تا قانون خانواده برابر: سال ۹۲ را با خوبی ها و بدی هایش پشت سر گذاشتیم در روزهای ابتدایی فرودین ۹۳ نگاهی به تحولات حوزه زنان می تواند چشم اندازی از مشکلات،آسیب ها و موفقیت های زنان را به تصویر بکشد و راهی را که در پیش رو داریم بهتر نشان دهد. در ادامه مروی بر اخبار زنان در سال ۹۲ خواهیم داشت.
همچنین بخوانید: گزارش تحول وضعیت زنان و خانواده در دولت تدبیر و امید!/ مریم رحمانی
وضعیت زنان در سال ۹۲
افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار
درحالی که تعداد زنان سرپرست خانوار رو به افزایش است هیچ چاره ای در مورد آنان اندیشیده نشده است. رئیس سازمان آمار ایران با پیش بینی افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار تا سه سال آینده گفت: در حال حاضر بر اساس آخرین سرشماری انجام شده در سال ۹۰، سرپرست ۱۲ درصد خانوارهای ایرانی، زنان هستند . این در حالی است که در سرشماری های ابتدایی تعداد زنان سرپرست خانوار ۶.۵ درصد بود اما در سال ۹۰ با رشد دو برابری مواجه شدیم. بر این اساس پیش‌بینی می کنیم تا سه سال آینده آمار زنان سرپرست خانوار به ۱۵ درصد برسد.
به گفته ی این مقام مسئول بر اساس سرشماری های انجام شده دو میلیون و ۵۰۰ هزار زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد که در حال حاضر تنها ۱۸ درصد از آنها شاغل و ۸۲ درصد از آنها بیکار هستند. وی همچنین با بیان اینکه آمارهای گرفته شده از تعداد زنان سرپرست خانوار بر اساس سه گروه سنی کمتر از ۳۵ تا ۶۴ سال و بالای ۶۵ سال است، تصریح کرد: آمارها حاکی از آن است که بیشتر زنان میانسال سرپرست خانوار هستند.
آذر اعلام کرد که سیستان و بلوچستان پرجمعیت ترین استان دارای زنان سرپرست خانوار است و خراسان جنوبی و خراسان رضوی به ترتیب در رده استان های دوم و سوم قرار دارند. کردستان با داشتن ۹.۵ درصد از زنان سرپرست خانوار، کهگیلویه و بویراحمد۱۰ درصد و قزوین ۱۰.۲ درصد کمترین استان‌ها در تعداد جمعیت زنان سرپرست خانوار است.
رئیس سازمان آمار ایران تصریح کرد: همچنین ۸ درصد زنان سرپرست خانوار معلول، ۷ درصد بیماری جسمی، ۱۴.۵ درصد بیماری روانی و ۳۰ درصد از آنها از کار افتاده هستند. ضمن آنکه ۴۶ درصد زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادهای حمایتی شامل کمیته امداد، بهزیستی، بنیاد شهید، شهرداری و… هستند.
۱ درصد از زنان بی سواد سرپرست خانوار، کمتر از ۳۵ سال دارند و ۴۴ درصد از آنها نیز در گروه سنی ۳۵ تا ۶۴ سال هستند.
همچنین مطابق آمارهای رسمی، ۵۵ درصد زنان سرپرست خانوار، بی سواد و ۱۹ درصد از آنها کم سواد (تحصیلات ابتدایی) هستند که بخوبی معلوم می شود ۷۴ درصد از زنان سرپرست خانوار کل کشور تا چه اندازه به علت بی سوادی، شکننده اند.
افزایش روسپیگری
دکتر سید حسن حسینی جامعه شناس در مورد این آسیب اجتماعی گفت: به طور کلی روسپی گری را باید به عنوان یک واقعیت نا مطلوب اجتماعی شناخت و در راستای کنترل آن تلاش کرد.
روسپی گری، تن فروشی یا فحشا، آمیزش جنسی در قبال درآمد است و باید دانست این پدیده نا مطلوب معمولأ از سن ۱۲سالگی آغاز می شود و به طورکلی ۸۰درصد روسپی گران در ایران زنان زیر۲۵سال هستند.
در این باره دکتر قرایی رییس انجمن جامعه شناسی ایران با تایید سخنان دکتر حسینی گفت: در حال حاضر سن روسپی گری در ایران حدود ۸-۱۰ سال کاهش یافته و از سن ۲۰ تا ۳۰ سال به ۱۲ تا ۱۸ سال رسیده است .
او البته این کاهش سن را مربوط به افزایش برخی آسیب های اجنماعی نظیر افزایش طلاق ،تنوع طلبی مردها ،عدم امکان ازدواج، اعتیاد ،بیکاری و …. می داند.
زنان در معرض ابتلا به ایدز در ایران
در روزهای پایانی سال رئیس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی با اعلام هشدار نسبت به آغاز موج تازه ای از ایدز گفت بر اساس آمارهای کارشناسان وزارت بهداشت تعداد مبتلایان به ویروس HIV در ایران ۲۷ هزار نفر است که از این تعداد ۹۰ درصد را مردان و ۱۰ درصد را زنان تشکیل می دهند.
