زنان مجرد یا بمیرند یا روسپی شوند یا صیغه!

سال هاست که در بسیاری از آگهی های ادارات دولتی استخدام فقط مرد، بدجور در چشم زنان تحصیل کرده می زند و یادشان می آورد در ایران قرن 21 تنها معیار برای استخدام نه مهارت و تخصص که صرفا جنس بیولوژیکی است.

نمایندگان کمیسیون فرهنگی باید جز فرهیختگان کشور باشند اما طرح هایشان عکس این مطلب را نشان داده است. 12 نماینده عضو این کمیسیون گویا در رقابتی با یکدیگر قصد دارند بی خردی هایشان را ثبت جهانی کنند. این دوازده نفر دارای چنین سوابق تحصیلی و کاری هستند که در پی می آید[2].

 مثلا افتخاری تنها زن کمیسیون است که در مورد تفکیک جنستی در مهدکودک ها به دنیای صنعت گفت: روحیات متفاوت دخترها و پسرها دلیل تفکیک جنسیتی در دوران پیش دبستانی است و باید از هم جدا شوند تا مشکلی برای آن ها پیش نیاید. او تصریح کرد: دخترها عروسک بازی را دوست دارند و پسرها ماشین بازی را اگر به پسرها عروسک بدهید با آن بازی نمی کنند به خاطر این روحیه متفاوت تفکیک جنسیتی در دوره پیش دبستانی لازم است. [3] او در زمان بررسی لایحه حمایت از خانواده در صحن مجلس نیز بیان کرد: عقیده دارم که لایحه حمایت از خانواده یک لایحه جامع و بسیار خوبی است که تمامی جوانب برای حمایت از خانواده در این لایحه به وضوع دیده می شود .
لاله افتخاری در ادامه افزود: بسیاری از قوانین که امروز در دادگاه های خانواده داریم قوانینی هستند که قبل از انقلاب ایجاد شده اند که در برخی موارد مخالف شرع هستند و در بسیاری موارد وحدت رویه قوانین وجود ندارد حتی در برخی موارد ما قانون تصویب شده ای نداریم و این قضیه ظلم به زن و تمامی کسانی است که به دادگاه مراجعه می کنند .
او افزود: لایحه حمایت از خانواده بیشتر به نفع خانم هاست حقی که در بسیاری موارد به دلیل شاید نداشتن قوانین مشخص ضایع می شد ما برای رفع مشکلاتمان نیاز به این لایحه داریم . [4]

علی مطهری نیز موضع های ضد زنش را به کرات نشان داده است او چند همسری را برای رد فحشا مناسب می داند [5]. او از موافقان تفکیک جنستی در دانشگاه است و در رابطه با مبارزه با بی حجابی دختران دانشجو بیان کرده است: «دولت باید در مبادی ورودی دانشگاه ها از ورود دانشجویان بد حجاب جلوگیری کند. محیط دانشگاه محل حضور دانشجویان بد پوشش و محل تحریک غریزه جنسی نیست و دولت هم نباید برخورد با این افراد را به دانشجویان متدین واگذار کند بلکه خود دولت باید ساز و کاری فراهم نماید تا در مبادی ورودی دانشگاه ها از ورود افراد بدحجاب اعم از دختر و پسر جلوگیری شود.»[6].

نوباوه هم دست کمی از این دو ندارد او چندی پیش گفت: «وقتی زن ایرانی فکر می‌کند که مانتو بهتر است یا این ‌که بچه ما فکر می‌کند که موی ژل زده قشنگ‌تر است، این تاثیر کار فرهنگی غرب و از هر فسادی بدتر است، چرا که ناهنجاری را به هنجار تبدیل می‌کند. زمانی اگر کسی حتی سایه چشم می‌کشید جلوی ورودش به سازمان (صدا و سیما) را می‌گرفتیم، ولی ببینید امروز چه خبر است»[7].

