زنانی که قربانی سکوت قانون گذار می شوند

اسیدپاشی یکی از اقدام های خشونت آمیزی است که در ایران افزایش یافته است.آماری از مبادرت به اسیدپاشی در دسترس نیست. [به گفته روزنامه شرق->http://sharghnewspaper.ir/News/90/07/25/14218.html] سازمان پزشکی‌قانونی در سال 83 میزان جرایم اسیدپاشی در ایران را سالانه حدود سه مورد ذکر کرده بود، در حالی که فقط از ابتدای سال‌جاری تا 25مهرماه اخبار مربوط به وقوع هفت مورد اسیدپاشی به دست روزنامه‌ها رسیده است.

متاسفانه با رسانه ای شدن مورد دیگری این آمار به 8 مورد در سال جاری رسید.

تا قانون خانواده برابر: آخرین داستان غم انگیز اسیدپاشی 29 آبان در مشهد رخ داد. هنگامی که مادری با دختر ۶ ساله اش داخل یک خودرو منتظر همسرش بود. موتورسواری که کلاه کاسکت بر سر داشت به بهانه پرسیدن آدرس کنار خودرو پارک شده متوقف شد و با نشان دادن یک تکه کاغذ از زن جوان خواست تا شیشه را پایین بدهد، اما زن ۲۹ ساله که به حرکات موتورسوار مشکوک شده بود با اشاره دست به او فهماند که آدرس را نمی داند. موتورسوار که در یک لحظه در خودرو را باز کرد و شیشه محتوی اسید را روی مادر و فرزند پاشید و بلافاصله از محل [دور شد->http://www.fairfamilylaw.asia/spip.php?article5114]. 

به گفته پزشکان این زن 70 درصد بینایی یک چشم خود را از دست داده است.

در مهر ماه نیز سیما 18 ساله و دخترش توسط خواستگار سابق سیما مورد اسیدپاشی قرار گرفتند. مجرم ظرف دو لیتری اسید را برگردن، دست، سر و صورت سیما و سما خالی کرد. در این حادثه که در اردبیل رخ داد علاوه بر سیما و دخترش دو نفر از همسایه ها نیز که برای کمک به آنها تلاش میکردند، دچار سوختگی از ناحیه دست و صورت شدند. بنا بر گزارش ها میزان اسید به حدی بوده که خودرو پارک شده درخیابان دچار سوختگی و ریز[ش رنگ شد->http://www.tabnak.ir/fa/news/196524/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1].

سوختگی دست و صورت سیما به حدی وخیم بود که به علت عدم وجود بیمارستان تخصصی سوانح و سوختگی، کمبود امکانات، نبود پزشک متخصص و عدم رسیدگی مناسب سیما جهت معالجه به تبریزانتقال داده شد.

تیرماه امسال نیز دختری ایلامی به همراه مادرش مورداسیدپاشی قرار گرفت. بر اساس آنچه در اخبار ذکر شد مانند سیما،خواستگار سابق این دختر اقدام به [اسیدپاشی کرد->http://aftabnews.ir/vdccisqsp2bq118.ala2.html].

این دخترجوان به علت شدت جراحات وارده ناشی از سوختگی با اسید دچار ایست قلبی شد و دربیمارستان جان باخت. و زیور مادراو به علت سوختگی شدید در بخش دیگری [بستری شد->http://www.fairfamilylaw.asia/spip.php?article5113].

داستانهای اسیدپاشی متفاوت اند؛ همیشه داستانهاعاشقانه نیست. یکی راپدرشوهری سوزانده چون از پسر او به علت خشونت خانگی [طلاق گرفته است->http://irna.ir/NewsShow.aspx?NID=30584144] مانند معصومه عطایی.

و یکی به اسیدپاشی دو برادر بر روی پدر و دو مامور نیروی انتظامی در قزوین در پی یک درگیری خانوادگی[ مربوط می شود->http://www.fardanews.com/fa/news/160919/%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%A3%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%8A%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C]، همچنین در خبر دیگری از اسیدپاشی مردی بر روی فرزندان، همسر و مادرزنش [مطلع می شویم.->http://www.fardanews.com/fa/news/129874/%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%AF%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87]

یا مردی که در اثر بدبینی به همسر سابقش، او را در برابر چشمان فرزندانش با اسید [مجروح کرد->http://www.fardanews.com/fa/news/160366/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%87%D9%85%D8%B3%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86].

