تا قانون خانواده برابر: در روزهای گذشته خبرهای مرتبط با طرح «بیمه مهریه»، فعالیت گسترده «سایت های همسریاب»، علیرغم غیرقانونی خواندن آنها، و مخالفت با «سیاست های کنترل و تنظیم جمعیت»، در صدر اخبار حوزه زنان قرار گرفتند. المپیک 2012 لندن نیز در 28 ژوئیه افتتاح شد. برای نخستین بار در تاریخ این مسابقات تمامی کشورهای شرکت کننده ورزشکاران زن خود را به این مسابقات اعزام کرده اند.
«بیمه مهریه»، کارساز یا غیرممکن؟
تصمیمات جدید مسئولان دولتی در خصوص «مهریه» تمامی ندارد و هر روز طرح و ایده جدیدی در خصوص مهریه زنان از تریبون های رسمی و غیر رسمی کشور شنیده می شود. در آخرین موضع گیری در این زمینه زهره سادات لاجوردی، مدیر سیاسی فرهنگی مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری، در 28 تیرماه در حاشیه همایش زنان و جنبش بیداری اسلامی، «بیمه مهریه» را مطرح کرد. لاجوردی [گفت->http://isna.ir/fa/news/91050201277/%D8%AC%D8%B2%D8%A6%D9%8A%D8%A7%D8%AA%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D9%8A%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%8A%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%8A%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85]: طبق این پیشنهاد، مرد باتوجه به وسع و توان مالی خود از ابتدای ازدواج، مبلغی را به صورت تدریجی به عنوان بخشی از مهریه برای زن پس انداز می کند. لاجوردی همچنین از ارائه این پیشنهاد به وزیر دادگستری خبر داد.
سه روز پس از اظهارات لاجوردی، سید مرتضی بختیاری وزیر دادگستری در گفتگو با خبرنگار مهر[ گفت->http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1654163]: بیمه «مهریه» زنان طرح مکتوب نبوده و تنها به صورت شفاهی در حاشیه یک جلسه مطرح شده است. بختیاری افزود: اگر قرار باشد این طرح عملی شود باید فرایندهای مختلفی را پشت سر گذاشت چرا که برای مهریه های سنگین، هزینه بیمه هم طبعا سنگین می شود.
از سوی دیگر مریم مجتهد زاده، مشاور رئیس جمهور و رئیس مرکز امور زنان و خانواده، در نشست خبری یکم مرداد در تازه ترین موضع گیری در این خصوص [گفت->http://www.mehrkhane.com/ShowContent.aspx?ContentID=3490]: این طرح تنها در حد پیشنهاد مطرح شده است و اجرای آن از وظایف مرکز امور زنان و خانواده نیست.
طرح شفاهی «بیمه مهریه» تا به امروز موافقان و مخالفان زیادی داشته است. منيره نوبخت، عضو شوراي فرهنگي اجتماعي زنان، از منتقدان این طرح در گفتگو با خبرگزاری ایسنا اجرای آن را غیرممکن دانست و [گفت->http://isna.ir/fa/news/91050402623/%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%8A%D9%87-%D8%B1%D8%A7-%D9%86%D9%85%D9%8A-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%8A%D9%85%D9%87-%D9%83%D8%B1%D8%AF]: «مهريه يك امر شخصي و خانوادگي و حقي است كه با رضايت مرد يا زن يا خانواده‌هاي آنان شكل مي‌گيرد، بنابراين نبايد در آن دخالت‌هاي قانوني صورت گيرد. ضمن اين كه با توجه به تعريف موجود در زمينه بيمه، به كار بردن اصطلاح “بيمه مهريه زنان” صحيح نيست و نمي‌توان مهريه را بيمه كرد.»
از سوی دیگر آرش دولتشاهي، وكيل دادگستري و از موافقان این طرح در گفتگو با جام جم اظهار [داشت->http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100818248604] که بيشتر زناني كه مطالبه مهريه مي‌كنند، آنهايي هستند كه در زندگي مشترك دچار مشكل شده‌اند و اگر هم قصد واقعي براي دريافت مهريه نداشته باشند، سعي مي‌كنند تا از اين ابزار براي تحت فشار قرار دادن شوهر و خروج از بلاتكليفي استفاده كنند. پس اگر اين زنان مورد حمايت بيمه مهريه قرار بگيرند، در زمان رو آوردنشان به طلاق، اين بيمه مي‌تواند بخشي از مشكلاتشان را حل كند. ضمن اين كه مردان نيز مي‌توانند از خدمات اين بيمه نفع ببرند و از زندان فاصله بگيرند.
