بیدارزنی: پرستاران این روزها اعتراضاتی را سازماندهی کرده‌اند. آنها به فشار کاری که در طرح تحول نظام سلامت بر آنها وارد می‌آید اعتراض دارند. به مناسب روز کارگر با یکی از پرستاران زن که در این اعتراض ها شرکت داشته گفتگویی کرده‌ایم تا از مشکلات کار پرستاری و اعتراضات آنها بشنویم. شما را به خواندن این گفتگو دعوت می‌کنیم.
کمی درباره مشکلات کاری پرستاری برای ما می‌گویید؟
خب مشکلات کار پرستاری خیلی زیاد و متنوع است. محیط ناسالم کار، شرایط بهداشتی پایین در محیط کار، فشار کاری بالا همه از مشکلات کار پرستاری هست. این ماجرا در بیمارستان‌های تامین اجتماعی بیشتر از بیمارستان‌های دولتی هست. اما یکی از مهم‌ترین مشکلات پرستارها به‌خصوص در مکان‌های دورافتاده شهری، زیاد بودن ساعت کاری است. طبق قانون وزارت بهداشت شیفت کاری نباید بیش از ۱۲ ساعت باشد اما به دلیل کمبود امکانات بیمارستان‌ها و اینکه نمی‌خواهند خیلی برای پرسنل خرج کنند و پول سرویس رفت‌وبرگشت را بدهند، معمولا پرسنل را مجبور می‌کنند ۱۸ ساعت شیفت عصر و شب بایستند.
یعنی مجبور به اضافه‌کاری می‌شوند؟
بله. ما مجبوریم چون علاوه بر امکاناتی که بیمارستان در اختیار پرسنل قرار نمی‌‌دهد، خود بیمارستان هم نیرو خیلی کم دارد و همیشه ما برای گرفتن مرخصی و جابه‌جایی شیفت هم مشکل داریم.
طرح تحول سلامت فشار کاری بر پرستارها را زیاد می‌کند
برای همه پرسنل این اتفاق میافتد؟
بله متاسفانه. من شنیدم برای برخی از شغل‌ها برای زنان شرایط خاص‌تری قائل می‌شوند یا میگویند چون زن است کار سخت کمتر انجام می‌دهد اما در شغل ما اصلا این‌طور نیست. اتفاقا زن‌ها بخش سخت کار را هندل می‌کنند. همکاران مرد اغلب به خاطر چندشغله بودن از زیر کار در میروند یا اینکه به ما میگویند ما بعد از کار میرویم جای دیگر برای کار اما شما می‌روید خانه استراحت میکنید. اما خب ما که استراحت نمیکنیم. تازه کار ما شروع می‌شود. من یک بچه دوساله دارم بعد از ۱۸ ساعت شب‌کاری و کار باید با بچهام که پرانرژی است و هزارتا خورده کار دارد سروکله بزنم.
حالا غیر از فشار کاری مشکل دیگر در فضای کاری شرایط برای زن‌ها بسیار سخت‌تر هست. سروصدای مریضها روی خانم‌ها بیشتر است. مریض‌های مرد همیشه این نگاه را دارند که زن ضعیف است و می‌توانند سرش داد بکشند. معمولا در دعوایی که بین همراهان و پرستارها می‌شود بیشتر زنان پرستار را نشانه می‌گیرند. روزی نیست که ما در بیمارستان با این اتفاقات مواجه نباشیم. معمولا مزاحمتهای بعدی هم برای ما ایجاد می‌شود. البته که بخش زیادی از این اتفاقات مربوط به کمبود نیروی پرستار در بیمارستان‌هاست.
این کمبود نیرو همیشه بوده؟
من ده سال است که دارم کار می‌کنم و هرسال به ما وعده می‌دهند که این کمبود جبران بشود اما نه‌تنها کمتر نشده که بیشتر هم شده. ۱۶۰ هزار پرستار باید داشته باشیم اما ۶۰ هزار پرستار داریم. این را مسئولان نظام پرستاری و وزارت بهداشت گفته‌اند. بیمارستان‌های خصوصی دانشجوهای ترم‌های آخر می‌گیرند که خب این هم به ضرر پرستارهاست و هم بیماران. به دانشجویان حقوق خیلی کم می‌دهند و از طرفی کیفیت خدمات پرستاری کم می‌شود. این در حالی هست که در دنیا پرستاری رو به تخصصی شدن است اما در کشور ما نزول پیدا کرده است.
