بیدارزنی: روز یکشنبه نشست اکران و نقد و بررسی مستند سینمایی معصومه به کارگردانی سونا مقدم برگزار شد. در ابتدای مراسم سیمین فروهر مجری برنامه توضیح کوتاهی داد در خصوص اسیدپاشی مبتنی بر جنسیت که بیشتر در روابط صمیمی و خانوادگی رخ می‌دهد. خشونتی که بیشتر به دلایل مسائل احساسی و ناموسی اتفاق می‌افتد.
در ادامه مستند «معصومه» نمایش داده شد که زندگی معصومه عطایی قربانی اسیدپاشی را به تصویر می‌کشد. مستند «معصومه» به خلأهای قانونی می‌پردازد که هیچ حمایتی از قربانیان این‌گونه خشونت‌ها انجام نمی‌دهد و آن‌ها را بدون حمایت‌های قانونی و حمایت‌های اجتماعی رها می‌کند.
پس از اکران مستند، از سخنران‌های نشست دعوت شد که به جایگاه بیایند.
سخنران اول مینا جعفری وکیل و حقوقدان بود. جعفری در ابتدای سخنان خود با اشاره به عدم انسجام قوانین در حوزه اسیدپاشی تاریخچه‌ای از تصویب قوانین در این خصوص ارائه داد و گفت: اولین قانون مصوب در خصوص اسیدپاشی به سال ۱۳۳۷ بازمی‌گردد. به‌موجب این قانون هر کس عمداً با پاشیدن اسید یا هر نوع ترکیبات شیمیایی دیگر موجب قتل کسی بشود به مجازات اعدام و اگر موجب مرض دائمی یا فقدان یکی از حواس مجنی‌علیه گردد به حبس ابد با اعمال شاقه و اگر موجب قطع یا نقصان یا از کارافتادن عضوی از اعضاء بشود به حبس مجرد از ۲سال تا ۱۰ سال و اگر موجب صدمه دیگری بشود به حبس مجرد از ۲ تا ۵ سال محکوم خواهد شد.
این حقوقدان در ادامه با اشاره به تغییر قانون مجازات عمومی به مجازات اسلامی بعد از انقلاب گفت: بعد از انقلاب در بخش کیفری قصاص وارد مباحث حقوقی شد؛ اما با توجه به اینکه حد قصاص باید متناسب با عمل انجام شده باشد و در صورت صدمه بیشتر به متهم فرد قربانی باید دیه مابه‌التفاوت را بپردازد عملاً بسیاری از قربانیان اسیدپاشی امکان انجام قصاص را نداشته‌اند.
جعفری به دو رویکرد مشخص در خصوص اسیدپاشی در قوانین کیفری اشاره داشت و گفت: عده‌ای معتقد هستند اسیدپاشی باید به‌عنوان محاربه شناخته شود و فرد مجرم به‌موجب آن اعدام شود. رویکرد دوم رویکردی است که با ارجاع به ماده قانون ۶۱۴ مصوب ۱۳۷۵ معتقد است در صورت نقص عضو مجرم به ۲ تا ۵ سال حبس محکوم شود؛ که به گفته این حقوقدان این مجازات کافی و بازدارنده نخواهد بود.
در انتها مینا جعفری با اشاره به لایحه‌ای در خصوص افزایش مجازات اسیدپاشی در مجلس گفت: چند سالی است قانونی در خصوص اسیدپاشی در مجلس وجود دارد که متأسفانه تا امروز بلاتکلیف مانده است و هیچ تغییری در بحث قوانین مرتبط با اسیدپاشی نداشته‌ایم.
