تا قانون خانواده برابر- تا چندی پیش برخی از مشاغل به صورت حیاط خلوت مردان در آمده بود، اما امروزه شاهد ورود زنان به این محدوده هستیم. جامعه مردسالار تاب ورود غریبه به این محدوده را ندارد سعی می کند با ایجاد شرایط سخت کاری زنان را از این مشاغل براند. رانندگی یکی از آن مشاغلی است که در ایران به عنوان شغلی مردانه تلقی می شود در حالی که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته زنان نه تنها در بخش حمل و نقل شهری رانندگی می کنند بلکه راننده خودروهای سنگین هم هستند. در چند ساله ی اخیر شاهد رشد روز افزون رانندگان تاکسی زن در سطح شهر هستیم، این زنان تحت نظارت سازمان تاکسیرانی مشغول به کار هستند اما مسئولین با وضع قوانین ناعادلانه و ایجاد شرایط سخت کاری عرصه را بر زنان تنگ می کنند.
در ادامه فریده یک تاکسی ران زن درباره سختی ها و مشکلات این قشر در ایران می گوید.
من بعنوان زنی که در جامعه با افراد مختلفی سرو کار دارم، بسیار خوشحالم که زنان ایرانی روز به روز حضور پررنگتری در اجتماع دارند وپا به پای مردان کار می کنند. این باعث افتخار من است که این چنین زنان قدرتمندی داریم که با وجود تمامی مشکلاتی که برای آن ها ایجاد می شود هنوز به کار کردن ادامه می دهند. این مسئله فقط در ارتباط با رانندگان زن نیست، من زنانی را می شناسم که هر کدام مشغول به کاری هستند، مدیریت شرکت، زنبورداری، سهام دار کارخانه، سرمهمانداری. با دیدن این افراد متوجه می شوم که من در مقابل این افراد کار خاصی انجام نمی دهم. من به دلیل شغلم با افراد مختلفی سر و کار دارم و تمامی خاطراتم را از این زنان یادداشت می کنم تا همواره به یاد این شیر زنان باشم و به زن ایرانی افتخار کنم.
مسافر مرد ممنوع
مشکلات زیادی سر راه ما وجود دارد، که شاید بتوانم به چند نمونه اشاره کنم. شرکت تاکسیرانی بانوان، اتومبیل ها را به اقساط در اختیار ما قرار می دهد، اما مبلغ دریافتی خیلی بیشتر از قیمت اتومبیل در بازار و حتی بیشتر از مبلغی است که از مردان دریافت می شود. یکی دیگر از مشکلات ما این است که، بانوان نباید مسافران مرد را جابجا کنند، درست است که این قانون برای حفظ امنیت زنان وضع شده است، اما چگونه می توان خانواده ای را به مقصد رساند و از ورود پدر خانواده به تاکسی جلوگیری کرد؟ تعداد مسافران زن، به تنهایی بسیار اندک است و این عاملی در کاهش درآمد زنان می شود.
تعداد زیادی از زنانی که در مرحله اول وارد تاکسیرانی شده بودند، به دلیل بازدهی کم و درآمد اندک و نیز آزارهایی که از افراد جامعه دیده بودند، مجبور به ترک کار شدند. یکی از دوستان من بخاطر همین مشکلات و نیز پرداخت نشدن دستمزد برخی از سرویس هایی که رفته بود مجبور شد از رانندگی انصراف دهد.
برخی از رانندگان به عنوان سرویس مدارس استخدام شدند و شرکت تاکسیرانی با مدارس قرارداد می بست. بنابراین رانندگان بطور مستقیم با مدارس در ارتباط نبودند. در چند مورد شرکت از پرداخت دستمزد به زنان راننده خودداری کرد و دلیل آن را عدم پرداخت مدارس عنوان کرد. این مسئله هم عاملی دیگری برای ترک کار توسط آن ها شد.
قوانین برای رانندگی نکردن زنان
نه تنها قوانینی برای حمایت وجود ندارد، بلکه قوانینی وضع شده به ضرر رانندگان زن است. به عنوان مثال، جریمه هایی که در ازای تاخیر در پرداخت اقساط از زنان دریافت می شود بیش از مقدار دریافتی از مردان است. در ضمن اگر زمان پرداخت از زمان مشخصی (حدود یک ماه) تجاوز کند، جریمه ها به صورت تصاعدی محاسبه می شود. باید یادآور شوم که این قانون فقط برای رانندگان زن لازم الاجراست و شامل مردان نیست. گاهی مقدار این بدهی ها آنقدر افزایش می یابد، که با توجه به درآمد اندک، نمی توان در کوتاه مدت ان ها را پرداخت. برخی زنان هم به همین دلیل مجبور به ترک کار شدند. همچنین در صورت به تعویق افتادن اقساط، مدارک و کارنامه ی کاری راننده، توسط شرکت مصادره می شود. در این صورت حتی نمی توان اتومبیل ها را از پارکینگ خارج کرد زیرا در صورت تصادف یا حوادث مشابه، به دلیل نداشتن مدارک ما مقصر شناخته می شویم.
زمانی اعلام شد که به رانندگان زن مسکن مهر تعلق می گیرد. پس از پیگیریهای لازم،متوجه شدیم که هزینه دریافتی (همانند هزینه اتومبیل ها) بیش از هزینه ای است که از بقیه افراد می گیرند. اکثر زنانی که در این شرکت مشغول به کار هستند، زنان سرپرست خانوار هستند و با درآمد اندک و عدم حمایت مالی قادر به پرداخت هزینه تعیین شده نیستند. با این درآمد اندک گاه حتی، توان پرداخت حق بیمه خود را ندارند، چه برسد به اینکه هزینه ای بیشتر جهت دریافت خانه پرداخت کنند.
امداد خودرو برای زنان
یکی از نیازهای مهم ما، بودن امداد خودروی ویژه زنان است. برخی از رانندگان زن در شیفت شب فرودگاه مشغول به کار هستند. در صورت خرابی خودرو در نیمه های شب به هیچ کجا دسترسی ندارند و ممکن است ساعت ها در کنار خیابان بمانند. این مسئله امنیت زنان ا را به مخاطره می اندازد. از مسئولین می خواهیم که جهت رفع این مشکل ما را یاری نمایند. مسئولان از لحاظ مالی، باید از زنان تاکسی ران حمایت کنند و قوانین تبعیض آمیز بین رانندگان زن و مرد را اصلاح کنند.