البته اين حقوقدان بيمه طلاق را كارسازتر از بيمه مهريه مي‌داند، چون به باور او اگر بيمه، طلاق را تحت‌پوشش قرار دهد ديگر زنان نيازي به تاكيد بيش از حد بر مهريه ندارند و اگر روزي زندگي‌شان به جدايي كشيد، می توانند روي حمايت بيمه حساب‌كنند.
به هر سو، علیرغم آنکه مسئولان ذی صلاح به شفاهی بودن این طرح و اینکه هنوز تصمیمی مبنی بر اجرایی شدن آن گرفته نشده است، اصرار می ورزند اما بسیاری از شرکت های بیمه این روزها «بیمه مهریه» را به عنوان یکی از خدمات خود به مشتریان شان ارائه می دهند. یکی از [شرکت های بیمه->http://www.iraninsurance.ir/services/newplan/3770-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%87%D8%B1%DB%8C%D9%87.html] در بخش معرفی نامه بیمه مهریه خود نوشته است: «بیمه‌نامه مهریه تضمینی مطمئن برای پرداخت تمام یا قسمتی از مهریه و پشتیبانی مالی مناسبی است که زوجه می‌تواند از مزایای آن بهره‌مند شود» .
سایت های صیغه فارسی، همچنان عضو می پذیرند
با بالا گرفتن انتقادها به فعالیت سایت های همسریابی و ازدواج موقت، [اعلام->http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1615404] شد که این سایت ها برای فعالیتشان مجوز ندارند. در موضعی شدیدتر مهدی دواتگران، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاستهای خارجی مجلس، خبر از حبس یک تا هفت ساله گردانندگان این سایتها داد. اما فعالیت این قبیل سایت ها که تحت عنوان «همسریاب» شناخته می شوند، همچنان ادامه دارد. به گزارش [خبرنگار مهر->http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1657195] به تازگی سایت «دو هم دم» با هدف ثبت نام جوانان برای صیغه و ازدواج موقت، راه اندازی شده است که تبلیغات وسیعی را از طریق ارسال ایمیل به کاربران انجام می دهد. در این سایت، فرد با ثبت مشخصات فردی خود اعم از قد، وزن، رنگ پوست، شغل، درآمد، مشخصات همسر دلخواه و… منتظر می ماند تا سایت، همسر دلخواهش را پیدا کرده و برای صیغه یا ازدواج به او معرفی کند. این گزارش همچنین، به یکه تازی سایت هایی که از آن با عنوان سایت های «صیغه فارسی» نام برده ، اشاره می کند؛ سایت هایی که تنها به سایت «دو هم دم» محدود نمی شود و به گفته این گزارش، این روزها در فضای مجازی با ظاهری دینی و رویکردی مذهبی رونق زیادی پیدا کرده اند.
مریم یوسفی، روانشناس، در خصوص اثرات منفی فعالیت این سایت ها در جامعه به مهر [گفت->http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1657626]: برخلاف تصور، جوانان برای همسریابی به این سایت ها مراجعه نمی کنند بلکه مراجعان اصلی این سایت ها اغلب مردان متأهل هستند که خواستار روابط فرازناشویی هستند. این روانشناس خاطر نشان کرد که سایت های همسریابی در کشور های خارجی یکی از راه های انتخاب همسر است اما در ایران به دلیل اینکه در این زمینه فرهنگ سازی نشده، اغلب آشنایی های صورت گرفته در این سایت ها به ازدواج ختم نمی شود و صرفاً موجب گسترش روابط فرازناشویی در میان مردان متأهل خواهد شد.
کاهش جمعیت؛ توطئه دشمن یا ناتوانی اقتصادی خانواده ها؟
بر اساس نتایج سرشماری سال ۹۰، رشد جمعیت ایران رو به کاهش گذاشته است و گفته می شود در آینده از جمعیت فعلی نیز کمتر خواهد بود. عادل آذر، رئيس مرکز آمار ايران روز سه‌شنبه سوم مرداد ۱۳۹۱[گفت->http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910503000432]: در آخرین سرشماری رسمی، جمعیت ایران ۷۵ میلیون و ۱۴۹هزار نفر بوده است که براساس آن 49.6 درصد از جمعیت کشور را زنان و ۵۴ درصد را مردان تشکیل می دهند. بر اساس این سرشماری، هر خانواده ایرانی ترجیح داده است که یک و نیم فرزند بیشتر نداشته باشد. ۹۲درصد جمعیت ایران باسوادند و در میان جمعیتی که تحصیلات عالی دارند، برای نخستین بار زنان از مردان پیشی گرفته‌اند و سه میلیون نفر بر جمعیت مردان و زنان با تحصیلات عالی افزوده شده است.
