بیدارزنی: آزار جنسی در محل کار موضوع بسیار عمیق و ریشه‌داری است. نتایج نظرسنجی «مجله کازموپولیتن» در سال ۲۰۱۵[۲] نشان می‌دهد که از هر سه زن یک نفر آزار جنسی در محل کار را تجربه کرده است. در این مطالعه ۲۲۳۵ زن بین ۱۸ تا ۳۴ سال که به صورت تمام‌وقت یا پاره‌وقت مشغول به کار بودند مورد نظرسنجی قرار گرفتند و در نهایت روشن شد که یک‌سوم این افراد در طول زندگی خود آزار جنسی در محل کار را تجربه کرده‌اند. ۳۸% درصد این افراد اعلام کرده‌اند که فرد مزاحم مدیر مرد آن‌ها بوده است.
همچنین روزنامه گاردین چندی پیش گزارش داد که بیش از نیمی از زنان شاغل در آمریکا در محل کار خود متحمل آزار جنسی می‌شوند. یافته‌های محققان در این کشور حاکی از آن است که ۵۲% زنان به طور ناخواسته مخاطب برخی رفتارهای سوء همکاران یا مدیران خود از جمله رفتارها و شوخی‌های جنسی قرار می‌گیرند. آمار این گروه از زنان که بین ۱۶ تا ۲۴ سال قرار دارند، به ۶۳% نیز می‌رسد.
اگر شما زنی هستید که فکر می‌کنید در محل کار مورد آزار جنسی قرار گرفته‌اید لازم است نکاتی را بدانید و کارهایی را انجام دهید. به همین منظور نویسنده این مقاله پای صحبت‌های «دونا بالمن[۳]» که وکیل و نویسنده کتابی است با نام «روی پای خود بایستید بی آن‌که اخراج شوید»[۴] نشسته و طی مصاحبه با او دانش و تجربیات کاری او را به خوانندگان منتقل کرده است.
دونا بالمن می‌گوید: «بسیار دشوار است که یک ادعای آزار جنسی را ثابت کرد و در آن برنده شد».به گفته او «زنان (و مردان) غالباً از گزارش دادن آزار جنسی هراس دارند. اما باید توجه کرد آزار جنسی نه چیزی درباره سکس بلکه مقوله‌ای در رابطه با قدرت است. اگر شما درباره فردی که باعث آزار جنسی شما شده سخن نگویید و سکوت کنید، او به ارتکاب عمل خود ادامه می‌دهد و این رفتارش را شدت می‌بخشد.
۸ گام برای مقابله با آزار جنسی در محل کار
بالمن برای کسانی که فکر می‌کنند در محل کارشان قربانی آزار جنسی شده‌اند ضروری می‌داند که ۸ قدم زیر را به منظور غلبه بر آن طی کنند:
- جزئیات هرگونه آزار جنسی تلافی‌جویانه را مستند کنید. یکی از انواع آزار و اذیت جنسی «آزار جنسی تلافی‌جویانه[۵]» نامیده می‌شود و معطوف به حالتی است که مدیر در ازاء تسلیم شدن کارمندش در برابر خواسته جنسی او، به فرد پیشنهاد کار یا ارتقاء یا پاداشی دهد و یا برعکس او را تهدید کند که در صورت عدم تمکین او را دچار تنزل رتبه و یا اخراج می‌کند. پس اگر هرگونه پیشنهاد یا تهدیدی با این مضامین از سوی مدیر خود دریافت کردید بی‌درنگ تاریخ، زمان، مکان و در صورت وجود نام شاهد ماجرا را یادداشت کنید. البته طبیعی است اگر شاهدی نداشته باشید؛ زیرا مزاحمان جنسی غالباً آن‌قدر باهوش هستند که پیشنهاد خود را در حضور فردی دیگر مطرح نکنند.
