بیدارزنی: هشتم ماه مارس روزی است که سالانه در سراسر جهان از سوی فعالان جنبش‌های زنان و نهادهای مدنی و حتی برخی دولت‌ها گرامی داشته می‌شود. این روز یادآور تلاش‌های بی‌وقفه زنان در مسیر تحقق برابری جنسیتی است. مسیری که با تظاهرات اعتراضی زنان كارگر كارخانجات نساجی در شهر نیویورك در 8 مارس 1875 برای بهبود شرایط كاری و در اعتراض به پایین بودن سطح دستمزد آن‌ها، شکل گرفت. برای پاسداشت این روز از فعالان زنان تعدادی از کشورهای مختلف خواسته‌ایم به این پرسش پاسخ بدهند: «در آستانه 8 مارس 2015، رویای شما برای سال آینده چیست؟». مطلبی که در ادامه می‌خوانید یادداشت‌های کوتاهی است که در پاسخ به این پرسش نگاشته شده است.
سوارا خامیدوا- ازبکستان
امروز که در آستانه روز جهانی زن این یادداشت را می‌نویسم امیدوارم بتوانم در سال آتی مهارت‌هایم را در زمینه توسعه انسانی به‌ویژه در حوزه زنان تقویت کنم. به‌عنوان یک زن 26 ساله، وقت آن است که با افزایش توانایی‌هایم قدمی در مسیر فراهم کردن زندگی شاد و ایمن برای دیگران بردارم. من در سال گذشته از فعالیت داوطلبانه در حوزه بهداشت باروری نکات زیادی آموختم و امیدوارم بتوانم این دانش را به جوانان دیگر به‌ویژه ساکنان مناطق روستایی انتقال دهم تا بشود از موارد خشونت جنسیتی و ابتلا به HIV جلوگیری کرد. آرزوی من این است که تمامی زنان بتوانند آن‌گونه که می‌خواهند زندگی کنند؛ بدون تبعیض، ازدواج اجباری، خشونت و تابو.
رزا هاپکینز- انگلیس
رویای فمینیستی من برای سال پیش رو، رویایی برای همه زنان جهان است. من آرزو می‌کنم زنان دیگر با تبعیض و آزار یعنی اظهارات جنسیتی، مزاحمت و خشونت جنسیتی روبرو نشوند. این‌ها دشواری‌هایی هستند که بسیاری از زنان صرف‌نظر از سن، نژاد و منطقه جغرافیایی محل سکونتشان با آن مواجه می‌شوند. برای اجتماعی که در آن زندگی می‌کنم سالی بدون آزار و مزاحمت جنسی آرزو می‌کنم. زمانی که فهمیدم یکی از دانشجویان دختر دانشکده‌ای که در آن درس می‌خوانم، در محیط دانشگاه مورد آزار جنسی و کلامی قرار گرفته است، به‌شدت شوکه و غمگین شدم. امیدوارم تمام دانشجویان در تمام نقاط جهان بتوانند در محیطی ایمن و به‌دوراز تبعیض درس بخوانند. امیدوارم زنان در شهر من و در تمامی شهرها بتوانند آزادانه در خیابان‌ها قدم بزنند و به ساعت و تاریکی هوا فکر نکنند. امیدوارم زنان بتوانند پوشش خود را آزادانه انتخاب کنند و برای این انتخاب مورد آزار قرار نگیرند. امیدوارم 8 مارس سال آینده روز پاسداشت زنان و دستاوردهای آن‌ها باشد و تمام زنان و مردان در کنار هم تلاش کنند تا سال پیش رو سالی خالی از تبعیض و خشونت جنسیتی باشد.
نورجهان اکبر- افغانستان
آرزویم برای سالی که مبارزان برابری در پیش دارند این است که بتوانیم نه‌تنها با همبستگی بیشتر کار کنیم بلکه تنوع جنبش برابرخواهانه را بپذیریم و قدر کنیم. امیدوارم در این سال مردان بیشتر به‌صف مبارزان بپیوندند و در رهایی همه از بدن کلیشه‌های جنسیتی و قوانین غیرانسانی که ریشه در زن‌ستیزی دارند همراه شوند. برای افغانستانم، آرزومند حکومتی آزاد هستم که کرامت انسانی زنان را قربانی سیاست نکند و توانایی زن افغان را در سوق دادن مملکت به‌سوی پیشرفت و توسعه درک کند. برای مبارزان، می‌دانم راه درازی در پیش داریم و به همین سبب برای همۀ تان مقاومت بیشتر و اراده محکم‌تر آرزو دارم.