اگرچه زنانی هم هستند که اسیدپاشی میکنند اما اغلب این مردان هستند که اقدام به پاشیدن اسید می کنند. بیشتر قربانیها زن هستند و بعد کودکانی که ناخواسته وارد صحنه می شوند یا وسیله ای برای انتقام جویی قرار می گیرند. در مورد زنان به نظر می رسد مجرم به طور هدفمند زیبایی و صورت قربانی را نشانه رفته است. در این میان قربانی نه تنها به لحاظ جسمی آسیب می بیند که به لحاظ عاطفی هم ضربه خواهد خورد. در مواردی که کودکان شاهد چنین وقایعی هستند نیز لطمات جبران ناپذیری بر آن ها وارد می شود.

خلا قانونی به اسیدپاشی دامن میزند

عبدالصمد خرم‌شاهی وکیل دادگستری و عضو کانون دادگستری درباره افزایش بزه اسیدپاشی درجامعه گفت: اینکه انواع بزه عموما و اسیدپاشی به طور اخص رشد روزافزون دارد نیاز به بحث دارد، هرچند آمارها گویای این افزایش است. مسلماعوامل زیادی در رخدادن این پدیده‌ها موثراست و تا زمانیکه علل بروز بزه وجود دارد، نباید انتظار داشت جرائم کاهش پیدا کنند.

متاسفانه در یک سال اخیر شاهد گسترش اسیدپاشی هستیم در حالی که در گذشته کمتر شاهد اسیدپاشی بوده‌ایم. پیداکردن این علل برعهده آسیب‌شناسان و جامعه‌شناسان و روان‌شناسان است اما در کنار این مسائل یک نکته مهم به نام خلا قانونی وجود دارد، ما قانونی که جنبه بازدارندگی داشته باشد و مانع از تجری افراد شود نداریم.

خرمشاهی تاکید کرد: درگذشته ماده واحده‌ای در سال ۱۳۳۷تصویب شد که هنوزهم فسخ نشده‌است. براساس این قانون مرتکبان اسیدپاشی در صورت فوت قربانی،اعدام می‌شد. درغیراینصورت اگراسیدپاشی منجربه نقص عضومی‌شد، بزهکار به حبس محکوم می‌شد و براساس میزان ازکارافتادگی فرد میزان حبس متفاوت بود. اما بعد ازانقلاب و با تصویب قانون مجازات اسلامی بحث قصاص پیشآمد و یکی ازشرایط قصاص عضو، رعایت تساوی دراجرای حکم است. تساوی درعمق، طول، عرض مواردی است که باید برای مرتکب اسیدپاشی درنظرگرفت. دربحث مجازات اسیدپاشی مجیدعلیه آمنه بهرامی به دلیل اینکه امکان اجرای تساوی در قصاص نبود در نهایت با رضایت آمنه فردخاطی بخشیده شد. براساس ماده ۶۱۴قانون اساسی قانون مجازات، هرکس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یاشکستن یا ازکارافتادن عضوی از اعضاء یامنتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد و چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم وصیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به دو تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی علیه مرتکب به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.

خرم شاهی تاکید کرد: در حال حاضر در بحث قصاص دو دیدگاه روبروی هم قرار دارند. یکی موافق قصاص فرد اسیدپاش است و استدلال می‌کند قربانی به مرگ تدریجی دچار شده ‌است و باید شدیدترین مجازات برای او در نظر گرفته شود. دیدگاه دیگر مخالف قصاص است و معتقدند قصاص جامعه را خشن‌تر می‌کند و جامعه نباید با خاطی مقابله به مثل کند. این دسته معتقدند یکی از هدف‌های مجازات درآیین دادرسی جزایی نوین اصلاح مجرم و دورکردن جامعه از روح انتقام‌جویی است.