مجید رضازاده تاکید کرد: در صورتی که نتوانیم اقدامات پیشگیرانه در خصوص ابتلا به ایدز در کشور داشته باشیم بزودی با موج چهارم این بیماری روبرو خواهیم شد.
باتوجه به این که زنان بیشتر در معرض ابتلا به ایدز هستند امیدواریم در سال ۹۳ شاهد تمهیداتی برای آگاهی اقشار مختلف به ویژه نوجوانان و جوانان در مورد راه های پیشگیری از این بیماری باشیم.
زنان گرفتار اعتیاد در ایران
افزایش زنان معتاد در سال های اخیر یکی از آسیب هایی است که بحث برانگیز شده است.زهرا بنیانیان در نشست شورای مبارزه با مواد مخدر در مورد زنان معتاد گفت: ۵۵ درصد از زنان معتاد ایران متأهل هستند. این زنان به دلیل اجبار همسران معتاد خود به مواد مخدر کشیده شده‌اند تا مردان به این طریق از طلاق همسر خود جلوگیری کنند. به‌گفته وی از یک میلیون و ۳۲۵ هزار معتاد شناسایی شده در ایران ۹.۳ درصد زن هستند و میانگین سن نخستین مصرف مواد مخدر زنان در کشور ۱۵ تا ۱۹ سال است.
مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در امور زنان این آمار را نگران‌کننده خواند و افزود: ۶۰ درصد از زنان زندانی کشور نیز در رابطه با مواد مخدر زندانی شده‌اند.
همسر آزاری افزایش یافته است
همسر آزاری هم در حال افزایش است! رئیس انستیتو روانپزشکی تهران با اشاره به شیوع ۲۰ درصدی همسرآزاری در کشور گفت: قرار شده مدل کاهش همسرآزاری در چهار استان ایلام، خوزستان، چهارمحال و بختیاری و گلستان اجرا شود.
جعفر بوالهری در مورد خشونت و همسرآزاری گفت: در گذشته برای کنترل پدیده همسرآزاری،آن را به عنوان مدلی در شهرستان ساوجبلاغ اجرا کردیم که با حمایت وزارت بهداشت قرار شد،در استان‌های دیگر هم اجرایی شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر طرح کاهش همسرآزاری در چهار استان ایلام، خوزستان، چهارمحال بختیاری و گلستان، در حال اجرا است و تحت مراقبت‌های بهداشت روان قرار گرفته‌اند.
رئیس انستیتو روانپزشکی تهران تصریح کرد: در این مدل کاهش آسیب و بهداشت روان را آموزش می‌دهیم و از طریق روانشناسان و بهورزان سؤالات مشخصی از افراد پرسیده می‌شود و این افراد در صورت تمایل در این مدل قرار می‌گیرند.
بوالهری گفت: پس از اعلام تمایل این افراد برای تحت آموزش قرار گرفتن، ماما به طور دقیق اطلاعات را از افراد می‌گیرد و در صورت نیاز، آموزش‌های لازم داده می‌شود و فرد در کلاس‌های آموزشی شرکت می‌کند.
وی افزود: آموزش، ارتقای سطح بهداشت و کنترل خشم از مواردی است که در این کلاس‌ها به افراد آموزش داده می‌شود.
همچنین پزشکی قانونی مازندران از ارجاع سه هزار و ۱۷۲ مورد همسرآزاری طی یازده ماه امسال به پزشکی قانونی استان خبر داد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل پزشکی قانونی مازندران، علی عباسی مدیر کل پزشکی قانونی مازندران با اعلام این خبر، گفته است آمار ارائه شده نسبت به مدت مشابه سال قبل دو درصد افزایش داشته.
علی عباسی با اشاره به اینکه همسرآزاری به شکل‌های مختلف در جوامع بروز می‌کند،گفته است: «ممکن است در هر خانواده‌ای با هر شرایط و موقعیت اجتماعی نمونه‌ای از همسرآزاری وجود داشته باشد.»
ازدواج و طلاق کودکان
ازدواج های کودکان یکی از مسائلی است که فعالان حقوق کودک و زنان در سال های اخیر نسبت به افزایش آن هشدار داده اند. اما گویا این هشدار ها به گوش سیاست گذاران نمی رسد.
براساس گزارش آماری که توسط سازمان ثبت احوال ارائه شده است، بیشترین میزان ازدواج (۶۷۳۹۲) در گروه سنی دختران ۱۵ تا ۱۹ ساله و پسران ۲۰ تا ۲۴ ساله اتفاق افتاده است که تقریبا آمار طلاق در هیمن گروه هم بالاست . بیشترین میزان طلاق (۷۸۶۷) در گروه سنی دختران ۲۰ تا ۲۴ ساله و پسران ۲۵ تا ۲۹ ساله به وقوع پیوسته است. از دیگر معضلات این ازدواج ها کودکانی است که از مادران و پدران کم سن و سال به دنیا می آیند. احد جودی، مدیرکل ثبت احوال استان کرمانشاه گفت در ۱۰ ماهه نخست امسال، ۲۶ نوزاد از مادران کمتر از ۱۵ سال متولد شده‌اند. جودی به ایسناگفت: از این تعداد نوزاد، ۱۴ نفر پسر و ۱۲ نفر دختر بوده‌اند.
