی همین مرد باشد. من معتقدم کسی می‌تواند اسیدپاشی کند که قبل از آن جنایت‌های مختلف را به‌عنوان مقدمه انجام داده باشد و دیگر هیچ‌چیزی برای از دست دادن نداشته باشد.»
وکیل پرونده اسیدپاشی اصفهان در پاسخ به اینکه اگر این مظنون و اعترافات و شواهد و قرائن به فرد اسیدپاش نزدیک است چرا اعلام نمی‌شود، تصریح کرد: «چهار زن قربانی باید وی را شناسایی کنند و البته این قضیه در مرحله مواجهه حضوری صورت گرفت که برخی قربانیان اسیدپاشی وی را دیده‌اند و درصدی هم تأیید کردهاند که اسیدپاش همان مظنون است. این شخص پس از مدتی تحت نظر بودن بازداشت شد که همان دزد سریالی خانه‌های اصفهان است.»
وی بیان کرد: «سهیلا جورکش یکی از قربانیان حادثه جهت درمان و ساخت قرنیه به خارج کشور و اسپانیا رفته است که حداقل حدود ۷ ماه دوره درمان وی طول می‌کشد که باید برای تشخیص هویت صد درصد این مظنون اقدام کند که تاکنون این مواجهه صورت نگرفته است.»
وکیل پرونده اسیدپاشی اصفهان اظهار کرد: «همه مشخصات مظنون با عامل جنایت اسیدپاشی تاکنون مطابقت داشته است و دو مظنون اسیدپاشی وی را دیده و شناسایی کردهاند.»
خشونت علیه کودکان کار
دبیر کل دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی بهزیستی می‌گوید در سال ۹۳ خورشیدی دست‌کم شش هزار کودک کار و خیابان شناسایی شده است. او همچنین گفته است براساس آئین‌نامه ساماندهی کودکان کار، شهرداری‌ها باید مکان مجهزی را برای این کودکان در اختیار بهزیستی و سازمان‌های مردم‌نهاد قرار دهند اما مسئولان در شهرداری‌ها فقط سیاست‌های خود را اجرا می‌کنند.
باوجود اعلام این آمار، برخی منابع از وجود دو میلیون و ۵۰۰ هزار کودک کار یاد کردهاند. «اهانت و خشونت از سوی مردم»، «کتک خوردن»، «خفت شدن» و «آزار جنسی» تنها بخشی از زندگی روزمره کودکان کار در ایران است که در گزارشی از سوی «سازمان بهزیستی» به آنها اشاره شده است. در سکوت و بی‌خبری مسئولان از وضعیت روزمره زندگی کودکان کار و خیابان در ایران، این کودکان به‌ویژه دختران در معرض انواع خشونت‌ها قرار می‌گیرند بی‌آنکه پناهگاه و مامنی داشته باشند. بسیاری از آنها حتی نمی‌دانند در صورت وقوع خشونت و تجاوز جنسی چطور باید اعتراض کنند.
فعالان حقوق کودک پیش‌ازاین بارها نسبت به وضعیت پرآسیب کودکان کار در کشور هشدار داده‌اند. مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز مدتی قبل به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «طبق مطالعه‌ای روی یک هزار کودک کار در تهران، بیشترین میزان شیوع ایدز در کودکان کار و خیابان بین سنین ۱۰ تا ۱۸ سال است و بیشترین راه ابتلا تجاوز جنسی، که هم بین دختران و هم بین پسران بوده است.»
محرز عنوان کرده بود که پژوهش قبلی روی یک هزار کودک افغان و شماری کودک ایرانی انجام‌شده که دلایل حضورشان در خیابان متفاوت بود: «مثلا یک گروه به دلیل اعتیاد پدر و مادر در خیابان گل‌فروشی می‌کردند.»
او هشدار داده بود که اگر اقدامی صورت نگیرد، آمار تجاوز جنسی و اعتیاد در این کودکان زیاد می‌شود و به‌تبع آن ابتلا به ایدز در میان آنها افزایش می‌یابد. طبق همان مطالعه انجام‌شده، ۴ تا ۵ درصد این کودکان HIV مثبت بودند.