طاهری سخنگوی کمیسیون فرهنگی نیز در مورد تفکیک جنسیتی معتقد است: در بسیاری از کشورهای اروپایی بحث تفکیک جنسیتی اجرایی شده؛ به طور مثال در کشور انگلستان «مارگارت تاچر» رهبر سابق حزب محافظه‌کار بریتانیا در کتاب خاطرات خود اعلام کرده‌ است تمام تحصیلات خود را از دوره ابتدایی تا تحصیلات عالیه در دانشگاه‌ها و مدارسی حضور داشت که همه دانشجویان آن خانم بوده‌اند».[8]

این نماینده در مورد فیلم «لاله» که زندگی یک زن ایرانی و موفقیت هایش را در عرصه مسابقات فرمول یک قرار بود به تصویر بکشد و همین طور فیلم «گشت ارشاد» گفت: نخست آن که در ساخت فیلم‌ها، حرمت احکام الهی به جدّ رعایت شود و در مورد فیلم‌ «گشت ارشاد» و فیلمنامه لاله که جنجال‌هایی در جامعه ایجاد کرد و مورد سوال نمایندگان نیز قرار گفت، اعتراض‌ بر این بود که برخی احکام مصرّح الهی در آن ها نادیده گرفته شده است.
وی اضافه کرد: کمیسیون فرهنگی مجلس انتظار دارد در ساخت فیلم‌ها، قانون نظام اسلامی رعایت شود و مورد احترام قرار گیرد، زیرا در برخی از صحنه‌های فیلم گشت ارشاد و آنچه در فیلمنامه لاله آمده، قانون تمسخر شده است. باید در فیلم‌ها حرمت اشخاص رعایت شود؛ مثلا در حاشیه فیلم گشت ارشاد شخص خاصی مورد تخریب شخصیتی قرار گرفته بود و انتظار کمیسیون فرهنگی مجلس از دولت و وزارت ارشاد این است که حرمت افراد و اشخاص مورد عنایت و توجه قرار بگیرد.
وی بدون اشاره به شخص خاصی که در این فیلم مورد تمسخر قرار گرفته، اضافه کرد: در فیلم گشت ارشاد و آن چه در فیلمنامه لاله دیده شده، بحث امر به معروف و نهی از منکر و موضوع حجاب که در احکام الهی آمده، وهن شد و نقدهای بسیاری را در جامعه به همراه داشت[9].  

این نمونه ها به عنوان مشتی از خروارها اظهارات اعضای کمیسیون فرهنگی ذکر شد و بررسی پرونده بهارستان نشینان از حوصله این مطلب خارج است.

دست گدایی پیشه کنیم یا تن فروش شویم؟

در تبصره یک این ماده 9 آمده که «مشاغلی از قبیل پزشکی، پرستاری، معلمی که به لحاظ ویژگی تفکیک جنسیتی وجود بانوان را در اولویت قرار می‌دهند از شمول این ماده مستثنا هستند و در صورت نیاز به اشتغال بانوان، اولویت به ترتیب با زنان دارای فرزند و سپس با زنان متاهل فاقد فرزند است.» در ماده 10 این طرح هم ذکر شده: «پنج سال پس از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، جذب افراد مجرد به عضویت هیات علمی در تمامی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و غیردولتی و معلمان مدارس در مقاطع مختلف تحصیلی، ممنوع است. تنها در صورت نبودن متقاضی متاهل واجد شرایط با تایید بالاترین مقام دستگاه، جذب افراد مجرد بلامانع خواهد بود.»

این نمایندگان گویی از قانون اساسی ایران بی خبرند، کاری به کنوانسیون های بین المللی که ایران به آن ها پیوسته است و رعایتشان هم ضروری است، نداریم. همین قانون اساسی ایران با همه کمی ها و کاستی هایش اصل بیستمی دارد که در آن ذکر شده: همه‏ افراد ملت‏ اعم‏ از زن‏ و مرد يكسان‏ در حمايت‏ قانون‏ قرار دارند و از همه‏ حقوق‏ انساني‏، سياسي‏، اقتصادي‏، اجتماعي‏ و فرهنگي‏ با رعايت‏ و موازين‏ اسلام‏ برخوردارند. سوال من از اعضای کمیسیون فرهنگی این است که آیا لوایح و تبصره های قانونی نباید با روح قانون اساسی همخوان باشد؟