عبدالصمد خرمشاهی می گوید: یک خلا قانونی در کنار عوامل دیگر قرار دارد که ارتکاب به اسید پاشی را در جامعه زیاد کرده‌است. قانون باید جنبه بازدارندگی داشته باشد که ندارد و می‌بینیم تعداد افرادی که دست به این اقدام خشونت‌ بار می‌زنند روز به روز بیشتر می‌شود. قانون باید به گونه‌ای باشد که افراد از آن سوء استفاده نکند. در مورد اسیدپاشی به نظر من باید مدت در نظر گرفته شده برای حبس به بیش از دو یا پنچ سال افزایش یابد. معتقدم نیاز به تصویب یک لایحه مجزا درباره بزه اسیدپاشی داریم. این قانون احتیاج به بررسی‌های مفصل و کار کارشناسی مشترک توسط جرم‌شناسان و جامعه‌شناسان و حقوق‌دانان دارد تا مجازاتی در نظر گرفته شود که هم جنبه بازدارندگی داشته باشد و سبب کاهش اسیدپاشی در جامعه شود، هم موجب تجری افراد و قانون‌شکنان نشود. به نظر می‌رسد حبس‌های طویل مدت با روش‌های مختلف می‌تواند از بروزاسیدپاشی جلوگیری کند. درکشورهای توسعه یافته وعموما اروپایی مجازات به گونه‌ای نیست که روحیه انتقام‌جویی را در افراد دامن بزند و معتقدند که مجرم بیمار است و باید مداوا شود وبه جامعه برگردد.

مینا جعفری وکیل پایه یک دادگستری درباره مجازات مناسب برای فرد اسیدپاش میگوید: من با قصاص مخالفم با گرفتن دیه هم همینطور، دیه یعنی اینکه هر کسی که پول دارد میتواند جرمی مرتک بشود و بعد با دادن دیه از مجازات واقعی فرار کند. دیه راه حل نیست بلکه به نوعی راه فرار برای مجرم پولدار است. او می گوید: دیه نوعی تبعیض میان مجرم غنی و فقیر است. او تاکید می کند بهترین راه برای کاهش اسیدپاشی حبس ابد مجرم است. این در حالی است که به تازگی مجید موحدی که هفت سال قبل با پاشیدن اسید به صورت آمنه بهرامی او را از دو چشم نابینا و زیبایی صورت وی را از بین برد و با رضایت آمنه از قصاص چشم‌ رهایی یافت، به لحاظ جنبه عمومی جرم به 10 سال حبس و5 سال تبعید [محکوم شد->http://www.khabaronline.ir/detail/185861/%D8%AD%D8%A8%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-/%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87].

آزادی اسید پاش کاهش امنیت شهروندان

مینا جعفری می گوید: به نظر من کسیکه به اسیدپاشی مبادرت میکند فردی است که از نظر روانی مشکل دارد چرا قانونگذار او را با پرداخت دیه رها میکند؟ قانونگذار باید این فرد را در بیمارستان روانی بستری و تحت درمان قرار دهد نه اینکه با رها کردنش امنیت دیگرشهروندان را به مخاطره بیاندازد.

معصومه عطایی با انتقاد از روند رسیدگی به پرونده قضایی‌اش در دادسرای شهرستان «شهررضا» در اصفهان به ایرنا گفت: پدر شوهرم فقط 2 ماه بازداشت بود و بازپرس پرونده نیز او را با قرار وثیقه 50 میلیون تومانی آزاد کرد. حالا پدر شوهرم در یک بنگاه مشغول خرید و فروش خودرو است. او یک بار پیغام فرستاد چیزی که می‌خواسته صورت نگرفته و من باید بدتر از این می‌شدم. با آنکه وکیلم پیگیر پرونده است اما بازپرس در جواب اعتراض وکیل گفته من به تشخیص خودم متهم را آزاد کرده‌ام و هیچ کس حق ندارد در کارم [دخالت کند->http://irna.ir/NewsShow.aspx?NID=30584144].

