معرفی کتاب جنسیت و سلامت

0
451

تا قانون خانواده برابر: کتاب «جنسیت و سلامت» به قلم دکتر عباس محمدی اصل به تازگی توسط نشر گل آذین منتشر شده است. این انتشارات پیش از این سه کتاب «جنسیت و خشونت»، «جنسیت و جغرافیا» و «جنسیت و زبان شناسی اجتماعی» را از این نویسنده منتشر کرده است.

نویسنده در توضیح مختصری که در پشت جلد کتاب آمده است علت پرداختن به مقوله جنسیت و سلامت را این طور شرح می دهد: «معمولا از مردم کوچه و بازار می شنویم که زنان همیشه مریض اند و مردان کمتر از زنان عمر می کنند. با این حال هرگز با خود نمی اندیشیم که اگر زنان همیشه مریض اند، پس چرا بیشتر از مردان عمر می کنند؟ ضمنا اگر به این مسئله توجه کرده بودیم، می توانستیم نابرابری اجتماعی فرصت ها و دسترسی های زنان و مردان را به امکانات بهداشتی جامعه دریابیم و بدانیم نتیجه کم گذاشتن از سرمایه گذاری بر سلامت زنان، نه تنها نسل فعلی که نسل آتی را نیز با هزینه های سنگین ناشی از رفع انواع و اقسام بیماری ها مواجه می کند. در این کتاب می کوشیم نشان دهیم که اگر زنان همیشه مریض اند پس نمی توان تربیت نسل بعد را به آنها سپرد و اگر بیشتر از مردان عمر می کنند، چگونه می توان تامین اجتماعی را بدون حضور برابر آنها در عرصه اشتغال درآمدزا پیش برد؟…».

عباس محمدی اصل در بخش سخنی با خواننده، سابقه پژوهش در باب نسبت جنسیت و سلامت را خصوصا از حیث نابرابری امکانات و فرصت ها و دسترسی زنان و مردان به مقتضیات بهداشتی مربوط به دهه 1970 میلادی می داند. او می گوید: «تغییرات اجتماعی جدید در زمینه آموزش و اشتغال زنان و نیز تحول خانواده در جوامع سنتی و درحال گذار و مدرن قاعدتا مناسبات اجتماعی جدیدی میان زنان و مردان ملل مزبور فراهم آورده که این روابط جدید، حوزه بهداشت و سلامت جنسیتی را همچون سایر حوزه های زندگی انسانی- اجتماعی بی نصیب نمی گذارد. تحلیل پسانوین زنانگی و مردانگی در پرتو مطالبات امواج سه گانه فمینیسم- حق رای، حق بدن، حق حل مسائل اجتماعی –آن گاه که بخواهد به نابرابری های جنسیتی در عرصه بهداشت و سلامت بپردازد- به مباحثی چون جامعه شناسی بدن و عواطف نیازمند است و بی یاری آن ها راه به جایی نمی برد. در عین حال روایت های کلان نسبت به جنسیت و بهداشت به لحاظ خصلت غیرتاریخی و غفلت از امکان رشد نظریات اجتماعی و بلکه تمرکز زیاده از حد بر اوضاع ملل و طبقات مرفه و متوسط و غالبا سفیدپوست، قابل نقد می نمایند. زیرا لااقل نمی توانند توزیع نقش های اجتماعی میان زنان و مردان را در عصر جهانی شدن و در رابطه با سلامت، مورد ریزبینی قرار دهند.». در پایان این بخش نویسنده هدف از نگارش کتاب را زدوده شدن افکار قالبی مختلف درباره سلامت زنان از اذهان، برانگیختن انگیزه نظری-روشی به پیچیدگی زندگی بهداشتی زنان و مردان در متن نظام اجتماعی، تامل دقیق تر در نسبت جنسیت و سلامت و ارائه راه حل های قوی تر برای برنامه ریزی اصلاحی در این زمینه بر می شمرد.

مقدمه با پرداختن به بهداشت و سلامت، جامعه شناسی سلامت، بیماری و بررسی نقش سنتی زنان در پارادایم مذکر آغاز و با طرح پرسش هایی در زمینه توجه جنسیتی به بهداشت و سلامت پایان می یابد.

نویسنده پس از طرح سخنی با خواننده و مقدمه در 7 فصل به رابطه جنسیت با سلامت می پردازد:

ماهیت انسانی- اجتماعی بهداشت و سلامت

جنسیت، سلامت و نابرابری بهداشتی

واقعیت مناسبات جنسیت و سلامت

روایت مناسبات جنسیت و سلامت

تغییر اجتماعی، بهداشت و سلامت جنسیتی

بهداشت و سلامت در زندگی جنسیتی

روند مرگ و میر جنسیتی

 این کتاب با فهرست کردن منابع مورد استفاده به پایان می رسد. کتاب «جنسیت و سلامت» کتاب کم قطری است که با پرداختن به رابطه جنسیت و سلامت و نگاهی اجمالی به متغیرهای موثر بر آن، آگاهی درخور و جامعی را در این زمینه به خواننده انتقال می دهد. این کتاب همچنین سویه های فمینیستی قوی و روشنی دارد. از این رو می توان گفت انتشار چنین کتابی در بازار مشوش نشر و همچنین عرصه مغشوش آموزش بهداشت جنسیتی پدیده بسیار مبارکی است.