از دیگر سو بسیاری از زنان شاغل هستند که به علت های مختلف نخواسته یا نتوانسته اند که ازدواج کنند با تصویب این لایحه چه کسی باید خرج زندگی آنان را تقبل کند؟ بسیاری از آنان خرج خانواده خود را می دهند، حال با این اوصاف آیا باید تن به صیغه شدن بدهند؟ زن چندم مردی متمکن شوند؟ تن به روسپی گری بسپارند یا چمچاره کنند؟

کمیسیون فرهنگی خاطرش هست که در جنگ 8 ساله بین ایران و عراق چه تعداد از مردان و نوجوانان ایرانی به هوای رسیدن به کربلا و قدس شهید شده اند و جماعتی از نسوان بی شوهر ماندند؟ یا دخترانی پدرانشان را در جنگ از دست دادند با این که بنیاد شهید به هر خانواده مبالغی در ماه کمک می کند آیا این مبلغ کفاف زندگی همه افراد خانواده را می دهد یا دختران مجرد این خانواده ها مجبور می شوند کار کنند؟ هرچند که خانواده های شهدا از خدمات ارائه شده این بیناد شکایت دارند و ان را کافی و مناسب و به موقع نمی دانند[10].

آیا زنی را که تصمیم می گیرد قید ازدواج را به دلیل قوانین تبعیض آمیز و یک سویه به نفع مردان بزند باید مجازات کرد یا قوانین باید اصلاح شود تا زنان از ترس فجایعی که در خانواده ممکن است به بار آید و قاضی هم رای را به نفع مرد صادر کند، رهایی یابند و ازدواج کنند؟ نمایندگان، سری بزنید به دادگاه های خانواده تا بهتر متوجه شوید. البته می توانید روزنامه هم بخوانید تا کمی آگاه شوید که در جامعه ما چه می گذرد. بد نیست از چند نفر جامعه شناس بخواهید عواقب چنین لوایحی را برای شما توضیح دهد. البته اگر خود را عقل کل نمی دانید. برای مثال افسانه کمالی جامعه‌شناسی که در حوزه جامعه‌شناسی سازمان‌ها فعالیت می‌کند و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا هم است می‌گوید: دلیل هم این است که این طرح‌ها با نیازها و خواسته‌های مردم همخوانی ندارد. موافقان افزایش جمعیت کشور باید بدانند که راهکارهای دستوری برای افزایش جمعیت هرگز در کشور جواب نمی‌دهد و مردم را نمی‌توان با قول استخدام شدن تشویق به بچه‌دار‌شدن کرد. افزایش فرزند الزاماتی دارد و باید از قبل این الزامات فراهم شده باشد و یکی از این الزامات، داشتن کار است، نه این‌که ما مردم را تشویق کنیم تا بچه بیاورند و بعد به آن‌ها کار بدهیم. از طرف دیگر این طرح هیچ حرفی از افراد مجرد نزده و اولویت استخدام را برای آن‌ها در نظر نگرفته است و این موضوع باعث می‌شود که فشار مضاعفی به مجردانی بیاید که دارای صلاحیت‌ عمومی و تخصصی‌اند. تصویب چنین قوانینی جز این‌که جامعه را به هم می‌ریزد و فضای کار در ادارات را قطبی‌تر و پرتضادتر می‌کند هیچ کمکی به تناسب جمعیت نمی‌کند، بنابراین معتقدم که این طرح پیشاپیش شکست‌خورده است.»[11]