فعالان زن در پاکستان خواستار وضع قوانین سختگیرانه

در برخی از کشورها مانند پاکستان و کامبوج نیز زنان به کرات مورد اسیدپاشی قرار می گیرند. اما در پاکستان سازمان های غیردولتی جهت حمایت از قربانیان تاسیس شده است ومدافعان حقوق زن نیز در زمینه تصویب قوانین سختگیرانه تر فعالیت می کنند. سال گذشته یکی از موسسات غیر دولتی که به قربانیان اسیدپاشی در پاکستان کمک میکند اعلام کرد 48 مورد از این زنان و دختران را در سال تحت پوشش خود قرارداده است. این در حالی است که تعداد زیادی از این گونه زنان و دختران در پاکستان وجود دارند که وضعیت آنها در جایی ثبت نمیشود. در پنج سال گذشته حدود 400 مورد از این اسیدپاشیها در پاکستان ثبت شده است. شماری از این دختران نیز بخاطر خودداری از ازدواج اجباری، قربانی اسیدپاشی میشوند و در نتیجه زندگیشان را عملا نابودشد[ه میبینند->http://www.khabaronline.ir/detail/39362/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8/%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%AB].

هزینه سرسام آور ومراحل تمام نشدنی درمان

نوعروس ایلامی که مرد به نوعی راحت شد؛ چرا که زندگی قربانی اسیدپاشی اصلا آسان نیست. آمنه بهرامی چشمانش را از دست داد و زیبایی صورتش را، معصومه عطایی هم دستها و صورتش سوخت و یکی از چشمانش نابینا شد. قربانی اسیدپاشی بارها و بارها باید برود زیر تیغ جراحی، چندین و چند بار باید عملهای ترمیمی چشم و بعد اگر پولی داشته باشد جراحی های پلاستیک بر روی او صورت بگیرد.

 آمنه که هر دو چشم خود را در جریان اسیدپاشی از دست داد درباره مراحل درمانش می گوید:پزشکان اقدام به تخلیه‌ چشم چپم کردند و گفتند که چشم راستم نیز در شرف نابینایی است و توصیه کردند برای درمان به بارسلون بروم. آن زمان با هشت هزار یورو که بخشی از آن به صورت کمک از سوی دولت وقت به خانواده‌ام پرداخت شد، برای درمان به اسپانیا سفر کردم. در آنجا ‌‌١٧بار تحت عمل جراحی پلاستیک قرار گرفتم و چشم راستم نیزمورد درمان قرار گرفت اما پزشکان اعلام کردند که اثرات مخرب اسید تا پنج سال باقی می‌ماند. یک شب وقتی در خانه بودم ناگهان متوجه شدم داخل حفره‌ چشم راستم چیزی وجود ندارد و به این ترتیب چشم دیگر خود را هم از [دست دادم->http://www.fardanews.com/fa/news/147068/%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%8A%D9%86-%D8%AD%D9%83%D9%85-%D9%82%D8%B5%D8%A7%D8%B5-%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86].

معصومه عطایی نیز یک چشم اش را کاملا از دست داده همچنین پلکهایش نیز سوخته است. پزشکان برای ترمیم آن از بافت داخلی دهانش استفاده می کنند. تا کنون او بارها عمل ترمیمی انجام داده است. حالا بعد از این مراحل که معلوم نیست کی تمام می شود پزشکان قرار است بروند سراغ قرنیه یک چشمش که کمی وضعیت بهتری دارد. او یک چشمش را کاملا از دست داده است.

پزشکان برای ترمیم بافتهای داخلی از بافت دهان قربانی و برای ترمیم بافتهای بیرونی از دستهای او استفاده می کنند. البته من قربانی اسیدپاشی را دیدم که بیشتر اعضای بدن او علاوه برصورتش سوخته بود و به گفته پزشکان این موضوع عمل های ترمیمی را سخت تر می کند.