اشتغال زنان
یکی دیگر از معضلات دامن‌گیر زنان نبود فرصت‌های شغلی در جامعه برای آنها است. نرخ اشتغال زنان سال‌هاست که رو به افول دارد و براساس آمار تنها ۱۲ درصد زنان ایرانی شاغل هستند. در سال ۹۴ هم خبرهای خوشایندی از بهبود وضعیت زنان در دست نیست و خبرها حاکی از تعطیلی کارخانه «اکریل تاب» در خلیل شهر شهرستان بهشهر، با ۱۰۰ کارگر که همگی زن هستند، دارد.
کارگران اخراجی به ایلنا گفته‌اند کارخانه اکریل تاب در استان مازندران که در زمان فعالیت انواع نخ کاموا تولید می‌کرد، اردیبهشت‌ماه سال جاری تعطیل اعلام شد و تمامی ۱۰۰ کارگر با سابقه‌ای که در این واحد مشغول به کار بودند برای دریافت مقرری بیمه بیکاری به اداره کار معرفی شده‌اند.
کارگران می‌گویند دلیلی که کارفرما برای تعطیلی کارخانه به آنان ذکر کرده «کمبود منابع مالی» و «ناتوانی در رقابت با کالاهای مشابهه خارجی» بوده است.
این خبر درست یک روز پس‌ازآن اعلام شد که سهیلا جلودارزاده، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور زنان در همایش «ارتقای جایگاه زنان در عرصه تولید و تجارت» خواست که سهم زنان در فعالیت‌های اقتصادی به ۳۰ درصد برسد.
به گفته او زنان ایران فرصتی برای عقب ماندن ندارند و فاصله ایران از دنیا دارد زیاد می‌شود. او تاکید کرد که «زنانه و مردانه کردن کارها خانم‌ها را تضعیف کرده و باعث عقب‌ماندگی تاریخی آنان از فعالیت‌های اقتصادی شده است.»
به گفته‌ی سهیلا جلودارزاده دو و نیم میلیون زن سرپرست خانوار نیاز مبرمی به شغل دارند. به گفته کورش پرند، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه، بیکاری در میان زنان تحصیلکرده دو و نیم برابر مردان است.
از دیگر سو در خردادماه امسال آزمون استخدامی دولت برگزار شد. آزمونی که در آن عملا به زنان فرصتی بسیار ناچیز برای اشتغال در پست‌های دولتی داده شده است. در آزمون حدود ۸ هزار نفر جذب خواهند شد. اما بنا به دستورالعمل جدید دولت، در آزمون خردادماه از میان ۲۸۰۰ نفر، ۲۲۸۴ شغل مختص مردان، ۵۰۰ شغل به‌صورت مشترک میان مردان و زنان و تنها ۱۶ شغل مختص زنان است.
زنان باید کمتر از مردان کار کنند!
براساس گزارش مرکز آمار ایران در فاصله سا‌ل‌های ۸۴ تا اواخر سال ۹۳ سالانه بیش از صد هزار زن از بازار کار ایران خارج شده‌اند. این سیاست با تصویب طرح‌هایی نظیر کاهش ساعت کار زنان در دوره رئیس‌جمهور کنونی، حسن روحانی هم ادامه دارد. محمد اسماعیل سعیدی، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس ۲۸ اردیبهشت از تنظیم طرحی از سوی نمایندگان مجلس خبر داد که کارفرمایان را موظف می‌کند ساعات کاری زنان را به ۳۶ ساعت در هفته محدود کنند. او اهمیت زندگی خانوادگی برای زنان را مهم‌ترین دلیل نمایندگان برای تنظیم این طرح دانسته و تصریح کرده: بانوان شاغل باید فرصت کافی برای زندگی شخصی و در کنار فرزندان و همسر بودن را داشته باشند.
او در این زمینه گفت: «در حال حاضر طرح به‌طور کامل تصویب‌شده و به امضای ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس رسیده است و در نوبت طرح در صحن علنی مجلس قرار دارد.»
این طرح می‌تواند از یک‌سو به پایین آمدن حقوق زنان شاغل منجر شود و از آن‌هم زیان‌بارتر به عدم تمایل مدیران به جذب و استخدام زنان. نمایندگانی که این طرح را تصویب کردهاند هیچ تضمینی برای تأمین همین ۳۶ ساعت و آینده شغلی زنان ارائه نمی‌دهند.