به گفته وی طی همین مدت سه پسر و هشت دختر نیز توسط مادران بالای ۴۹ سال متولد شده‌اند.
بالا بردن سن ازدواج زنان در قوانین ایران یکی از خواسته‌های فعالان حقوق زنان در این کشور است. این در حالی است که شماری از مقامات ایران، ازدواج زودهنگام دختران را راهی برای جلوگیری از فساد می‌دانند.
بنا به آمار ارائه شده از سوی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)، عوارض ناشی از بارداری و زایمان یکی از مهم‌ترین علل مرگ دختران در سنین ۱۵ تا ۱۹ سال در سطح جهان است و سالانه منجر به ۷۰ هزار مرگ می‌شود.
بنا به این گزارش، نوزادان مادران کمتر از ۱۸ سال نیز ۶۰ درصد بیشتر از سایر نوزدان با خطر مرگ و بیماری روبه‌رو هستند.
به گفته مرکز آمار ایران، سیستان و بلوچستان، بیشترین زنان ازدواج کرده زیر ۱۵ سال را دارد.
مزاحمت های خیابانی برای زنان
یکی از مشکلات زنان آزارهای خیابانی است. این مزاحمت‌ها از متلک های رکیک گرفته تا آزار جسمی زنان در خیابان را شامل می‌شوند و گویا در ایران برای زنان به امری عادی تبدیل شده است.
اصغر مهاجری، جامعه شناس در این رابطه به سایت «پیام نو» گفته است که این مزاحمت ها به دلیل ساختارهای نهادی است که در ناخودآگاه افراد قرار دارد.
به گفته وی، در پژوهشی دانشجویی بررسی شده است که هنگام حرکت یک زن در مکان های مختلف و مسافتی که طی می کند چند بار مورد تعارض چشمی، کلامی و جسمی مردان قرار می گیرد؟ بر اساس این پژوهش هر زن به میزان مسافتی که در خیابان طی می کند، بین ۱ تا ۲۰ بار از طریق مزاحمت های کلامی و فیزیکی از سوی مزاحمان آزار می‌بیند.
تلاش برای کم کردن آمار طلاق
سالهاست که افزایش تعداد زنان مطلقه در ایران مورد توجه مسئولان و رسانه ها قرار گرفته است و گویا به یکی از دغدغه های حاکمیت تبدیل شده است. کارشناسان نظرات مختلفی دراین زمینه ابراز می کنند دکتر مجید ابهری رفتارشناس گفته است: روزانه ۴۱۱ زن مطلقه می شوند و آمار این افراد در کشور در مرز هشدار است.
با توجه به افزایش ۱۳ درصدی طلاق و کاهش ۱٫۵ درصدی ازدواج در کشور آمار زنان مطلقه و مردان جدا شده به مرز هشدار رسیده است. در حال حاضر میزان زنان مطلقه نسبت به مردان جدا شده دو برابر است. یکی از علت این موضوع از نگاه رفتار شناسان تجدید فراش مردان بعد از طلاق است.
اما مسئولان تنها به فکر کم کردن آمار طلاق در کشور هستند و تلاشی برای کاهش آسیب های طلاق برای زنان انجام نمی دهند.
افزایش بیکاری زنان
امسال در همایش ملی بانوان در تهران اعلام شد که تنها ۲۵ درصد زنان تحصیلکرده ایران جذب بازار کار می‌شوند و باقی خانه‌دار و بدون شغل هستند.
در آماری که خبرگزاری مهر پیش از این و در دهم آبان ۱۳۹۲ منتشر کرده بود، متوسط نرخ بیکاری زنان حتی در تهران با وجود قرار داشتن در کانون تجمع مراکز صنعتی و اداری ایران، ۲۱.۶ درصد اعلام شده بود.
این آمار که مبتنی بر نرخ بیکاری مربوط به ۳۹۲ شهر کشور در بخش زنان بود، نرخ بیکاری زنان در ۲۸۹ شهر ایران یعنی معادل ۷۰ درصد کل شهرها را ۱۵ درصد نشان می‌داد.
به پزشکان مرد نیاز داریم!
وزیر بهداشت در پاسخ به پرسشی پیرامون کمبود تعداد پرستاران مرد و تبعاتی که به دنبال خواهد داشت، گفت: در حال حاضر مشکل کمبود نیروی مرد را علاوه بر حوزه پرستاری در حوزه پزشکی نیز داریم و زنان بیشتر در رشته‌های پزشکی پذیرفته می‌شوند. این مساله به ویژه برای ارائه خدمت در مناطق محروم مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده است زیرا زنان برای حضور در مناطق محروم با محدودیت روبرو هستند.
