بیدارزنی: آزار و خشونت جنسی مجموعهای از رفتارهاست که بسیاری از انسانها در موقعیتهای نابرابر قدرت آن را تجربه میکنند. اما زنان و کسانی که خود را در دوگانه صفر و یکی جنسی/جنسیتی (محدود به زن و مرد، زنانه/مردانه) تعریف نمیکنند، بیش از سایرین در معرض مواجهه با چنین رفتارهایی هستند. آزار و خشونت جنسی تجربهای است که با وجود گستردگی، پرتکرار بودن و پیامدهای طولانی مدتی که گاه برای بازماندگان به دنبال دارد، کمتر به طور عمومی روایت شده یا مجال و فضایی برای شنیدهشدن پیدا کرده است.
موضوع مقابله با آزار و خشونت جنسی برای کنشگران و گروههای فمینیستی بحث تازهای نیست و برخی از آنان سالهاست که فعالیتهای خود در نقاط مختلف دنیا را بر آگاهیبخشی و پیشگیری، خدماترسانی و حمایت از بازماندگان و نیز مقابله با ساختارهای تقویتکننده و بازتولیدکننده چنین رفتارها و مناسباتی متمرکز کردهاند، اما حرکتی که با عنوان «منهم»در سال ۲۰۱۷ آغاز شد، فضای تازهای در این حوزه ایجاد کرد و توانست در زمان کوتاهی افشاگری خشونت جنسی و بحثهای پیرامون آن را به موضوعی پر سر و صدا در فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی مجازی تبدیل کند.
در ایران نیز موضوع مقابله با آزار و خشونت جنسی از سالها قبل مورد توجه کنشگران و گروههای فمینیستی بود و با فعالیتهایی نظیر برگزاری برخی از کارگاههای آموزشی، ساخت و انتشار ویدئو و پادکست، تولید و انتشار پوسترها و بروشورهای آموزشی، انتشار روایتها و یا نوشتن مقاله و ترجمه به آن پرداخته میشد، اما شکلگیری جریان «من هم» در فضای مجازی فارسیزبانان در اواخر تابستان ۱۳۹۹ اتفاق تازهای بود. مخصوصا که بعد از گذشت چند سال از شکلگیری این جریان در کشورهای دیگر و کمتوجهی کاربران فارسیزبان به آن، دیگر کمتر کسی انتظار آغاز چنین حرکتی را داشت.
در ماههای گذشته یادداشتهای زیادی در رابطه با دشواریها و تبعات روایتگری آزار و خشونت جنسی برای راویان منتشر شده است و ما هم در بخشهای دیگر این مجموعه به آن پرداختهایم، اما در این گزارش قصد داریم تا مسیری را مرور کنیم که گروهها و کنشگران فمینیست در «من هم» ایران پیمودهاند. چرا که فکر میکنیم نقد عملکرد و سیاستهایشان در پرتو شناخت چالشها و پیچیدگیهای این مسیر معنا پیدا میکند و تاکنون کمتر در این باره از خود آنان شنیدهایم.
برای تدوین این گزارش که ایده و سوالات آن از دل گفتوگوی جمعی از کنشگران فمینیست حاصل شد، تصمیم گرفتیم تا به سراغ برخی از گروهها و افرادی برویم که در جریان «من هم» ایران، روایتهای ناگفتۀ آزاردیدگان را برای اولین بار منتشر کردند، چرا که چالشهای این شکل از فعالیت، متفاوت از بازنشر روایتها و تولید محتوا دربارۀ مقابله با آزار و خشونت جنسی است.
متن کامل این مطلب را اینجا بخوانید.
از مجموعه مطالب ویژهنامه جمعی از فعالین زنان: «همصدایی علیه سکوت» به مناسبت روز جهانی زن