انتقاد از محدودیت نشرکتا‌ب‌ در حوزه‌ی زنان

0
206

تا قانون خانواده برابر:  نهمین دوره برگزاری مراسم تندیس صدیقه دولت‌آبادی همزمان با فرارسیدن 8 مارس روز جهانی زن در 14 اسفندماه جاری با حضور تعدادی از فعالان حقوق زنان و پژوهشگران این عرصه برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، فیروزه مهاجر یکی از فعالان حقوق زنان و عضو هیات امنای کتابخانه صدیقه دولت آبادی پیام سیمین بهبهانی یکی دیگر از اعضای هیات امنای این کتابخانه و یکی از شاعران برجسته کشور را که به دلیل بیماری نتوانسته بود در این مراسم حضور پیدا کند قرائت کرد .

متن این پیام به شرح زیر است:

«دوستان گرامی، نازنین بانوان کشور باستانیم ایران! آرزو داشتم که مثل هر سال و هر ماه و هر هفته در کنار شما باشم و شاهد تلاش‌های پر ارجتان باشم و کوشش صادقانه شما را در راه آزادی و سرافرازی زنان ایرانی ستایش کنم. افسوس که بیماری امانم نداد. شما زادگان زنانی هستید که از قرن‌ها پیش همگام، همراه و برابر با مردم کمر خدمت به این آب وخاک بسته‌اند. شکی نیست که چنین زنانی تا جان در تن و نفس در سینه دارند، در راه خدمت به کشور خواهند کوشید. از راه دور درود و سپاس خود را تقدیم آستانتان می‌کنم و روز زن را به شما تبریک می‌گویم و تثبیت جایگاه تندیس زنده‌باد صدیقه دولت آبادی را به شما و همت شما شادباش می‌گویم. »

بعد از قرائت پیام سیمین بهبهانی، مریم میرزانژاد تاریخچه کوتاهی از هشت مارس، روز جهانی زن ارائه کرد.

وی در این زمینه گفت :‌ تاریخ روز جهانى زن هم زمان تاریخ مبارزه سیاسى و اجتماعى علیه تبعیض است. این روز، روز همبستگى براى مبارزه در راه برابرى حقوق و شرایط بهتر کارى و زندگى زنان است.

 این عضو هیات داوران این دوره مراسم تندیس صدیقه دولت‌آبادی، با بیان این که انتخاب تاریخ روز هشتم ماه مارس به عنوان روز جهانى زن به خاطر مبارزه زنان کارگر نساجى در سال ۱۸۵۷ در شهر نیویورک امریکا است گفت: شرایط کارى سخت و غیر انسانى و دستمزد کم کارگران زن که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم همراه با مردان در کشورهاى صنعتى وارد بازار کار شده بودند، آنان را وادار به اعتراض و مبارزه صنفى به شکل هاى سازمان یافته و یا غیر متمرکز علیه این بى عدالتى کرد .

 این فعال حقوق زنان ادامه داد:در این روز کارگران نساجى زن در یک کارخانه بزرگ پوشاک براى اعتراض علیه شرایط بسیار سخت کارى و وضعیت اقتصادی‌شان دست به اعتصاب زدند. خاطره این اعتصاب براى کارگران نساجى باقى ماند و نارضایتى عمومى از این شرایط براى زنان کارگر ادامه داشت .

 وی افزود: در هشتم مارس سال ۱۹۰۸، بعد از گذشت بیش از پنجاه سال کارگران زن کارخانه نساجى کتان در شهر نیویورک با خاطره اعتصاب در این روز، به دلیل تبعیض، محرومیت و فشار زیاد کار در مقابل حقوق بسیار کم اعتصاب خود را شروع کردند. صاحب این کارخانه به همراه نگهبانان براى جلوگیرى از همبستگى کارگران دیگر بخش ها با این اعتصاب و سرایت آن به بخش هاى دیگر این زنان را در محل کار خود در کارخانه محبوس کرد و به دلایل ناشناخته اى آتش در کارخانه درگرفت .فقط تعداد کمى از کارگران زن محبوس توانستند خود را نجات دهند و ۱۲۹ کارگر زن در آتش سوختند.

