تا قانون خانواده برابر: روزه گذشته سمینار نیم روزه طلاق، از سوی گروه علمی و تخصصی جامعه شناسی خانواده و کارگروه زنان و مناسبات خانواده دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزارشد. در این سمینار تاکید شد که امروز در موضوع طلاق شاهد سوژه شدن زنانی هستیم که درتاریخ ابژه بوده اند .
در این میزگرد که اساتیدی چون ساروخانی، آقاجانی، شکربیگی، صالحی، افشار نادری و قاسمی حضور داشتند در ابتدا ساروخانی با اشاره به نظریه ها و تئوری های طلاق به افزایش طلاق های توافقی درجامعه اشاره کرد و گفت: در طلاق توافقی حداقل وابستگی ها را مشاهده می کنیم و زن و مردی که اقدام به طلاق توافقی می کنند از حقوق خود انصراف می دهند .از طرف دیگر عمده ی این طلاق ها به صورت نرم است یعنی طلاق همراه با درگیری و دعوا و کتکاری نیست.
وی با بیان این که در موضوع طلاق های توافقی بعضا با تئوری والا سازی مواجه هستیم گفت: در این نوع طلاق ها مرد زن را کتک نمی‌زند ولی به زن بی تفاوت است به او نگاه نمی کند یا برعکس زن به مرد بی تفاوت است و نشانه های سخت چون کتک کاری وجود ندارد .
این استاد دانشگاه همچنین با اعتقاد بر این که طلاق یک پدیده‌ی اجتماعی است چرا که ابعاد مختلفی را در بر می‌گیرد گفت: در قضیه ی طلاق شاهد سوژه شدن زنانی هستیم که در طول تاریخ ا بژه بودند.
وی بابیان این که نمی‌توانیم بگوییم طلاق فی‌نفسه خوب یا بد است، و در مجموع برای زن و مرد و هم برای فرزندان موضوع غم انگیز است ادامه داد:از نظر من طلاق پدیده‌ی مشاع است که زن و مرد در آن دخالت دارند .
این استاد دانشگاه با تاکید بر این که هر ارتباطی که قطع می‌شود غم انگیز است گفت: البته همان طور که خانم دکتر صالحی اشاره کردند در خانواده مستبد عشق ا یجاد نمی‌شود عشق در حالت برابری ایجاد می‌شود و مردی اگر بخواهد بر اساس قدرت و زورگویی اندیشه‌اش را به خانواده تحویل کند باید بداند که اولین قربانی این موضوع خودش است.
وی با تاکید بر این که ما طلاق را توصیه نمی‌کنیم گفت: ما اکنون درجامعه پراگماتیسمی زندگی می‌کنیم و در داخل این جامعه خانوده ای که در آن ارضائی صورت نمی‌گیرد دوام پیدا نمی‌کند و در واقع ما شاهد تعریف تازه‌ای از زندگی و حیات هستیم.
در ادامه این مراسم قاسمی از مدعوین این جلسه که پایان نامه او در مورد عوامل موثر در افزایش طلاق توافقی در استان کرمانشاه بود به ارائه گزارشی از پایان نامه خود پرداخت او گفت: ما در سال های اخیر شاهد افزایش ناگهانی طلاق های توافقی در جامعه بوده‌ایم.
وی با بیان اینکه بیش از 50 درصد طلاق ها در طول سال های مورد تحقیق در این پایان نامه در زندگی های مشترک کمتر از 5 سال رخ داده گفت: در پرونده هایی که شاهد طلاق توافقی بوده‌ایم میزان بیکاری نیست به طلاق های غیر توافقی کمتر بوده و در لایه های طبقات اجتماعی پایین نیز این موضوع یعنی طلاق توافقی شتاب بیشتری گرفته است چون هزینه ی کمتری را دارد.
این محقق در زمینه ی طلاق توافقی گفت: در طلاق توافقی معمولا اعتیاد مردها کمتر از طلاق های غیر توافقی بوده و بیشتر زوج ها دارای فرزند نبوده و وابستگی به فرزند در آنها کمتر بوده است.
وی با بیان اینکه زنان بیشتر از مردان خواهان طلاق هستند افزود: عمده ی زنان جدا شده نگاه ضد سنتی دارند و به رفتارهای سنتی معترض هستند .
این محقق در زمینه ی طلاق توافقی گفت: در طلاق توافقی معمولا اعتیاد مردها کمتر از طلاق های غیر توافقی بوده و بیشتر زوج ها دارای فرزند نبوده و وابستگی به فرزند در آنها کمتر بوده است.
وی با بیان اینکه زنان بیشتر از مردان خواهان طلاق هستند افزود: عمده ی زنان جدا شده نگاه ضد سنتی دارند و به رفتارهای سنتی معترض هستند .
قاسمی ادامه داد: در طلاق های توافقی شاهد افزایش بخشش مهریه هستیم و اکثرا زنان برای به دست آوردن حضانت فرزند و همچنین گرفتن حق طلاق مهریه ی و دیگر حقوق خود را می بخشند.