 اغراق نیست اگر بگوییم زندگی قربانی اسید پاشی یک تراژدی است تصور این که یک دفعه متوجه شوی دیگر در چشم ات سرجایش نیست هم بسیار دشوار است چه رسد به اینکه آمنه باشی وچشمانت را به همراه زیبایی ات از دست بدهی یا معصومه باشی و تنها آرزویت بشود دیدن فرزندت. انجام کارهای روزانه هم سخت می شود تازه درد هم مدتهای مدید همراهی ات می کند. از طرفی هزینه های جراحی پلاستیک و اعمال ترمیمی سر به فلک می کشد. درانگلستان عمل های جراحی زیبایی که در اثر سوختگی یا تصادف و نظایر آن رخ داده باشد رایگان است اما در ایران قربانی باید هزینه های هنگفتی بپردازد. قانون گذارامکانات درمانی خاصی را برای چنین مواردی پیش بینی نکرده است.عمل های چشم دربیمارستان فارابی حدود 500 تا 600هزارتومان برای کسانی که بیمه نیستند هزینه دارد، اگربیمه باشند مبالغ کمتری رامی پردازند.

معصومه عطایی درباره مشکلات درمانی و هزینه‌های سرسام‌آورش گفت: «پدرم بازنشسته ارتش است و وضع مالی متوسطی دارد. تمام هزینه‌های زندگی و درمان من و مخارج فرزندم به او تحمیل شده است. از طرفی چون مجبورم در یکی از بیمارستان‌های تهران درمان و جراحی شوم به ناچار خانه‌ای در تهران اجاره کرده‌ایم که هزینه آن هم بر دیگر مشکلات مالی ما افزوده است.
در حال حاضر مادر و خواهرم از شهرضا ، به تهران آمده‌اند تا از من و بچه‌ام نگهداری کنند. خواهرم امسال در دانشگاه همدان قبول شد اما به خاطر من [انصراف داد->http://irna.ir/NewsShow.aspx?NID=30584144].

دکتر رجبی پزشک معالج زیور (مادر ایلامی) گفت: صورت زیور صد در صد سوخته است و 80 درصد از بدن او نیز به علت شدت جراحات وارده ناشی از اسید دچار سوختگی درجه سه شده بود.

این پزشک با بیان اینکه اسید تمامی لایحه‌های پوست زیوررا سوزانده است گفت: چشم چپ این فرد در اسید ذوب شده است و چشم راست این فرد نیز درحد تشخیص نور توان دارد. رجبی با بیان اینکه تاکنون چهار عمل پیوند پلک برروی این فرد انجام شده است گفت:‌ متاسفانه در عمل‌های قبلی به علت سوختگی گرافهای انجام شده در برخی نقاط پیوند کنده شده است.

او افزود:‌ در مرحله دومی که این فرد برای معاینه به بیمارستان فارابی معرفی شد قسمت‌های پایینی صورت این فرد به علت سوختگی ناشی ازاسید کنده شده بود به طوری که استخوان‌های صورت این فرد [دیده می شد->http://www.fairfamilylaw.asia/spip.php?article5113].

همسر زیور فوت شده است و او به همراه دخترش در منزل برادر شوهرش زندگی می کردند لذا او برای ادامه درمان و حتی هزینه های عادی یک زندگی نیز دچار مشکل است.

اسیدهمه جا هست

اسید ماده ای در دسترس و ارزان در ایران است مثلا در ناصرخسرو به راحتی می شود اسید خرید و فروش کرد. هیچ کس هم نمی پرسد اسید را برای چه می خواهید؟ اسید در منازل هم موجود است. برخی از زنان برای تمیز کردن کاشی ها و سرویسهای بهداشتی از جوهرنمک، استفاده می کنند. ازطرفی اسیدپاشی هم آسان است و اسیدپاش بابت آن مجبور به کشیدن نقشه یا به کاربردن زور بازو نیست. بنابراین به نظرمیرسد راه حلی ساده برای از بین بردن صورت دیگری و انتقامجویی یا حتی دزدی است.

با توجه به وضعیت موجود و افزایش اسیدپاشی لازم است قانونگذار به فکر تعریف جرمی به نام اسیدپاشی بیافتد و حمایتهای لازم معنوی و مادی را از قربانی در آن لحاظ کند.