- دریافت هرگونه نظر یا مشاهده رفتارهایی با مضامین آزار جنسی را مستند کنید. نوع دیگر آزار جنسی«محیط کار ناسازگار[۶]» خوانده می‌شود که در مقایسه با آزار جنسی تلافی‌جویانه مورد رایج‌تری است. محیط کار ناسازگار معطوف به نظرها و توصیفاتی است که به واسطه جنسیت یک فرد نسبت به او اظهار می‌شود و محیط کار او را به فضایی ناسازگار و خصمانه تبدیل می‌کند. این اظهار نظرها انواع مختلف دارند. به عنوان مثال ممکن است به فردی بگویند که به دلیل جنسیت‌اش در مرتبه پایین‌تری از افراد دیگر (افرادی از جنس مخالف) قرار دارد و یا نسبت به او اظهارنظرهای جنسی بروز دهند. حتی ممکن است با فرد به دلیلی جنسیتش نوعی از رفتار را داشته باشند که با دیگران ندارند مثلاً به دلیل زن بودن کسی امکانات مضاعفی برای او فراهم کنند. اگر فرد مزاحم نسبت به شما اظهار نظر یا رفتاری متفاوت دارد، در برابر سایر هم‌جنسان شما نیز همین روال را در پیش می‌گیرد. به دقت اوضاع را تحت نظر داشته باشید و اظهارنظرهای جنسیت‌زده فرد مزاحم نسبت به خود شما و یا دیگران را یادداشت کنید. فراموش نکنید که یادداشت شما باید شامل تاریخ، زمان و مکان و نام شاهد ماجرا باشد.
- یادداشت‌های خود را در محل امنی نگهداری کنید. از نگهداری طلاعات مستندشده در کامپیوتر محل کار، کشوی میز و یا سایر مکان‌هایی که در دسترس مدیرتان قرار دارد اجتناب کنید. توجه داشته باشید که در این حالت اگر شما از کار اخراج شوید مستنداتتان به راحتی از دست می‌روند. سعی کنید آن‌ها را در کیف پول، کیف دستی یا کامپیوتر شخصی خود در منزل نگهداری کنید که امکان دسترسی به آن‌ها همواره برای شما فراهم باشد.
- مدارکی را که مؤید آزار جنسی هستند جمع‌آوری کنید. اگر فرد مزاحم به شما پیام کوتاه یا ایمیلی داده و یا برای شما کارت یا یادداشتی فرستاده است حتماً یک نسخه از آن را برای خود نگه دارید. به هیچ وجه آن‌را حذف نکنید و از بین نبرید. از پیغام‌ها و یا چت‌هایی که بین شما رد و بدل شده اسکرین‌شات تهیه کنید و سپس از آن پرینت بگیرید. به این ترتیب در صورت خراب شدن و یا تعویض دستگاه کامپیوتر مستندات شما از بین نمی‌روند. از ایمیل‌ها نیز پرینت بگیرید و همه این مدارک را در جای امنی نگهداری کنید.
- آزار در محل کار را گزارش دهید. دادگاه عالی کشور امریکا، می‌گوید گزارش آزار جنسی یکی از الزامات پیش از دعوی قانونی است. شما باید این فرصت را در اختیار مدیر خود قرار دهید تا رفتارش را اصلاح کند. اگر در شرکت شما خط مشیی در رابطه با آزار جنسی وجود دارد مطمئن شوید که از آن پیروی می‌کنید و موضوع را به فرد ذیربط که مسئول رسیدگی به این موضوع است گزارش دهید. مدیر شما باید جانشینانی داشته باشد و شما می‌توانید در خصوص آزار جنسی، به این فرد جایگزین گزارش دهید.
بهتر است گزارش خود را به صورت کتبی ارائه دهید. اگر گزارشتان را شفاهی دادید حتماً در مرحله بعد آن را مکتوب کنید. گزارش مکتوب شما می‌تواند به این ترتیب باشد: «این یادداشت به منزله تأییدی بر مکالمات ما در تاریخ ۱۵ ژوئن ۲۰۱۶ است. من در آن تاریخ با شما مطرح کردم که از سوی سوپروایزر خود مورد آزار جنسی قرار گرفته‌ام و مصادیق این آزار شامل موارد زیر است: (مواردی را که در ذهن دارید در اینجا بیان کنید). خواهشمندم برای تحقیق پیرامون موضوع و بررسی شرایط اقدام فوری انجام دهید».