بعد از اجرایی شدن طرح تحول نظام سلامت، این داستان بدتر شد چون تعداد نیروی پرستار افزایش پیدا نکرد درحالی‌که خدمات‌رسانی آنان بیشتر شد. این خودش نه‌تنها فشار کاری بر پرستارها را زیاد می‌کند که کاهش میزان دریافت مراقبت‌های پرستاری را به همراه میآورد. در این مدت در بیمارستان خودم به چشم میبینم که کمبود کادر پرستاری ازیک‌طرف و افزایش تعداد مراجعات باعث خسارت و حتی مرگ‌ومیر بیماران شده. به نظرم با ورود دانشجویان کیفیت خدمات پرستاری ارائه‌شده کمتر نیز می‌شود و باعث می‌شود مردم از خدمات به‌طور مناسب بهره نبرند.
همچنین بخوانید: پرستاران، از بیمارستان‌های خصوصی تا دولتی/ شمیم شرافت
اخیرا اعتراضات صنفی از طرف پرستاران شکل گرفته. اعتراض پرستارها به چه بوده؟
یکی از مهم‌ترین مشکلات صنف ما اجرایی نشدن قانون تعرفه‌گذاری است که یکی از دلایل مهم اعتراض ما هم بوده. تعرفه‌گذاری خدمات پزشکی سال‌هاست اجرا می‌شود اما تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که هفت سال پیش در مجلس هفتم تصویب‌شده هنوز اجرایی نشده. خب این می‌تواند خیلی از فشارها را بر پرستاران کم کند. مسئله‌ی دیگر عدالت در پرداخت‌های میان پزشک و پرستار هست که بسیار به آن تاکید شد. هیچ جای دنیا حقوق پزشک صدبرابر پرستار نیست. در اینجا حتی در مواردی این اختلاف به سیصد برابر هم می‌رسد. یک مسئله مهم دیگری که مورد اعتراض ما بود این بود که همه‌جا وقتی دارند درباره پرستارها تصمیم می‌گیرند یا پرستاری وجود ندارد و یا اینکه اگر هست یک عده خواص حضور دارند که معمولا به نفع پرستاران عمل نمی‌کنند.
چطور تجمع اعتراضی شکل گرفت؟
ما تا حالا چند تا تجمع داشتیم. تجمع‌هایی روز هفتم آبان ماه، ۲۳ آذر ماه و ۳ اسفند که جلوی مجلس برگزار شد. هماهنگ‌کننده تجمعها خانه پرستار بود که رئیسش بارها احضار و زندانی هم شده بابت این کار. ما به وزیر بهداشت و حتی شخص رییس‌جمهور با بیش از بیست‌وچهار هزار امضا نامه فرستادیم اما نتیجه‌ای نگرفتیم. در تجمع آخر پرستارها برای حضور در تجمع تحت‌فشار بودند. قبل از تجمع حراست بیمارستان از همه ما سوال کرد که آیا در تجمع شرکت می‌کنیم یا نه. از جند روز قبل از حراست در بخش میگشتند و پرس‌وجو میکردند که کسی تبلیغ تجمع را در بیمارستان نکند.
اما در شهرستان‌ها خیلی خوب عمل می‌کنند. من خبر دارم که از آمل یکی از بچهها در اورژانس یکی از بیمارستان‌هایش همه هماهنگی پرسنل دیگر را بر عهده دارد و همه را جمع می‌کند و با اتوبوس برای تجمعها آورده بود. از بوشهر و بندرعباس دو روز آف کردند و برای تجمع جلوی مجلس آمدند. حدود ۴ هزار نفر جمع شدند. هیچ نتیجه‌ای هم نداد. از مجلس یک نفر آمد با ما صحبت کرد و گفت نماینده‌ای از ما برود برای مذاکره. این اتفاق هم افتاد اما نتیجه‌ای نداد. جالب اینکه تعداد زن‌ها در این تجمع خیلی زیاد بود اما نماینده ما مرد بود. حتی در نظام پرستاری هم این ماجرا هست. خلاصه ما در تجمع آخر یک ماه برای پیگیری خواستههامان وقت داده بودیم که هنوز نتیجه‌ای عایدمان نشده.
همچنین بخوانید: اعتراض شدید دبیرکل خانه پرستار به تبعیض در طرح تحول نظام سلامت
چقدر امید دارید به برآورده شدن خواسته‌هایتان؟
راستش کم. فکر می‌کنم نظام پرستاری اگر سازوکار درستی داشت و حق پرستاران برایش اهمیت میداشت شاید اتفاقات خوب‌تری میافتاد اما خانه پرستار در این کار تنهایی قدرت چندانی ندارد. حالا امید ندارم مگر اینکه سازوکار اعتراضمان را تغییر بدهیم. شاید باید به اعتصاب فکر کرد یا راه‌هایی که جنبه عملی‌اش بیشتر باشد.
خیلی ممنون که وقت گذاشتید.