محمد اسماعیل سعیدی گفته است: «قانون این موضوع را الزام‌آور تعریف کرده و ما تمام تلاش خود را برای کاهش ساعت کاری بانوانی که سرپرست خانوار هستند و یا مشکل خاص دارند به کار خواهیم گرفت.» اما به گفته او: «کارفرما در این قانون مکلف نشده است.»
اوضاع بهتر اشتغال زنان روستایی
اطهری نژادی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در مورد وضعیت اشتغال زنان در کشور گفت: «نرخ اشتغال زنان روستایی بالا‌تر از زنان شهری همان استان است. کمترین و بیشترین نرخ بیکاری زنان نیز به ترتیب متعلق به خراسان جنوبی و کهکیلویه و بویراحمد است. کمترین و بیشترین نرخ بیکاری زنان جوان (۱۵ تا ۲۹ ساله) به ترتیب متعلق به خراسان جنوبی و کرمانشاه است.»
وی همچنین عنوان کرد: «سهم اشتغال زنان در بخش کشاورزی ۶.۲۸ بوده و بیشترین سهم متعلق به اردبیل و کمترین متعلق به تهران است. در بخش صنعت نیز کمترین نرخ اشتغال زنان متعلق به کهکیلویه و بویراحمد و بیشترین در سیستان و بلوچستان است. در بخش خدمات نیز کمترین سهم در اردبیل و بیشترین کهکیلویه و بویراحمد است. در بخش خصوصی نیز کمترین آمار اشتغال زنان مربوط به کهکیلویه وبویر احمد و بیشترین به اردبیل مربوط می‌شود.»
مرخصی زایمان افزایش می‌یابد؟
معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی گفت: «افزایش مدت مرخصی زایمان به ۹ ماه پس از اختصاص اعتبار از سوی دولت اجرایی خواهد شد.»
محمدحسن زدا از آمادگی کامل سازمان تامین اجتماعی برای اجرای افزایش مدت مرخصی زایمان به ۹ ماه اشاره کرد و افزود: «مواد ۲۶ و ۲۹ قانون برنامه پنجم توسعه در حال حاضر مانع اصلی اجرای این طرح هستند. زیرا این مواد قانونی، سازمان تامین اجتماعی را مکلف می‌کند تا زمانی که اعتبار لازم برای اجرای طرحی دریافت نکرده، اختیار قانونی برای اجرای آن را ندارد.»
معاون فنی و درآمد سازمان تامین اجتماعی ضمن اشاره به برآورد مالی ۳۴۰ میلیارد تومانی اجرای طرح مرخصی ۹ ماه زایمان در سال جاری، گفت: «از آنجائی که قانون دولت را مجاز به اجرای طرح کرده نه مکلف به انجام آن، بنابراین هر زمان اعتبارات تخصیص یابد و به حساب تامین اجتماعی واریز شود، از همان روز اجرای طرح آغاز خواهد شد.»
پوشش بیمه‌ای ۲۰۰ هزار زن سرپرست خانوار محقق نشد
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: «یکی از آسیبهای اجتماعی که بر اساس آمار رسمی با رشد مواجه بوده، موضوع افزایش زنان سرپرست خانوار است.»
عباس صلاحی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره حمایت از زنان سرپرست خانوار با بیان اینکه در این حوزه اشتغالزایی کم داریم، گفت: «یعنی با زنان سرپرست خانواری مواجه هستیم که به ندرت دارای شغل بوده و نیاز به حمایت دارند.»
وی ادامه داد: «سال گذشته قرار شد، حدود ۲۰۰ هزار نفر از این زنان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند که به دلیل کمبود سرانگی و اعتبار این امر محقق نشد.»
صلاحی با اشاره به اقدامات شهرداری تهران برای پوشش بیمه زنان اظهارکرد «شهرداری مد نظر داشت که زنان خانه دار مشمول بیمه شوند. این درحالی است که آنچه ضروری‌تر است؛ مساله زنان سرپرست خانوار است و نه زنان خانه دار. »
زنان و آموزش
در بسیاری از نقاط جهان دختران به خاطر ازدواج زودرس و زایمان زودتر از پسرها تحصیل را رها می کنند. زنان ایرانی دست‌کم به طور میانگین ۱۵ سال به تحصیلات رسمی دسترسی دارند.