در نظر داشته باشید که مدیر شما لزوماً مجبور نیست فرد مزاحم را اخراج کند یا به شما بگوید که چه اقدامی انجام خواهد داد. او فقط باید ادامه اِعمال آزار و اذیت جنسی از سوی فرد مزاحم را متوقف کند. اگر او به رفتارش ادامه داد یا اقدام تلافی‌جویانه‌ای انجام داد، فوراً آن را گزارش دهید. اگر مزاحم بودن فرد مزبور محرز شود اما مدیریت موجب توقف اعمال او نشود، در قبال این وضعیت به شدت مسئول خواهد بود.
- شکایت خود را به اداره امور استخدامی اعلام کنید. اگر شرح مورد آزار قرار گرفتن خود را به مدیرتان گزارش دادید و اقدامی انجام نداد گام بعدی ارائه شکایت خود به اداره امور استخدامی است.
«در متن اصلی مقاله آمده است که در آمریکا از زمانی که شما مورد تبعیض واقع شدید، بسته به وضعیتتان بین ۱۸۰ تا ۳۰۰ روز فرصت دارید که شکایت کنید. اگر اتهام تبعیض را با اداره امور استخدامی امریکا مطرح کنید، در برابر اعمال تلافی‌جویانه فرد متهم محافظت می‌شوید. البته این بدین معنی نیست که فرد، اقدام تلافی‌جویانه انجام نخواهد داد، بلکه در صورت اعمال حرکتی از سوی او شما باید مجدداً موضوع را به اداره امور استخدامی امریکا گزارش و یا حتی شکایت کنید.»
- یک وکیل خوب پیدا کنید. پیشنهاد بعدی این است که یک وکیل خبره که در این خصوص تجربه کافی داشته باشد انتخاب کنید؛ وکیلی که با مسئله آزار جنسی آشنایی کافی داشته باشد. شما به کسی نیاز دارید که در این راه پشت شما باشد و از شما حمایت کند.
- بهشان بگویید بروید به جهنم! اگر مدیریت شرکت برای حل مشکل شما کار خاصی انجام نداد و شما همچنان در آن محل احساس عدم امنیت داشتید به دنبال فرصت شغلی دیگری بگردید. به یاد داشته باشید که هیچ‌گاه پیش از آن‌که تمام تلاش خود را برای توقف آزار و اذیت به کار نبرده‌اید به آن فرد متجاوز و زورگو اجازه ندهید که شما را از شرکت بیرون براند اما از سوی دیگر احساس نکنید که در مخصمه‌ای گیر افتاده‌اید و راه فراری برای شما ممکن نیست. بلکه شما می‌توانید در نهایت با ترک کار خود را از آن شرایط نابرابر نجات دهید.
گاهی اوقات فرد مزاحم روی مغز شما کار می‌کند و باعث می‌شود که شما احساس کنید هیچ کس به شما علاقه ندارد و کسی شما را نمی‌خواهد. این خزعبلات را باور نکنید. شما باید خود را از شر این وضعیت رها کنید.
و اما نکته آخر: اگر آزار جنسی را گزارش ندهید باعث می‌شوید افراد دیگری قربانی این وضعیت نابرابر شوند و حتی شرایطی بدتر از شرایط شما را متحمل شوند. داشتن محل کاری امن و عاری از آزار و اذیت جنسی حق شماست. مدیر شما نیز وظیفه دارد که فضای کاری تحت مدیریتش را از این وضعیت تبعیض‌آلود پاک کند.
پس برای گرفتن حق خود بلند شوید، بایستید و حرکتی انجام دهید.
آدرس کانال بیدارزنی در تلگرام: https://telegram.me/bidarzani
منبع: مجله فوربز
[۱]Kerry Hannon
[۲]۲۰۱۵ Cosmopolitan Survey:مجله کازموپولیتن یک مجله امریکایی بسیار معروف در حوزه زنان است که به موضوعاتی نظیرسکس، روابط زن و مرد، مد، زیبایی، سلامت و غیره می‌پردازد.
[۳]Donna Ballman
[۴]Stand Up for Yourself Without Getting Fired
[۵]Quid pro quo harassment
[۶]Hostile environment