سخنران دوم سونا مقدم کارگردان مستند معصومه بود. مقدم در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه در طول ساخت فیلم سعی کرده است با ان‌جی‌اوها و قربانیان اسیدپاشی در سایر کشورها ارتباط برقرار کند گفت: اسیدپاشی مختص به منطقه‌ای خاص نیست و در تمامی کشورها اسیدپاشی وجود دارد؛ اما در کشورهای آسیایی و خاورمیانه به دلیل ترس قربانی از انتقام، قربانیان معمولاً سکوت می‌کنند. کارگردان فیلم معصومه با برشمردن کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان و بخش‌هایی از کردستان به‌عنوان مناطق آسیایی که بیشترین آمار اسیدپاشی را دارند اظهار داشت: آنچه ایران را متفاوت از کشورهای دیگر می‌کند نبود قوانین بازدارنده در خصوص اسیدپاشی و خرید و فروش اسید است. در اغلب کشورها قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای خشونت اسیدپاشی وجود دارد و فرد مجرم به حبس ابد محکوم می‌شود.
سخنران سوم داوود نوده‌ئی، روانشناس و عضو سازمان نظام روانشناسی بود به که به ابعاد روانشناختی افرادی که مرتکب خشونت عریان اسیدپاشی می‌شوند پرداخت. نوده‌ئی گفت در ابتدا باید این سؤال را مطرح کرد چه عاملی باعث می‌شود که افراد به سراغ این نوع خشونت بروند؟ چرا متهم به سراغ اسید می‌رود درصورتی‌که انتخاب‌های دیگری ازجمله به قتل رساندن قربانی را دارد.
این روانشناس با برشمردن ویژگی‌های خاص اسیدپاشی که این نوع خشونت را از سایر خشونت‌ها متمایز می‌کند گفت: در اسیدپاشی شدت درد و رنجی که به قربانی داده می‌شود بسیار زیاد و مستمر است. فرد چهره واقعی خود را از دست می‌دهد. نسبت به خود احساس بدی پیدا می‌کند. جامعه او را طرد می‌کند. رنج و درد قربانی مستمر و مداوم است. در خشونت اسیدپاشی فقط فرد قربانی آسیب نمی‌بیند. بلکه همه افراد یک خانواده، محله، شهر یا حتی یک کشور تحت تأثیر این خشونت قرار می‌گیرند.
نوده‌ئی در ادامه با اشاره به مراحل تکامل کودکان، ریشه بسیاری از خشونت‌ها را به دل‌بستگی ناایمن دانست و گفت: باید سعی شود در دوران کودکی یک دل‌بستگی ایمن ایجاد کنیم و به کودکان خود از جمله پسرانمان شکل صحیح ابراز احساسات خود را بیاموزیم.
آخرین سخنران معصومه قربانی اسیدپاشی بود که فیلم معصومه براساس زندگی او ساخته شده است. معصومه عطایی در ابتدای سخنان خود به موضوع تفاضل دیه زن و مرد پرداخت و گفت: باتوجه به اینکه دیه دو چشم مرد برابر با یک چشم زن است به من ابلاغ شد که برای قصاص هردو چشم باید مابه‌التفاوت دیه را به پدرشوهرم که مرتکب اسیدپاشی شده است بپردازم؛ یعنی به عبارتی در آخر فهمیدم که من چیزی هم به پدر شوهرم بدهکار شده‌ام. باید بگویم همچنان از سوی خانواده شوهرم تهدید می‌شوم. البته من مخالف قصاص عضو بودم و نمی‌خواستم من موجب نقص عضو فرد دیگری شوم.
عطایی در ادامه با اشاره به نامه‌ای که او و دیگر قربانیان اسیدپاشی جهت تغییر قوانین و حمایت از قربانیان اسیدپاشی تهیه‌کرده‌اند و آن را به دست مسئولین و نماینده‌های مجلس رسانده‌اند گفت: متأسفانه تا امروز هیچ حمایتی از سوی هیچ نهاد دولتی و حکومتی دریافت نکرده است؛ و همان‌طور که می‌توان حدس زد هیچ عزمی برای تغییر قوانین در این حوزه وجود ندارد. به همین علت ما قربانیان اسیدپاشی تصمیم گرفتیم با کمک مردم عادی خودمان کاری برای خودمان انجام دهیم. به همین علت انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی را تأسیس کردیم تا به قربانیان این خشونت کمک کنیم. شاید از این طریق بتوانیم حداقل بخشی از قوانین در خصوص اسیدپاشی را تغییر دهیم.
در انتهای مراسم بخش پرسش و پاسخ انجام شد.