معاون برنامه ریزی و معاونت امور زنان در یازدهمین نشست معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با مشاورین وزرا گفت: «در حوزه آموزش نیز در اطلس وضعیت زنان و خانواده، آمارهای مورد توجهی دیده می‌شود. میزان متوسط باسوادی در میان زنان در روستا‌ها ۶۹٫۵۸ و در شهر‌ها ۳۳ .۸۴ است. توزیع میزان باسوادی زنان در جمعیت ۶ ساله و بالا‌تر در کشور یکنواخت نیست و میان استانهای کشور از لحاظ میزان باسوادی زنان اختلاف معناداری وجود دارد. کمترین میزان باسوادی در استان سیستان و بلوچستان و بیشترین میزان باسوادی زنان متعلق به تهران است. اگر استانهای کشور را از نظر سواد به سه خوشه تقسیم کنیم؛ استانهای اردبیل، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خوزستان، سیستان و بلوچستان، قم، کردستان کرمانشاه، لرستان و مرکزی در خوشه کمترین میزان سواد قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: در خوشه متوسط ایلام، چهار محال بختیاری، زنجان، قزوین، کرمان، کهکیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان و همدان قرار دارند و در خوشه بالا‌ترین میزان سواد؛ اصفهان، البرز، بوشهر، تهران، خراسان رضوی، سمنان، فارس، مازندران، هرمزگان تقسیم بندی می‌شوند.
تعطیلی خوابگاه دختران به دلیل عقاید آنان!
آمارهای ذکر شده در حالی به دست آمده که خبرگزارش فارس به نقل از رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران از جمع شدن خوابگاه‌های دختران دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح شهر، در آینده‌ای نزدیک خبرداده است.
قاسم جان‌بابایی در نشست مشترک اولیای دانشجویان دانشگاه پیامبر اعظم (ص) با مسئولان این دانشگاه، گفت: «اعتقادات دانشجویان یکی از معضلات ما است، اگر در این دوره به مسائل اعتقادی توجه نشود، ممکن است تفکرات آنها نسبت به مقدسات تغییر کند یا مورد تردید واقع شود.»
وی افزود: «سرعت فکر و عمل دانشجویان امروز بسیار بهتر از دانشجویان دیروز است اما خطراتی که امروز دانشجویان ما را تهدید می‌کند، بسیار پیچیده‌تر از گذشته است و بعضاً دانشجویان را از درس خواندن دور می‌کند.» رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران تصریح کرد: «کیفیت درس و تحصیل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی برای ما قابل قبول نیست و نیاز به هدایت و حساسیت بیشتر دانشگاه با همکاری اولیا دارد.»
جان‌بابایی با بیان اینکه ناپایداری خانواده یکی از مشکلات جامعه است، اضافه کرده است: «حساسیت و مدیریت در روابط دختر و پسر در دانشگاه نیز مورد توجه است، خانواده‌ها باید متوجه کیفیت حضور فرزندان خود در دانشگاه و خوابگاه باشند.»
وی با بیان اینکه محجوب بودنی که در نگاه فرزند و خانواده باید وجود داشته باشد، نباید مخدوش شود، ادامه داد: «حجاب‌ها و حیاها نباید از بین برود، آن شرم و حیایی که زبانزد فرهنگ ایرانی و شیعی و اصالت ما است نباید مورد خدشه قرار بگیرد.»
این مسئول با اشاره به گذشت هفته خوابگاه‌ها، خاطرنشان کرد: «در بحث خوابگاهی تصمیم داریم که ۱۰ هزار مترمربع از فضای دانشگاه را در پردیس پیامبر اعظم (ص) به ساخت خوابگاه ویژه دختران اختصاص دهیم و تمام خوابگاه‌های سطح شهر نیز در آینده‌ای نزدیک جمع می‌شوند.»