قاضی‌زاده هاشمی ادامه داد: اقداماتی را برای رفع این مشکل در دست داریم که جرات اعلامش را نداریم زیرا ممکن است مورد اعتراض واقع شویم، اما به هر حال نیاز به پرستاران و پزشکان مرد در کشور وجود دارد و باید این نسبت‌ها در آینده اصلاح شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره استخدام پرستار و وعده‌ای که دولت پیشین برای بکارگیری ۷۰ هزار پرستار داده بود، اظهار کرد: ما در این زمینه قولی نمی‌دهیم اما پرستاران مشکلات بسیاری دارند و از جهتی رضایت‌مند نیستند .ما در جهت رفع مشکلات پرستاران گام برمی‌داریم و برنامه‌ای که در حال حاضر در دست اقدام داریم استفاده از دانشجویان پرستاری برای رفع کمبودهای پرستاران در بیمارستان‌ها است.
قطع بودجه لوازم پیشگیری و انتقال بیماری های مقاربتی
با ابراز نگرانی مسئولان از مسن شدن جمعیت ایران، وزارت بهداشت بدون انجام کار کارشناسی لازم، بودجه های مربوط به لوازم پیشگیری را قطع کرد. این امر انتقادهای زیادی را برانگیخت از جمله رئیس شبکه هپاتیت کشور با انتقاد از قطع بودجه‌های مربوط به برخی از لوازم پیشگیری از بارداری، نسبت به افزایش بیماری‌های ناشی از رفتارهای پرخطر جنسی به دنبال حذف این خدمات ابراز نگرانی کرده است. دکتر سید موید علویان در نشست خبری کنگره تازه‌های درمان هپاتیت کشور با اشاره به سیاست‌های جمعیتی اظهار داشته: «لازم است تاکید کنم بخشی از خدمات و امکانات که قبلا به عنوان یکی از ابزارهای کنترل جمعیت از آن تعبیر می‌شد، هدف غایی آن مسائل جلوگیری از انتقال بیماری‌ها بوده است. ما نمی‌توانیم منکر رفتارهای پرخطر شویم. رفتار پرخطر با نصیحت حل نمی‌شود. باید به این منظور آموزش داد و امکانات ایجاد کرد.»
علویان ضمن انتقاد از قطع بودجه‌های پیشگیری از بارداری و نگرانی از افزایش بیماری‌های ناشی از رفتارهای پرخطرجنسی، اعلام کرده که پیش از این بودجه‌هایی برای بهداشت باروری در نظر گرفته می‌شد و وزارت بهداشت میلیاردها تومان برای خرید ابزار جلوگیری از بارداری و آموزش مردم هزینه می‌کرد. این هزینه‌ها تنها برای کنترل جمعیت نبوده، بخش عمده آن بابت رفتارهای پرخطر بوده است. این در حالی است که اکنون این بودجه قطع شده است و خطر انتقال بیماری‌های ناشی از رفتارهای پرخطر جنسی جامعه را تهدید می‌کند.
افزایش سقط جنین زیرزمینی و ناامن
سقط جنین در ایران عموما به صورت مخفی و زیرزمینی انجام می‌گیرد و جایی ثبت نمی‌شود. با این همه یک مقام وزارت بهداشت اعلام کرده که آمار سالانه‌ی سقط جنین غیرقانونی در کشور ۲۵۰ هزار مورد است.
دکتر محمد اسماعیل مطلق، مدیر دفتر سلامت و جمعیت وزارت بهداشت ایران، اعلام کرده که سالانه حدود ۶ هزار سقط جنین قانونی و ۲۵۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در کشور انجام می‌شود.
این نخستین مرتبه است که یک مقام رسمی در ایران، آماری از سقط جنین غیرقانونی ارائه می‌دهد. آمار ارائه شده، پرسش‌برانگیز است، زیرا عمل سقط جنین در بیمارستان‌ها یا مراکز رسمی انجام نمی‌شود و در نتیجه به ثبت نمی‌رسد.
آخرین رقم از سقط جنین در ایران در سال ۱۳۷۷ مطرح شده بود که همزمان آمار سقط جنین قانونی و غیرقانونی را سالانه ۹۰ هزار مورد نشان می‌داد.
روزنامه شهروند، چاپ تهران با اشاره به سه برابر شدن آمارهای مربوط به سقط جنین در عرض ۱۵ سال نوشته است: «۲۵۰ هزار سقط جنین غیرقانونی یعنی در هر روز ۶۸۵ و در هر ساعت ۲۹ مورد» که «باید شش هزار سقط جنین قانونی و ۱۰۰ هزار مرده‌زایی» را هم به آن افزود.
آمارهای پزشکی قانونی نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۹، چهار هزار و ۲۰۲ مورد مجوز سقط صادر شده که نسبت به سال پیش از آن ۱۸،۸ درصد افزایش داشته است.
