بیدارزنی: پرستاری یکی از دشوارترین مشاغل شناختهشده است. صرف ساعات طولانی با بیماران، نداشتن ساعت خواب دقیق، در کنار دستمزد کم همه ازجمله مواردی است که باعث میشوند کمتر کسی حاضر به پذیرش این شغل خطیر باشد. در ایران نیز در سالهای اخیر مسئولین همواره نسبت به کمبود تعداد پرستاران اخطار داده اند. طرح «تحول نظام سلامت» که ازجمله راهکارهای دولت یازدهم برای بهبود وضعیت سلامت، مشکلات زیادی را به دلیل کمبود نیروی انسانی و فشار کاری زیادی برای جامعه پرستاری به دنبال داشته است؛ پرستاران همچنان از حقوق و مزایای کافی بیبهرهاند و از انواع تبعیضهای مالی، حقوقی در مقایسه با کادر پزشکی رنج میبرند.
از دیگر مشکلات پرستاران که کمتر به آن اشاره میشود خشونتهای کلامی و جنسیتی است که به آنها وارد میشود. از این سو با یکی از پرستاران دربارهی مشکلات و خشونتهایی که در محل کار خود با آنها روبرو است به گفتگو نشستهایم که در ادامه آن را میخوانید:
در ابتدا لطفا بگویید چند وقت است که در پرستاری مشغول به کار هستید و در چه قسمتی فعالیت میکنید؟
شش سال است که پرستار هستم و در قسمت نوزادان کار میکنم.
لطفا در ارتباط با ساعات کاریتان توضیح دهید و اینکه تعطیلات خود را چگونه میگذرانید؟
ساعات کاری ما در گردش است، احتمال دارد که در تعطیلات نیز در محل کار باشیم. برای مثال تعطیلات عید، عاشورا، سالتحویل یا هر زمان دیگری که بیمارستان نیاز به نیرو دارد. پزشکان امکان مرخصی دارند اما ما همواره باید حضور داشته باشیم؛ مثلاً در بخش نوزادان، هنگامی که نوزادی بستری میشود یا پزشکی تشخیص میدهد بیماری باید بستری شود ما باید در این شرایط حضور داشته باشیم
آیا تا بهحال با برخورد بد بیماران یا با خشونت و آزار در محیط کار از طرف مافوق و سایر افراد مواجه شدهاید؟ از سوی دیگر آیا پیش آمده است که شما به خاطر خستگی برخوردی از خود نشان دهید؟
بله با هردو مواجه شدهام. بارها از طرف بیماران با برخوردهای نامناسب مواجه شدهام. همچنین با خشونت و آزار مافوق هم برخورد داشتهام. در مقابل ما پرستاران هم گاهی اوقات به خاطر خستگی برخوردهای نادرستی داشتهایم. من خودم بهشخصه گاهی برخوردهایی داشتهام که بعداً از خودم ناراحت شدهام.
برخورد بد بیمار برای من که در بخش نوزادان مشغول به کار هستم معمولاً شامل برخورد بد والدین نوزادان میشود. برای مثال نوزادی دستور تغذیهی شیر خشک داشته است و ما به او شیر خشک دادیم، اما پدر و مادر سر ما داد و بیداد کردند که چرا و به چه حقی به نوزاد شیر خشک دادید، درحالیکه دستور پزشک بود. ما هم با پزشک و مادر و پدر صحبت کردیم تا راضی شوند. گاهی هم ما ناچاریم سؤالهایی هنگام ترخیص از بیمار بپرسیم که در برخی اوقات پدران و مادران با ما برخوردهای بدی دارند؛ اما من بهشخصه سعی میکنم با بیماران با آرامش برخورد کنم.
پزشکان توبیخ و جریمه و آزار زیاد دارند. گاهی پزشک با یک پرستار مشکلی پیدا میکند و از این ترفندها برای آزار او استفاده میکند. روابط خاص گاهی بین برخی پزشکان و پرستاران وجود دارد؛ که بر روابط پزشک با آن پرستار و سایر پرستاران تأثیر میگذارد. برخی پزشکان به خاطر رفتارهای خود شهرت دارند.
همچنین بخوانید: مبارزهی ما برای برابری جنسیتی و عدالت هیچ مرزی نمیشناسد
آیا باتوجه به شرایط کاریتان از وضعیت پرداخت حقوق خود راضی هستید؟ وضعیت تعرفهگذاری خدمات پرستاری که از آن سخن رفته بود چگونه است؟
وضعیت حقوقی در بیمارستان خصوصی خوب نیست. دربارهی تعرفهگذاری هم ما تنها اسمش را شنیدیم. دربارهی بیمارستانهای دولتی اطلاعی ندارم اما حدود ۱۰ سالی است که قرار است این تعرفهگذاری اجرا شود، اما بعید میدانم در بیمارستان دولتی هم اجراشده باشد.
لطفا کمی از سختیها و دشواریهای کار خود بگویید.
از سختیهای حرفهی ما شیفتهای کاری سنگین، کار زیاد با حقوق کم، سروکله زدن با بیماران و همراهان آنها، پزشکهای سهامداری که با یکدیگر مشکلدارند که مشکلاتشان به ما سرایت میکند و ما بیشتر اذیت میشویم است. کارهای نوشتنی ما خیلی بیشتر از کارهای عملی ما است. در هرصورت ما اگر کار عملی هم نداشته باشیم، مشغول نوشتن هستیم. نوشتن مربوط به گزارشها و دستورات پزشک است.
چند وقتی است دربارهی ظاهر پرستاران صحبت زیاد میشود، قوانینی که نظارت بر ظاهر پرستاران دارند گاهی اجبار به زیبایی دارند و گاهی برعکس، تجربههای شما چه میگویند؟
اجبار به زیبایی در بیمارستانهای خصوصی وجود دارد. رنگهای لاک و زیبایی عامل مهمی است. البته برای کار ما چون با نوزادان کار میکنیم، ناخنها باید کوتاه باشند و یا در اتاق عمل نباید لاکزده شود، اما در سایر موارد زیبایی عاملی است که به آن اهمیت ویژهای داده میشود. در بیمارستانهای دولتی تأکید بر ورود و خروج با مقنعه و در برخی موارد تأکید بر ورود و خروج با چادر است.
در بیمارستان به ما میگویند بهتر است لاک داشته باشید یا بوی خوبی بدهید، اما در برخی بیمارستانهای خصوصی هنگام پر کردن فرم اگر شما ظاهر بهتری داشته باشید امکان پذیرفته شدن شما بیشتر است. در بیمارستانهای دولتی اما کاملاً برعکس است. در یک بیمارستان دولتی که چادر اجبار بود من با چادر کار میکردم. اخیراً هم شنیدم در یکی از بیمارستانهای تهران پرستاران کلاه میگذارند.
تفاوت حقوق شما و پزشکان چقدر است؟ آیا با طرح تحول سلامت آشنایی دارید؟
طرح سلامت در بیمارستانهای دولتی اجرا میشود و این طرح شامل بخش خصوصی نیست. در بیمارستانهای خصوصی خبری از افزایش حقوق نیست. تفاوت حقوق ما با پزشکان حداقل ۲۰ برابر است.