جان‌بابایی با بیان اینکه اعتبار ساخت خوابگاه نیز تا حدودی تأمین شده است و مشکلی در این پروژه وجود ندارد، تصریح کرد: «دانشگاه علوم پزشکی در حوزه آموزشی و امتحانات هیچ انعطاف‌پذیری و تعارفی با دانشجویان ندارد، در این زمینه سخت‌گیری و حساسیت لازم انجام می‌شود. »
مشارکت سیاسی زنان نزدیک به صفر
۲۸ اردیبهشت آذر منصوری، در همایش چرایی خشونت علیه زنان در دانشگاه اصفهان، به پایین بودن میزان مشارکت سیاسی زنان انتقاد کرد و گفت: «رقم مشارکت سیاسی زنان در کشور ما نزدیک به صفر است و امروز فقط ۸ زن در مجلس شورای اسلامی داریم و این یعنی سه درصد از این مجلس در اختیار زنان است این در حالی است که هیچ زنی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای نگهبان و خبرگان رهبری وجود ندارد.»
به گفته فعالان زن در ایران حتی این ۸ نماینده زن نیز پیگیر مطالبات اساسی زنان و مشکلات آنان در مجلس نیستند و در برابر بی‌عدالتی علیه زنان یا سکوت می‌کنند یا همراهی.
آذر منصوری در این همایش خواهان اجرای «تبعیض مثبت» به نفع زنان و سهمیه ویژه در انتخابات آتی برای ورود زنان به عرصه قدرت شد.
استفاده ابزاری از زنان برای معافیت سربازی
بر اساس قوانین و فرهنگ در ایران گویی مردان قیوم زنان هستند از این رو گاهی اخباری به گوش می رسد کهنه تنها به طرز دردناکی این شکل از تفکر را به زنان جامعه یادآوری می کند بلکه اجازه استفاده ابزاری از زنان را ترویج می کند. ۱۴ فروردین ماه رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا از معافیت مشمولان دارای خواهر مجرد بالای ۲۴ سال سن خبر داد.
سردارسید حمید صدرالسادات رییس سازمان وظیفه عمومی ناجا در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، افزود: «بر اساس ماده ۴۴ قانون جدید خدمت وظیفه عمومی تنها برادر سرپرست خواهر فاقد پدر و همسر ذکور که بیش از ۲۴ سال سن داشته باشد از خدمت سربازی معاف است. »
او همچنین درباره شرایط بهره‌مندی از معافیت در صورت ازدواج با دختر معلول خاطرنشان کرده است: «مشمولانی که با معلولان ازدواج کنند از انجام خدمت ضرورت معاف خواهند بود. »
به گفته صدرالسادات به این افراد پنج سال معافیت موقت و در صورت تداوم ازدواج معافیت دایم داده خواهد شد.
تلاش برای حذف زنان از عرصه موسیقی
اعمال محدودیت ها برای تک خوانی زنان از سوی مراجع ذی ربط و بی ربط و گروه های خودسر! در سال ۹۴مانند گذشته ادامه دارد. بر پایه گزارشات رسیده به آژانس خبررسانی کُردپا، یلدا عباسی که به دعوت رسمی مسئولان جشنواره ملی فرهنگ و هنر اقوام ایران به سنندج رفته بود، پس از قطع صدای وی به هنگام اجرا، علی‌رغم اصرار مدیر جشنواره ،سالن جشنواره را ترک و به هتل محل اقامتش بازگشت.این خواننده جوان اهل شهرستان شیروان در استان خراسان شمالی، همچنین از دریافت لوح تقدیر جشنواره خودداری کرد.
یلدا عباسی در این باره به آژانس کردپا گفته است :من تنها به احترام حاضرین در جشنواره، در میانه اجرا سالن را ترک نکردم، زیرا بسیاری از آنها به عشق من آمده بودند و من هم نمی‌توانستم آنها را نادیده بگیرم.
اعمال این محدودیت ها و تبعیض ها در حالی صورت می گیرد که بر اساس قانون اساسی ایران دولت ها موظف هستند برای زنان و مردان فرصت های برابر برای اشتغال و تحصیل فراهم کنند. از دیگر سو امارها حکایت از زنانه شدن آسیب های اجتماعی دارند که اعمال تبعیض ها و نادیده گرفتن حقوق انسانی زن ها به این آسیب ها دامن می زند اما دریغ که سیاست مدارن ایرانی نه از قوه تعقل برخوردارند نه گوشی برای شنیدن نقدهای کارشناسان دارند.