سقط جنین در ایران تعقیب قانونی دارد و تنها در مواردی که سلامتی مادر و نوزاد در خطر باشد، با تایید پزشک و مراحل ویژه حقوقی انجام می‌گیرد. در نتیجه، اکثریت مطلق کسانی که بارداری ناخواسته و یا خارج از مناسبات زناشویی دارند، به صورت زیرزمینی و مخفیانه و با مسئولیت شخصی اقدام به سقط جنین می‌کنند. این سقط های زیرزمینی مشکلات زیادی را برای زنان به همراه دارد.
امید به زندگی در زنان افزایش یافته است
علی رعم اخبار مربوط به افزایش آماری آسیب های اجتماعی زنان بالاخره یک خبر خوب هم شنیدیم. غلامعلی افروز رئیس اندیشکده خانواده مرکز الگوی اسلامی ایرانی با بیان اینکه ازدواج زنان بعد از ۳۵ و ۴۰ سالگی به پدیده ای طبیعی تبدیل شده است، گفت: امید به زندگی در نیم قرن گذشته در جمعیت زنان و مردان به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است، به گونه‌ای که میانگین عمر خانم‌های ایرانی نسبت به یکصد سال گذشته حدود دو برابر شده است.
زنان صاحب منصب!
امسال شاهد انتصاب های زنان در سمت های میانی و بالایی اجرایی بودیم. مثلا زهرا اربابی، طی حکمی از سوی وزیر کشور ایران به‌عنوان معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استاندار سیستان و بلوچستان منصوب شد.
همچنین طی احکام جداگانه دیگر از سوی وزیر کشور و بنا به پیشنهاد استاندار سیستان و بلوچستان حمیرا ریگی به عنوان فرماندار شهرستان قصرقند در جنوب استان و معصومه پرندوار به عنوان فرماندار شهرستان مرزی هامون در شمال استان سیستان و بلوچستان منصوب شدند. سامیه بلوچ زهی با اکثریت مطلق آراء توسط اعضای شورای اسلامی شهر کلات(مرکز بخش سرباز) به عنوان شهردار انتخاب شد.
شب بو محمدیانی از سوی شورای شهر بانه و کژال رستمی از سوی شواری شهر روانسر، به عنوان رئیس شورا انتخاب شدند. محمدیانی موفق به کسب شش هزار و ۶۰۵ رای از شهر ۸۵ هزارنفری بانه شده بود و رستمی با ۲۲۰۰ رای در شهر ۲۷ هزارنفری روانسر در استان کرمانشاه به این سمت برگزیده شد.
از دیگر سو حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، «فرح حبیب» را به‌عنوان سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد پردیس منصوب کرد. به گزارش خبرگزاری آنا میرزاده پیش از این نیز شهلا روزبهانی را به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان در استان اصفهان منصوب کرده بود.
انتصاب زنان در سال ۱۳۹۲، به سطوح میانی و خرد محدود نبوده است. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، «معصومه ابتکار» به سمت معاون رییس جمهور و ریاست سازمان محیط زیست و «مرضیه افخم» به عنوان اولین سخنگوی زن وزارت امور خارجه منصوب شدند. انتصاب دیگر انتخاب «شهین دخت مولاوردی» به عنوان معاون مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری بود.
همچنین برای نخستین بار در جمهوری اسلامی ایران، یک زن به‌عنوان مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یک استان منصوب شد.«حمیده ماحوزی»، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر شد.
نگاهی به وضعیت فعالان زنان
در سال ۹۲ نسرین ستوده آزاد شد. نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر یکی از زنان زندانی اوین است که۱۳ شهریور ماه ۱۳۸۹ بازداشت شد و در دادگاه بدوی به ۱۱ سال حبس، ۲۰ سال محرومیت از وکالت و ۲۰ سال ممنوعیت خروج از کشور محکوم شد اما دادگاه تجدید نظر حکم او را به ۶ سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از وکالت کاهش داد.
محبوبه کرمی نیز محکومیتش پایان یافت و پروین ذبیحى، فعال حقوق زنان و کودکان، به عنوان یکى از شش برنده از دوره اول جوایز حقوق بشرى رها، معرفى شد.
پروین ذبیحى متولد بانه – کردستان، ساکن مریوان و دانش‌آموخته مقطع فوق دیپلم رشته علوم انسانى است. او عضو هیئت مدیره انجمن زنان آذرمهر، عضو کانون کودکان، اتحادیه کارگران بیکار و اخراجى، است و در انجمن ادبى مریوان نیز فعالیت دارد.
همچنین مریم ناصری، از فعالان مدافع حقوق زنان ۱۷ اسفند (هشتم مارس) توسط نیروهای امنیتی در شهر سنندج بازداشت شد. به گزارش کردپا، این فعال حقوق زنان از اعضای “کمپین حمایت از زنان بی‌سرپرست و ستمدیده” است. دلیل بازداشت این فعال حقوق زنان هنوز مشخص نیست.
بهمن ماه گذشته نیز روزیتا احمدی، یکی دیگر از فعالان حقوق زنان در سنندج بازداشت شده بود.