اهالی کمیسیون فرهنگی، شاید زنی نخواهد اصلا ازدواج کند یا اصلا به خاطر مسائل فرهنگی (مثل نداشتن ب زیبایی یا خانواده پولدار و متشخص، یا طلاق گرفتن والدین و یا معتاد بودن پدر… به خصوص در شهرستان ها) که جامعه ما با آن درگیر است خواستگاری نداشته باشد. شما که این عقب افتادگی های فرهنگی جامعه را باید بهتر از من بدانید، به چه حقی می خواهید او را از زیستن ساقط کنید؟ چه کسی به شما چنین حقی اعطا کرده است؟ شاید با خودتان بگویید این زنان می توانند در شرکت های خصوصی کار کنند؛ اما خودتان بهتر می دانید در شرکت ها یا کارخانه های بخش خصوصی آزار جنسی علیه زنان بیشتر از بخش دولتی است[12]. درست است که آماری از آزار جنسی در محیط های کاری در دست نیست اما حداقل تجربه خودم و آشنایانم و نوشته های منتشر شده در سایت های داخلی[13] نشان می دهد که چه اتفاقاتی در شرکت ها و موسسات خصوصی برای زنان رخ می دهد از لمس ناخواسته تا پیشنهادهایی برای رابطه جنسی بهتر نبود به جای نوشتن لایحه برای بیکار کردن زنان کمی از منطق مدد می جستید و قوانینی برای کاهش هر گونه آزار جنسی در محیط های کاری مدون می فرمودید؟

شما که دم از شایسته سالاری می زنید آیا می دانید سطح علمی بسیاری از زنان مجرد بالاتر از مردان مو سپیدی است که سال ها تنها به خاطر مرد بودن بر اریکه استادی و معلمی تکیه زده اند. من هم سالها دانشجو بوده ام و هم در مقطعی در دانشگاه تدریس کرده ام بنابراین تمام این مسائل را تجربه کرده ام و معنی نگاه مردسالار و تبعیض را خوب می فهمم. بسیاری از هم دانشگاهی های خودم تنها به علت نگاه غالب مردسالاری و حتی چاپلوسی هیات علمی شدند اما به زنانی که بسیار باسواد تر از آنان بودند و چندین مقاله در سمینارهای خارجی و مجلات معتبر علمی خارج از کشور داشتند تنها تدریس چند واحد داده می شد. حالا با این طرح می خواهید همین تعداد اندک زنان را هم از دانشگاه بگیرید و سطح علمی دانشگاه ها را از حضور زنان خالی تر کنید.

یادتان باشد حقوقی که شما می گیرد به نوعی از جیب ما زنان شاغل به عنوان مالیات کسر می شود کاش یاد گرفته بودید که نمکدان نشکنید بعد از نمک خوردن.

مهد کودک و حمایت از مادران شاغل راهی برای حفظ جمعیت در حد متعادل

اگر نگرانی مجلس نشینان سالمندی جمعیت ایران است و قصدشان از خانه نشین کردن زنان تولیدمثل بیشتر است که کارشناسان راه های معقول تری برای افزایش نرخ موالید در کشور پیشنهاد کرده اند و تجربه دیگر کشورها هم می تواند راه گشا باشد.

در آلمان نرخ باروری 1.3 است و تسهیلات تا سقف 1800 یورو در ماه برای مادرانی که فرزند دار می شود در نظر گرفته می شود و همچنین مراکز نگهداری کودک نیز دایر است کشورهای فرانسه و اسکاندیناوی دارای بالاترین نرخ باروری و نزدیک به سطح جانشینی هستند و برای حفظ این سطح، سیاست های تشویقی مانند اعطای 16 هفته مرخصی با تنظیم شغل و پرداخت ماهانه هزار یورو تا یک سال به مادران فرانسوی برای تولد فرزند سوم به بعد داده می شود. در نروژ نیز 10 ماه مرخصی با حقوق کامل و یا 12 ماه مرخصی با 80 درصد حقوق به مادران برای تشویق آنان به فرزند آوری پرداخت می شود[14]. در هیچ یک از این کشورها زنان را از کار کردن برای تولیدمثل باز نمی دارند. ای کاش نمایندگان ما نیز یاد می گرفتند با زنان و مردان ایرانی رفتار انسانی و شایسته داشتند نه دیکتاتورمابانه و از بالا.