 میرزانژاد با بیان این که این روز بر پایه سنتى مبارزه کارگران زن علیه شرایط سخت کاریشان در خاطره ها ماند، ابراز کرد: در سال‌هاى بعد در کشورهاى مختلف اروپایى و امریکا مبارزه زنان به شکل تظاهرات و اعتصاب کارى علیه فشار، تبعیض و استثمار کارى و همینطور براى داشتن برابرى حقوق در اجتماع و علیه جنگ ادامه پیدا کرد.

وی در پایان سخنانش گفت : سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم تا اوایل دهه 60 روز جهانی زن جلوه چندانی نداشت. اما با رشد جنبش زنان در دهه 60 این روز هم بار دیگر اهمیت یافت. سال 1975 از طرف سازمان ملل متحد، سال بین‌المللی زنان اعلام شد و دو سال بعدتر یعنی سال 1977 یونسکو 8 مارس را به عنوان روز جهانی زن، به رسمیت شناخت.

 

براساس این گزارش،‌ در ادامه این مراسم شیوا دولت‌آبادی مانند چند سال اخیر به بیان خاطراتی از صدیقه دولت‌آبادی عمه خود پرداخت.

وی با بیان اینکه مایه افتخار من است که هم‌فامیل چنین بانویی هستم، به مقایسه شرایط کنونی و شرایطی که صدیقه دولت‌آبادی در آن زندگی می‌کرده، پرداخت و گفت: پیشرفت های صورت گرفته در دنیای اطلاعات باعث شده که زندگی متفاوتی را تجربه کنیم و در واقع زمینه برای رشد جایگاه زن فراهم شده است و با توجه به تغییر شرایط باید کارهای عمده‌تری را در راستای دفاع از حقوق زنان انجام دهیم.

این فعال حقوق زنان با بیان اینکه باید قدر یکدیگر را بدانیم، قدر کسانی که در راه آرمان‌های مشترکی که داریم، ایستاده و آن را ادامه می‌دهند افزود : ما باید فارغ از هر سلیقه ای که داریم در کنار هم و زیر یک سقف باشیم.

همچنین، در ادامه میرزانژاد مجری مراسم با بیان اینکه امسال به دلیل محدودیت‌هایی که وجود داشت، کتاب‌های منتشر شده در حوزه زنان از لحاظ تنوع و بعضا سطح کیفی وضعیت خوشایندی نداشت، گفت: هیات داوران این دوره تندیس صدیقه دولت آبادی سه کتاب «خاطرات مهرانگیز دولت‌شاهی»،« خاطرات مهین‌بانو» و« هشت رساله در بیان احوال زنان» را درخورتوجه معرفی کردند.

وی افزود: البته در این دوره کتاب خانم شهلا اعزازی با عنوان «دگرگونی در نقش زنان» نیز مورد توجه بود ولی خانم اعزازی با توجه به اینکه خود عضو هیات امنای کتابخانه دولت آبادی هستند، ترجیح دادند که کتابشان از لیست داوری خارج شود.

در ادامه این مراسم نوشین کشاورزنیا از دیگر اعضای هیات داوران این دوره تندیس صدیقه دولت‌آبادی به ارائه توضیحاتی در مورد کتاب مهین‌بانو پرداخت و گفت: این کتاب به کوشش فرخ غفاری تهیه شده و می‌توان این کتاب را جزو کتاب‌های شفاهی بانوان محسوب کرد.

وی اضافه کرد: این کتاب در مورد یکی از شاهزادگان خانم قاجار است که در فرنگ تحصیل کرده و خاطرات خود را در سن 80 سالگی برای فرخ غفاری که همسایه او بوده تعریف کرده است.

این فعال حقوق زنان در ادامه به خواندن برخی از صفحات این کتاب پرداخت.