زنان کارگر در سال ۹۲
مرگ دو کارگر زن در خیابان جمهوری بر اثر آتش سوزی که در روز تعطیل سرکار بودند یکی از مهم ترین اتفاقات در سال ۹۲ در این حوزه بود . این دو زن که برای نجات جان خود از پنجره محل کار خود بیرون آمده بودند در اثر نقص نردبان آتش نشانی و نداشتن تشک نجات جلوی چشم صدها شهروند از ارتفاع پرت شدند و جان باختند. این دو زن که هردو سرپرست خانوار بودند، قربانی سهل انگاری مسئولان شهری و همچنین نقص قانون کار ایران شدند. طبق قانون کار، کارگاه‌های خانوادگی از شمول قانون کار معاف هستند. به همین دلیل صاحبان کارگاه‌های کوچک به راحتی از نظارت وزارت کار می‌گریزند و پیامدهای سوء این عدم نظارت، بیشتر متوجه کارگران می‌شود.
زنان هنرمند در سالی که گذشت
جشنواره فیلم فجر یکی از مهم ترین اتفاقات سینمایی ایران است. در این فرصت ابتدا نگاهی گذرا به موفقیت های زنان در جشنواره سی و دوم می اندازیم . در جشنواره امسال مریلا زارعی برای فیلم «شیار ۱۴۳»سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را دریافت کرد. دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن به صورت مشترک به هنگامه حمیدزاده و ملیکا شریفی‌نیا برای فیلم «اشباح» رسید. همچنین جایزه ویژه هیات داوران به نرگس آبیار برای «شیار۱۴۳ » تقدیم شد.
شراره سروش هم برای طراحی صحنه و لباس فیلم «همه چیز برای فروش» سیمرغ گرفت. همچنین در بخش دستاوردهای فنی و هنری دیپلم افتخار بازیگری به پانته‌آ پناهی برای فیلم «خانوم» تعلق گرفت.
هنرمندانی که از بین ما رفتند
سال ۹۲ زنان هنرمندی نیز از بین ما رفتند که در این گزارش یادی از آنان می‌کنیم.
اولین زن عسل بدیعی بود که در روزهای آغازین سال ۹۲ در گذشت. بدیعی در ۱۲ فروردین ماه به دلیل ایست تنفسی که منجر خونریزی مغزی شده بود درگذشت و اعضاء او به بیماران نیازمند اهدا شد .
نفر بعدی پروین غفاری خواننده و بازیگر فیلم های فارسی بود که در سال ۱۳۰۹ متولد شد و روابط عاشقانه ای با محمدرضا پهلوی داشت. پری غفاری از یک خانواده متوسط اهل تفرش و ساکن تهران بود. پدر او میرزا حسن غفاری همدانی، از مبارزان مشروطه بود که در واقعه به توپ بستن مجلس توسط کلنل لیاخوف، مجروح شده بود.
غفاری خاطرات خود که در مورد روابط عاشقانه وی با محمد رضا پهلوی است را پس از انقلاب ۱۳۵۷ در کتابی به نام «تا سیاهی دردام شاه» منتشر کرد. این کتاب تنها یک بار در سال ۱۳۷۶ منتشر شد. به اعتقاد برخی منتقدان همچون محمد قائد، این کتاب در صورت تجدید چاپ می‌توانست پرفروش ترین کتاب تاریخ ایران باشد.
ژیلا مهرجویی نیز امسال فوت کرد. او در روز یازدهم مهر ماه سال ۱۳۲۴ در شهر تهران متولد شد. مهرجویی فارغ التحصیل رشته کارگردانی از مدرسه عالی تلویزیون و سینما در سال ۱۳۵۱ بود و در رشته جامعه‌شناسی سینما از دانشگاه اوت اتور پاریس فوق لیسانس گرفته بود. پس از آن در سمت های مختلف هنری از قبیل دستیار کارگردان و برنامه ریز، منشی صحنه و مونتور حضور یافت و موفق به ساخت فیلم های مستند (۱۵ فیلم)، کوتاه داستانی و تبلیغاتی شد.
ژیلا مهرجویی در هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای «بوی کافور عطر یاس» و در بیستمین جشنواره فجر برای فیلم «خانه ای روی آب»، سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس را گرفت. او همچنین در بیست و ششمین دوره جشنواره فجر برای فیلم «آتش سبز» سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس را به صورت مشترک با شعله نواب تهرانی دریافت کرد. در مراسم بزرگداشت او سخنرانان دلیل اصلی مرگ وی را آلودگی هوای تهران و سکوت مسئولان در قبال این آلودگی می‌دانستند.
فلورانس لیپت خواننده و مدرس آواز کر که در بسیاری از آثار سمفونیک به اجرا پرداخته بود از دیگر درگذشتان امسال بود. بسیاری از اعضای گروه کر ارکستر سمفونیک تهران از شاگردان فلورانس لیپت محسوب می‌شوند.