این که نرخ زاد و ولد در ایران کاهش یافته است (به گفته مسئولان 1.7 شده است و روند نزولی دارد[15]) به نظرم بر می گردد به خواست رفاه در بین زنان و مردان ایرانی و وقتی نمی توانند متناسب با شرایط روز برای فرزندان و خودشان حداقل هایی را فراهم کنند و دولت هم سیاست هایی مبنی بر حمایت از رفاه همگانی ندارد تصمیم می گیرند تعداد فرزندانشان را کاهش دهند. در ایران از یک سو خانواده ها نیاز به کار کردن زن و مرد با هم برای گذراندن چرخ زندگی دارند و از دیگر سو مراکزی که به طور رایگان و در محل کار زنان از بچه هایشان نگه داری کند، برای همه ادارات و سازمان ها وجود ندارد. هزینه های آموزش و خورد و خوراک بچه ها هم ناچیز نیست. بنابراین خانواده ها باید بین بچه دار شدن و درآمد داشتن یکی را انتخاب کنند. زنان تحصیل کرده از یک سو نیاز به امکانی برای بروز استعداد های خود دارند و از دیگر سو نیاز مالی دارند و حتی اگر زوجی بخواهد که فرزند داشته باشد با وجود شریط اقتصادی حاکم نمی تواند. زنان علاقه مند به مادر شدن هم در نبود امکاناتی ویژه که نیازمند آن هستند (مانند مهدکودک در فضای کار و دادن مرخصی های بیشتر به پدران برای کمک به همسرانشان برای بزرگ کردن فرزند و حقوق کامل در این ایام برای زن و مردی که مرخصی می رود و تصویب تبصره هایی در قانون کار که مانع از امضای قراردادهایی می شود که کارفرما در آن از زنان تعهد می گیرند که بچه دار نشوند)، در بین فشارهای مختلف قرار می گیرند و نمی توانند هم مادرشدن را انتخاب کنند و هم شغل داشتن را.

همچنین نباید فراموش کرد وقتی که سطح تحصیلات زن و مرد در جامعه بالاتر می رود و شیوه زندگی تغییر می کند و دولت حمایتی از کشاورزان به عمل نمی آورد و شهرنشینی بیشتر از قبل می شود، دیگر فرزندان نیروی کار محسوب نمی شوند و خانواده باید هزینه های بیشتری برای به سرانجام رساندن فرزندان خود داشته باشد پس طبیعی است که میزان فرزندآوری کمتر می شود. توقع نرخ 2.1 داشتن برای باروری زنان در این دوره زمانه کمی خنده دار به نظر می رسد.

کمیته فرهنگی بهتر است نگاهی به تجارب موفق کشورهایی که اصولا اندیشه ورزی در آن جای دارد و عقلا و دولت مردان و دولت زنان مصالح عمومی و روح قانون اساسی کشورشان را در تصمیمات مختلف لحاظ می کنند، بیاندازد و کسب تجربه کند. اعضای این کمیسیون می توانستند با اصلاح قوانین کار به نفع زنانی که بعد از باردار شدن شغل خود را از دست می دهند به زنان کمک کنند تا حق انتخاب مادری و شاغل بودن را با هم داشته باشند.

و البته این کمیسیون می تواند از الان به در نظر گرفتن امکاناتی برای سالمندان بیاندیشد تا مسئولان چندسال دیگر (2050 میلادی که مسئولان معتقدند یک سوم جمیعت ایران سالمند می شوند[16]) کاسه چه کنم چه کنم دست نگیرد برای جمعیتی که سالمند شده است. هم اکنون بسیاری از سالمندان با این که زمان بازنشستگی شان است مجبور هستند که کار کنند چرا که فاقد سابقه بیمه هستند، همین طور مکانی برای گذران اوقات فراغت خود ندارند و شهر نیز برای رفت و آمد انان مناسب نیست . به نظر می رسد اندیشیدن به افرادی که یک سوم جمیعت ایران را تا 37 سال دیگر از ان خود می کنند راه معقول تر انسانی تری است تا سلب حقوق نیمی از جمیعت ایران.