اُلگا بویچک- اوکراین
من در این بهار پیش رو رویای آزادی همه‌ی زنان را ترسیم می‌کنم و امیدوارم همه موانعی که باعث می‌شود زنان نتواند خودشان باشند، از سر راه برداشته شوند. آرزو دارم خشونت علیه زنان متوقف شود. تقسیم‌کار جنسیتی از بین برود. هیچ زنی برای فقر و بیکاری مجبور به تن‌فروشی یا فروش اعضای بدنش نشود. زنان و دختران جدیدی قربانی قاچاق جنسی نشوند. توان چانه‌زنی زنان برای منافع جنسیتی‌شان در عرصه سیاست افزایش پیدا کند و درنهایت امیدوارم همه ما در سال جدید زن‌هایی پیشروتر، قوی‌تر و راسخ تر باشیم. روز جهانی زن مبارک.
نذوره علی- پاکستان
برای حقوق زنان در جوامع مردسالاری مانند پاکستان، هرروز یک چالش جدید درراه است و زندگی تلاشی است بی‌پایان برای ایستادن در مقابل ستم و سرکوب. سازمان‌های زیادی در پاکستان برای ترویج گفتمان برابری جنسیتی فعالیت می‌کنند اما موانع متعدد سیاسی باعث می‌شود که گفتمان آن‌ها در جامعه مدنی اجازه انتشار نیابد. از سوی دیگر این سازمان‌ها هیچ‌گونه ارتباطی با سازمان‌های مشابه در سایر کشورها ندارند و راه انتقال تجربیات بسیار ناهموار است. آرزوی من برای سال جدید این است که بین سازمان‌های حقوق زنان در منطقه رابطه پایداری برقرار شود تا بتوانیم در این جهان نابرابر به کمک همبستگی تاب بیاوریم. زنان باید بخشی از فرآیند سیاست‌گذاری و تصمیم سازی در زمینه صلح باشند و تحقق این هدف آرزوی دیگر من برای سال جدید است.
سارا آشایا سویسا- سریلانکا
آرزو دارم سال فمینیستی پیش رو، سالی باشد که دسترسی زنان و دختران به اطلاعات و خدمات بهداشت و حقوق جنسی و باروری تسهیل شود، تجربیات خشونت‌های جنسیتی کاهش یابد، دستمزد زنان و مردان برای کارهای یکسان برابر شود و زنان بیشتری را در بدنه تصمیم سازی برای مسائل اجتماعی و فرهنگی داشته باشیم. امیدوارم همه زنان درک بهتری از حقوق خود پیدا کنند و به‌دوراز خشونت و تبعیض، بتوانند از مواهب حقوق بشری که برای همه انسان‌هاست، بهره‌مند شوند.
آماندین لیار– فرانسه
در فرانسه مبارزه برای حقوق برابر زنان با مردان، جریانی پیشرفته و مترقی است؛ اما روز 8 مارس –به‌جز برای سازمان‌های فمینیستی و مردم کم شماری که دغدغه مسائل زنان را دارند- نه «روز جهانی حقوق زنان» که «روز جهانی زن» است. کدام زن؟ کسی نمی‌داند اما همه زنان در این روز توجه ویژه‌ای دریافت می‌کنند زیرا این روز، روز آن‌ها است: «امروز ظرف‌ها رو نشور عزیزم؛ امروز روز توئه». آیا این رویکرد ضد فمینیستی نیست؟ این نکته جالبی است که درباره 8 مارس در کشور من به چشم می‌خورد: آن‌ها این روز را به روزی ضد زن‌تر از روزهای دیگر تبدیل کرده‌اند. شهرداری دوره‌هایی مانند درس‌های آشپزی و نکاتی درباره خرید را به مناسبت این روز برگزار می‌کند. حالا دیگر در همان یک روز در تقویم که به زنان تعلق دارد نیز نمی‌توان نشانه‌ای از مبارزات زنان برای برابری دید. آرزوی من این است که در این روز توجه همه به مسائلی جلب شود که باید در مرکز توجه قرار بگیرند: آزارهای جنسی و مزاحمت خیابانی، خشونت‌های خانوادگی، کشتن زنان، لزوم حفظ تمامیت بدنی زنان و تبعیض‌های جنسیتی. اهمیت روز 8 مارس در تقویم سالانه سراسر جهان این است که اهمیت مبارزه زنان برای حقوق برابر را یادآوری کند. این چیزی است که شاید مردم کشور من از یاد برده‌اند. اینکه اگر امروز رویای برابری جنسیتی در فرانسه به واقعیت نزدیک شده است، به دلیل تلاش‌های نسل گذشته است. اگر ما برای پاسداشت این دستاوردها هیچ تلاشی نکنیم، ممکن است به‌راحتی برخی از آن‌ها را از دست بدهیم. برای همین است که می‌خواهم بگویم: تا زمانی که جایی در دنیا وجود دارد که افراد دارند در آنجا برای یک زندگی برابر و انسانی مبارزه می‌کنند، هرگز نباید از تلاش برای دستیابی به برابری جنسیتی دست کشید.