امسال فهیمه رحیمی نیز درگذشت. او که نویسنده کتاب های عامه پسند از نوع عاشقانه اش و ملقب به دانیل استیل ایران بود خرداد ۳۱ در تهران متولد شد و ۲۸ خرداد ۹۲ به علت سرطان معده درگذشت. او صاحب ۲۹ اثر است که در بین آثارش کتاب هایی مانند آمار و احتمالات کاربردی/ تدوین فهیمه رحیمی؛ زیر نظر علیرضا لچیانی. آموزش برای ک‍ارش‍ای‍س‍ت‍ه: ۲۲۲ب‍ن‍د ت‍وص‍ی‍ه‌ه‍ای سازمان جهانی کار/ به پ‍ی‍وس‍ت راه‍ک‍اره‍ای اس‍اس‍ی اص‍لاح‍ات ت‍ج‍رب‍ی‍ات و اکولوژی عمومی به چشم می خورد.
پروین میکده، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون نیز ۱۹ اسفندماه بر اثر سرطان کبد درگذشت و صبح ۲۱ اسفند در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
زنان ورزشکار در سال ۹۲
ورزش بانوان در سال ۹۲ با فراز و فرودهایی همراه بود. مرضیه اکبرآبادی در این سال جایش را به رباب شهریان داد . اکبرابادی به سنگ اندازی در راه ورزش زنان به نام بود و امسال کمپینی در فیس بوک برای عزل او به راه افتاد. در زمان تصدی این معاونت، محدودیت‌های فراوانی را از لحاظ رعایت پوشش مورد نظر مقامات جمهوری اسلامی برای ورزشکاران زن ایران پدید آورد که از معروف‌ترین و آخرین این موارد می‌توان به دو بار حذف تیم کاتای زنان ایران در مسابقات بین‌المللی به دلیل پوششی غیراستاندارد اشاره کرد.
در خردادماه گذشته نیز الهام‌السادات اصغری، شناگر زن ایرانی موفق شد با ۱۸ کیلومتر شنا در آب‌های دریای خرز، رکورد شنا در آب‌های آزاد ایران را بشکند با این حال، خانم اکبرآبادی به دلیل آنکه پیش‌تر چیزی به اسم «لباس شنای آزاد بانوان» در کشور تعریف نشده بود، اجازه ثبت این رکورد را نداد.
او همچنین در مهرماه امسال، به دنبال انتشار عکسی از تیم کاتای ایران در مسابقات همبستگی کشورهای اسلامی در اندونزی، بلافاصله با کاروان ایران تماس گرفت و به مسوولان تیم درباره حجاب بازیکنان تذکر داد و «خواستار حضور نیافتن نفرات باقی‌مانده تیم در مسابقات شد».
فوتسال خبرساز شد
بعد از استعفای شهرزاد مظفر سرمربی تیم ملی فوتسال زنان، براسا گزارش رادیوفردا چند نفر از نیروهای کلیدی معاونت بانوان فدراسیون فوتبال نیز با نامه محرمانه حراست وزارت ورزش، اخراج شده‌اند. از جمله این افراد می‌توان به فاطمه علیپور مسئول کمیته مسابقات بانوان و غزال سرشار ناظر داوری اشاره کرد. فهرستی شامل ۶۷ نفر که دربرگیرنده بازیکن، مربی، داور، سرپرست و مسئول در فوتبال و فوتسال زنان است، به تدریج باید از این دو رشته ورزشی کنار بروند. برخی متأهل هستند و دارای فرزند.
اعلام غیر رسمی این نکته که آنها «مشکل حراستی» دارند، باعث شده اعضای خانواده و همسران‌شان تصمیم بگیرند روز شنبه با حضور در دفتر رباب شهریان معاون امور بانوان وزارت ورزش، خواستار پاسخگویی او شوند. اخراج‌ها و استعفاها، همزمان شد با ماجرای پر ابهام محرومیت بازیکنان دو جنسیتی. موضوعی که فریده شجاعی نایب رئیس فدراسیون فوتبال ایران تکذیب کرد و گفت از حضور این بازیکنان بی‌اطلاع است و حتی نمی‌داند چه کسانی محروم هستند.
از طرفی طبق اطلاع رادیوفردا، فیفا اصلاً نامه‌ای مبنی بر محرومیت بازیکنان، به فدراسیون ایران ارسال نکرده. برخی صفحات خارجی پربیننده فوتبالی در فیسبوک، مطالبی درباره «حضور مردان در تیم زنان ایران» درج کرده و منبع خبر خود را نیز فیفا عنوان کردند. برخی بازیکنان زن می‌گویند این اطلاعات غیر واقعی از ایران ارسال شده تا بستر لازم برای محدودتر شدن دو رشته پر طرفدار فوتبال و فوتسال زنان مهیا شود. عکسی نیز منتشر شده که به وضوح مشخص است با استفاده از ساده‌ترین روش‌های فتوشاپی، صورت و اندام برخی اعضای تیم بانوان ایران را تغییر داده‌اند.