اما روند کاهش جمعیت در ایران انتقادهایی را در میان مسئولان به همراه داشته است. بعد از انتقاد آیت الله علی خامنه ای نسبت به سیاست های کنترل جمعیت در روزهای اخیر، برای دومین بار پس از انقلاب اسلامی تلاش برای افزایش جمعیت در دستور کار نهادهای حکومتی ایران قرار گرفت
محمود احمدی نژاد در فروردین سال ۸۹ در یک برنامه تلویزیونی مخالفت خود را با «سیاست دو بچه کافی است» اعلام کرد و گفت: این موضوع «نتیجه سیاست غلطی است که غربی ها انتخاب کرده اند». محمود احمدی نژاد حتی وعده ی «هدیه یک میلیون تومانی» برای نوزادان تازه متولد شده را هم داد که تاکنون محقق نشده است.
به نظر می رسد پس از ابراز نگرانی علی خامنه ای نسبت به کاهش جمعیت در سالهای گذشته، در آینده سیاست های به کار گرفته شده در این حوزه سمت و سوی جدیدی به خود بگیرد. تا جایی که در چند روز گذشته و پس از طرح این انتقادات از سوی رهبری، محمداسماعيل مطلق، مديركل سلامت خانواده، جمعيت و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، از حذف اعتبار مربوط به کنترل جمعیت در سال جاری [خبر->http://www.khabaronline.ir/detail/230729/society/health] داد. همچنین، مجلس از طرح «لغو قانون تنظیم خانواده» مصوب سال ۷۲، با قید دو فوریت [خبر داد->http://icana.ir/NewsPage.aspx?NewsID=202016] که باید حداکثر ظرف دو روز در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
از سوی دیگر مریم مجتهد زاده،مشاور ریاست جمهوری، در نشست خبری روز دوشنبه دوم مرداد از «طرح بازاريابي اجتماعي مادري» در راستاي افزايش جمعيت خبر داد. مجتهد زاده با دسیسه خواندن کاهش جمعیت از سوی دشمنان و اینکه باید با اصلاح قوانین به سمت سیاست افزایش جمعیت پیش برویم، [گفت->http://isna.ir/fa/news/91050804782/%D9%85%D8%AC%D8%AA%D9%87%D8%AF%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%8A%D8%B3%D9%86%D8%A7-%D8%AE%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%8A-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%258]: بالا بردن كمك هزينه مهد كودك براي مادران شاغل و برداشتن سقف سه فرزند، از اقدامات دولت در راستاي تشويق مردم به فرزند آوري است. همچنین رئیس مرکز امور زنان و خانواده در ادامه سخنان خود از سياست‌هاي تشویقی دولت براي افزايش جمعيت، به عنوان راهبرد اساسي براي همه دستگاه‌ها خبر داد. مریم مجتهد زاده اضافه کرد که از سال تحصيلي جديد كتاب «شكوه همسرداري» در دانشگاه‌ها تدريس می شود، علاوه بر آن دو كتاب در زمينه زن و خانواده در حال تدوين است که جایگزین درس «تنظيم خانواده» خواهد شد.
در آخرین واکنش نسبت به سیاست های کنترل جمعیت، روز چهارشنبه مرضیه وحید دستجردی در حاشیه مراسم تجلیل از خانواده شهدای هسته ای در جمع خبرنگاران، خبر از حذف برنامه کنترل جمعیت داد و[ گفت->http://farsnews.com/newstext.php?nn=13910511000015]: بودجه برنامه کنترل جمعیت به طور کلی حذف شده است و اکنون چنین برنامه‌ای در وزارت بهداشت وجود ندارد.
مسئولان جمهوری اسلامی از یک سو، کاهش جمعیت را نتیجه برنامه ریزی کشورهای غربی برای از بین بردن جمعیت ایران می دانند و از سوی دیگر، سیاست های کنترل جمعیت در سال های اخیر را عامل اصلی کاهش جمعیت برمی شمارند. در حالی که بسیاری از کارشناسان حوزه اقتصادی و اجتماعی معتقدند گرایش خانواده ها به تک فرزندی یا نداشتن فرزند بیشتر از آنکه نتیجه سیاستهای کنترل جمعیتی در سالهای اخیر باشد ناشی از گسترش «فقر اقتصادی» و «عدم توانایی مالی خانواده ها برای از عهده برآمدن هزینه های زندگی خود» طی سالهای اخیر بوده است.