سخنران دیگر این مراسم نیره توکلی یکی دیگر از فعالان حقوق زنان بود که به قرائت بخش‌هایی از کتاب 8 رساله در باب احوال زنان به نویسندگی روح‌انگیز کراچی پرداخت و اظهار کرد: سه کتابی که در این دوره مورد توجه قرار گرفته‌اند، از لحاظ تحقیقی کتاب‌های خوبی هستند و ما می‌توانیم به خوبی از آنها برای پژوهشگری استفاده کنیم و با وجود محدودیت‌هایی که در نشر کتاب در حوزه زنان وجود دارد، این کتاب‌ها تلاش کرده‌اند که گوشه‌ای از تاریخ را به ما نشان دهند.

همچنین در این مراسم روح‌انگیز کراچی نویسنده این کتاب به مراحل انتخاب رساله‌های منتشر شده در کتاب پرداخت و گفت: واقعا متون این کتاب بسیار آزارنده بود به نحوی که زنان را از جایگاه انسانی به جایگاه حقیری تنزل داده است.

وی با بیان اینکه این 8 رساله از میان 62 رساله انتخاب شده است، گفت: البته در ابتدا 10 رساله انتخاب شد ولی دو رساله آن سانسور شد.

 این استاد دانشگاه با بیان اینکه رساله‌های انتخاب شده به نحوی بیانگر تاریخ اجتماعی زنان ایرانی از دوران صفویه تا اواخر دوره قاجار است، گفت: خواندن رساله‌های این کتاب برای زنان آزاردهنده است و من هرکدام را که خواندم عصبانی می‌شدم و در واقع با انتشار این کتاب می‌خواستم بیان کنم که زنان ایرانی از چه تیره‌راه‌هایی عبور کردند که به اینجا رسیدند. چه راه‌هایی را مادربزرگان ما طی کردند که ما به اینجا رسیده‌ایم.

وی در پاسخ به سوالی در مورد تاثیر مسائل دینی در وضعیت زنان با توجه به رساله‌هایی که در این کتاب آمده است، گفت: مسائل دینی برسرنوشت زنان تاثیر مستقیمی داشته است. دو رساله این کتاب مربوط به دوران صفویه است و با مطالعه آن می‌بینیم که دین محور همه چیز بوده است.

در ادامه این مراسم، فتانه عبدالحسینی یکی دیگر از اعضای هیات داوران نهمین دوره برگزاری مراسم تندیس صدیقه دولت‌آبادی نیز به قرائتی از صفحات کتاب خاطرات مهرانگیز دولت‌شاهی که توسط شاهرخ مسکوب نگارش شده است، پرداخت و اظهار کرد: خانم مهرانگیز دولت‌شاهی دارای تجربه نمایندگی در مجلس ملی بوده و مدتی نیز به عنوان سفیر ایران در دانمارک مشغول به کار بوده است.

وی گفت: در واقع این کتاب در ارتباط با یکی از شاهزادگان خانم قاجار است که در دوران پهلوی نقش مهمی داشته و فعالیت در عرصه عمومی را به صورت جدی دنبال می‌کرده است.

، در پایان این مراسم نسترن موسوی بیانیه هیات داوران را نهمین دوره برگزاری تندیس صدیقه دولت آبادی را قرائت کرد.

گفتنی است ؛ نیره توکلی، فتانه عبدالحسینی، هما مداح، نوشین کشاورزنیا، فیروزه مهاجر، مریم میرزانژاد و نسترن موسوی اعضای هیات داوران این دوره مراسم تندیس صدیقه دولت‌آبادی بودند.

جایزه صدیقه دولت آبادی ‏روز 8 مارس 2005 (18 اسفند 1383) به یمن سالروز ‏جهانی زن و همزمان با افتتاح کتابخانه صدیقه دولت آبادی از سوی مرکز فرهنگی زنان، ‏فعالیت خود را آغاز کرد. ‏