تراشیدن مو برای کاهش وزن!
شهرزاد نقدی، دختر ورزشکار اهل سقز در استان کردستان که در مسابقه‌های تکواندو شرکت کرده بود، از سوی مسئولان کمیته برگزاری این مسابقه‌ها مجبور به تراشیدن موهایش شد.
به گزارش کُردپا، دلیل این اقدام کاهش اضافه وزن اعلام شده است. شهرزاد نقدی گفته است: در زمان وزن‌کشی قبل از مسابقات، مسئولان برگزاری اعلام کردند که ۱۰۰ گرم اضافه وزن دارم که برای رسیدن به وزن مورد نظر بالاجبار موهای سرم را برای کاهش وزن تراشیدم که پس از این کار دچار استرس و نوعی سردرگمی شدم.
وی افزود: این موارد هر چند ناخوشایند است و خاطره بدی را در اذهان من و جامعه ورزشی شهرستان سقز باقی خواهد گذاشت، اما با توجه به علاقه‌ای که به کسب افتخار برای شهرستان سقز در وجودم جاری است، دست از تلاش نخواهم کشید.
موفقیت های زنان ورزشکار
دریافت جایزه معتبر ( SPORT ACCORD) توسط «زهرا نعمتی» معلول ایرانی و مدال نقره و نایب قهرمانی فوتسال زنان در بازی‌های آسیایی داخل سالن «اینچئون» کره جنوبی مهم ترین موفقیت‌های ورزش زنان در سال ۹۲ بودند. این نخستین بار بود زنان ایرانی در یک رشته تیمی توانستند چنین جایگاهی را برای ایران در سطح آسیا کسب کنند. موفقیت‌های تیم ملی فوتسال زنان امسال محدود به بازی‌های داخل سالن آسیا در اینچئون کره نبود، زیرا تیم ملی فوتسال کشورمان هم در رقابت‌های جام جهانی کوچک که آذرماه در اسپانیا برگزار شد با دو پله ارتقا رده ششم این رقابت‌ها را کسب کرد. همچنین فرشته کریمی مهاجم ملی پوش کشورمان به عنوان یکی از۱۰ فوتسالیست مطرح دنیا انتخاب شد.
همچنین تیم کومیته زنان ایران مدال طلا گرفت و حمیده عباسعلی نیزمدال طلای انفرادی را به گردن آویخت در کاتای انفرادی مدال آور کاروان ایران پگاه زنگنه بود و در این بخش نیز مدال نقره سهم تیم ایران شد، ضمن اینکه مهساافسانه،سحر کرجی ،فاطمه چالاکی و دلارام دستی نیز چهار مدال برنز در کومیته و کاتا نصیب تیم ایران کردند.
زنان تکواندو کار ایرانی در مسابقات جهانی در بخش پومسه کیوریگی (مبارزه) موفق بودند و در این رقابت ها علاوه بر کسب یک مدال طلا و یک نقره انفرادی ، یک مدال نقره تیمی را نیز در سبد خود قرار دادند.
کسب یک طلاتوسط کاراته کای نوجوان ایرانی هانیه اخلاقی وسه برنزمسابقات قهرمانی آسیا در بخش کیوریگی و سه مدال طلا در پومسه انفرادی از دیگر موفقیت های رزمی کاران زن ایرانی در سال ۹۲ است.
زنان نویسنده و شاعر در سال ۹۲
امسال انتشارات آلمانی «روت بوخ» در برلین نخستین داستان بلند فریبا وفی را که در سال ۱۳۸۱، دو جایزه‌ی ادبی بنیاد گلشیری و یلدا را از آن خود کرد، به زبان آلمانی منتشر کرده است. این رمان به فارسی عنوان «پرنده‌ی من» را دارد و به آلمانی، «پرنده‌ای در زیرزمین» (Kellervogel) ترجمه شده است.
<img1596|center>
همین طور بلقیس سلیمانی در آخرین روزهای اسفند رمان «سگ سالی« را منتشر کرد.
بنفشه حجازی نویسنده و پژوهشگر به پاس یک عمر فعالیت ادبی نیز تندیس صدیقه دولت آبادی را در اسفندماه از آن خود کرد.
خوشیدی که دیگر نیست
مراسم پایانی چهارمین دوره‌ی جایزه‌ی شعر زنان ایران (خورشید) نیز۱۱ تیرماه برگزار شد و مجموعه‌ی شعر «با موریانه‌ها در راه اثر شهین خسروی‌نژاد در بخش کتاب‌های منتشرشده و «سردم نبود اثر پگاه احمدی در بخش آثار منتشرنشده به عنوان برگزیدگان هیأت داوران این جایزه معرفی شدند. این جایزه که با هدف معرفی شاعران زن به جامعه ادبی ایران شکل گرفته بود. این جایزه خصوصی و مستقل که با هدف معرفی شاعران زن به جامعه ادبی ایران شکل گرفته بود بعد ازچهار دوره و به خاطر موانعی که با آن مواجه شد دیگر برگزار نخواهد شد.