از سوی دیگر براساس تعریفی که [سازمان جهانی جمعیت از تنظیم خانواده->http://educate-yourself.org/nwo/nwopopcontrol.shtml] ارائه داده است، برخلاف تصور غالبی که در جوامع وجود دارد، تنظيم خانواده فقط ابزار کنترل جمعيت نیست بلکه جنبه هاي ارتقاي سلامت آن در سطح خانواده و جامعه از اهميت زيادي برخوردار است. براساس این تعریف یکی از فعاليت هاي اصلي در اين برنامه، افزايش آگاهي جامعه از تاثير بارداري هاي ناخواسته و پرخطر بر سلامت مادر و کودک، خانواده و در نهايت جامعه است. همچنين، برنامه هاي تنظيم خانواده بايد برخورداري از اطلاعات و وسايل لازم براي تصميم گيري در مورد تعداد و فاصله گذاري بين فرزندان را براي جامعه خود فراهم کنند. این برنامه جان زنان و کودکان را با پیشگیری از بارداری های ناخواسته و بدون برنامه و منتهی به سقط جنین نجات می دهد. تحقیقات نشان می دهند که تنظیم خانواده می تواند مرگ مادران را تا یک سوم کاهش داده و از مرگ نوزادان تا 20 درصد جلوگیری کند. به رغم اهميت تنظيم خانواده، حدود 200 ميليون زن در سراسر جهان كه مايل به تعويق يا پيشگيري از حاملگي بعدي خود هستند از روش‌هاي مؤثر به اين منظور استفاده نمی كنند. تنظيم خانواده براي خانواده سودمند است، خانواده هاي كوچكتر و سالم تر مي توانند به سطح بالاتري از آموزش دست يابند و شانس بهتري براي فرار از فقر داشته باشند. تنظيم خانواده مي تواند با جلوگيري از حاملگي هاي پشت سرهم، فرصت زندگي بهتري را به زنان داده و باعث افزايش تحصيلات و كارآمدي آنها شود و همچنين اين فرصت را به دختران جوان مي دهد تا در مدرسه بمانند، مادران وقت و انرژي بيشتري براي مراقبت و بهبود وضعيت خانواده شان بگذارند و از موقعيت اقتصادي و اجتماعي خود در جامعه لذت ببرند.
زنان و المپیک لندن، گامی مهم در رسیدن به برابری جنسیتی
مسابقات المپیک 2012 لندن در 28 ژوئیه طی مراسم باشکوهی افتتاح شد. مسابقاتی که برای اولین بار در تاریخ برگزاری آن تمامی تیم های شرکت کننده، ورزشکاران زن خود را به این مسابقات اعزام داشته اند. به طوری که سخنگوی کمیته المپیک در مراسم افتتاحیه این مسابقات، حضور ورزشکاران زن از تمامی کشورهای شرکت کننده را گام مهمی در راه برابری جنسیتی دانست. سهم زنان ایرانی در این مسابقات، هشت سهمیه المپیک است. زهرا دهقان در تير و كمان، ليلا رجبي در دو ميداني، آرزو حكيمي و سولماز عباسي در قايقراني، مه لقا جام بزرگ و الهه احمدي در تيراندازي، ندا شهسواري در تنیس روی میز و سوسن حاجي‌پور در تكواندو نمايندگان ورزش بانوان ایران در این رقابت ها هستند.
در روز اول بازی های المپیک، الهه احمدی توانست در «تفنگ بادی 10 متر» به رتبه ششم دست پیدا کند. برای نخستین بار در طول تاریخ ورزش كشور است كه یك ورزشکار زن ایرانی موفق به کسب رتبه ششم المپیک شده است. به گزارش [ایرنا->http://www.irna.com/News/80250749/%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%83%D8%B1%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%25] احمدی در مرحله پایانی با كسب 499.1 امتیاز در جایگاه ششم المپیك ایستاد. در این بخش «وای سیلنگ» از چین با 502.9 امتیاز به مدال طلا رسید، «بوگاكا سیلویا» از لهستان با 502.2 امتیاز نقره گرفت و «وای دان» دیگر نماینده چین به مدال برنز دست یافت.
در همین بخش، «مه لقا جام بزرگ» دیگر نماینده ایران با كسب امتیاز 391 در رده چهل و سوم قرار گرفت و نتوانست به مراحل پایانی صعود كند.