این محقق رشد تحصیلی و آگاهی زنان، شکستن قبح طلاق، حفظ تفکرات سنتی و در مقابل رشد تفکرات ضد سنتی در جامعه را از عوامل موثر در افزایش طلاق عنوان کرد.
افشار نیز در این میزگرد گفت: نگاه ما به طلاق یک نگاه قدیمی است و فکر می کنیم که همه چیز باید تغییر پیدا کند ولی طلاق به همان شکل بماند.
وی گفت: طلاق یک پدیده‌ی اجتماعی نیست بلکه یک موضوع فرهنگی است. که دارای بار اقتصادی آموزشی و دینی نیز هست.این استاد دانشگاه افزود:در قدیم مردان تمایل به طلاق داشتند و امروز هم این تمایل وجود دارد ولی زنان در گذشته تمایل به طلاق نداشتند ولی امروز این تمایل در آنها وجود دارد و خواهان آن می شوند .
وی با اعتقاد بر این که ازدواج مجدد و تعدد ازدواج یک نوع طلاق با ازدواج اول است و با طرح این پرسش که چرا زنان اکنون طلاق می‌خواهند و باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد، افزود : در موضوع طلاق توافقی این زنان هستند که از همه حق خود می‌‌گذرند و مردان از حقی نمی گذرند و در واقع این زنان هستند که برای جدا شدن دو دستی تمام حقوق خود را می بخشند.
وی با بیان این که در موضوع طلاق باز هم این زنان هستند که متضرر می شوند ادامه داد: آیا شرایط برای ازدواج مجدد زنان طلاق گرفته به اندازه‌ی مردان طلاق گرفته وجود دارد؟ این موضوعی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد.
این استاد با بیان این که در موارد بسیاری زنان هستند که خواهان طلاق اند چرا که چشم آنها باز شده است و در واقع می‌خواهند به نحوی با ادبیات و قوانینی که حق و حقوق آنها را گرفته و حتی شرایط سیاسی ، آموزشی و اجتماعی که این قوانین را ایجاد کرده تقابل کند، ادامه داد: اکنون سنسورهای زنان حساس تر شده و با توجه به آگاهی هایی که پیدا کرده‌اند خواهان ایجاد تغییرات هستند و می گویند «چرا ما زنان باید همه چیز را تحمل کنیم در حالی که در مورد مردان اینگونه نیست »
صالحی نیز در این میزگرد با بیان این که برای بررسی علت درخواست و تمایل زنان به طلاق باید نهاد خانواده را مورد بررسی قرار داد گفت: در واقع موضوع طلاق به نهاد خانواده مربوط می شود و اکنون نهاد خانواده در ایران زیبا نیست و این نهاد آسیب های زیادی را به زنان و کودکان وارد می کند و درکنار آن مردان نیز از این عدم توازن در خانواده رنج می برند.
وی با اعتقاد بر این که عامل این مسایل خانواده است، در انتقاد به این گفته که اگر عشق و محبت در خانواده وجود داشته باشد طلاقی صورت نمی‌گیرد، گفت: در یک فرهنگ استبدادی که نمونه ی آن در خانواده نیز بعضا وجود دارد عشق معنا پیدا نمی کند. ما سال هاست که در فرهنگ استبدادی زندگی می کنیم و در آن چیزی به نام عشق معنا ندارد واز طرف دیگر نظام پدرسالار اجازه نمی دهد که زن و مرد از یکدیگر شناخت پیدا کنند.وقتی که ما شاهد تفکیک جنسیت در جامعه هستیم چگونه شناخت حاصل شود؟
همچنین در این مراسم آقاجانی با اشاره به موضوع افزایش طلاق گفت: افزایش طلاق، بالارفتن سن ازدواج و همچنین باروری باید در تحولات اجتماعی و جمعیتی مورد بررسی قرار بگیرد.
وی با بیان این که چون دادگاه ها به نفع مردان هست، زنان از تدبیر و خردی به نام طلاق توافقی برای جدا شدن استفاده می کنند گفت: آن شرایطی که منجر به طلاق در خانواده می شود را باید از نگاه پدیدار شناسی دیدگاه جامعه شناسی دورکیم مورد مطالعه قرار داد.
این استاد دانشگاه با اعتقاد بر این که طلاق زنگ خطری برای نهاد خانواده است، افزود: ما در موضوع همسرگزینی را به بن بست رسیده ایم و شرایطی ایجاد شده که انسان ها شناخت کافی برای ازدواج با یکدیگر ندارند.
وی ادامه داد: عشق به خانواده و فرزند می تواند از طلاق پیشگیری کند و از طرف دیگر باید عوامل پنهان منجر به طلاق را نیز مورد بررسی قرار داد و تلاش کرد ازدواج هایی صورت بگیرد که زوجین از یکدیگر شناخت داشته باشند.