مده آ خلمیدز- گرجستان
امسال هشتمین 8 مارسی است که من در حوزه بهداشت و حقوق جنسی و باروری فعال هستم. در این سال‌ها با سازمان مردم‌نهاد ASTRA که در حوزه ارتقای آگاهی درباره پیشگیری و درمان HIV/AIDS فعالیت می‌کند، همکاری کرده‌ام و در بسیاری از روستاها و حاشیه شهرهای گرجستان با مردم در تماس بوده‌ام. زنان در گرجستان و در سراسر جهان، بیشتر از مردان در معرض ابتلا به HIV قرار دارند و این آسیب‌پذیری فقط به آناتومی بدن آن‌ها مربوط نمی‌شود. عمده‌ترین دلیل آسیب‌پذیری زنان در حوزه بهداشت به‌ویژه ابتلا به عفونت‌های جنسی واگیردار، تبعیض‌های جنسیتی است. زنان کمتر درس می‌خوانند، کمتر موقعیت اشتغال دارند، شبکه روابط آگاهانه محدودتری دارند و به دلیل تمام این‌ها بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌ها قرار دارند. زنان توانمند و آگاه، در برابر ویروس HIV مقاوم‌تر هستند. رویای من برای سال پیش رو این است که زنان بیشتری بتوانند مطابق منزلت انسانی زندگی کنند و از تمامیت بدنی و ذهنی مناسبی برخوردار باشند تا بتوانند بر تمام موانعی که بر سر راه برابری جنسیتی هست، غلبه کنند.
سادیا ادقیل- گویانا (آمریکای جنوبی)
من آرزو می‌کنم روزی برسد که زنان با اقدامات آگاهانه به مبارزه با هنجارهای جنسیتی برخیزند و دیگر هیچ زنی برای نافرمانی از این هنجارها احساس شرمساری و گناه نکند. زنان باید توانمند شوند تا بتوانند جامعه را قانع کنند که حق انتخاب ایشان در همه زمینه‌ها را به رسمیت بشناسد. امیدوارم زنان قدم در مسیر سیاست‌گذاری و تصمیم سازی بردارند تا بتوانند بر سرنوشت خود و زنان دیگر تاثیرهای مثبتی بگذارند و درنهایت آرزو می‌کنم زنان و مردان همپای هم در مسیر کنشگری همکاری کنند تا جامعه‌ای خالی از تبعیض جنسیتی داشته باشیم.
مریم الهلالی- مراکش
مراکش یکی از کشورهای مهم مسلمان در آفریقای شمالی است؛ جایی که موقعیت زنان در دو دهه گذشته بسیار پیشرفت کرده است. توسعه حقوق بشر در مراکش در 11 سال گذشته در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به‌ویژه ازنظر حقوق زنان نمونه‌ای استثنایی است. تغییرات نه‌تنها در قانون خانواده که در حقوق مذهبی و سیاسی زنان مراکشی نیز ایجاد شده است. بااین‌حال هنوز اهداف زیادی باید تحقق یابد. پس از مدت‌ها مبارزه ما موفق شدیم که سن ازدواج دختران را به 18 سال ارتقا دهیم. همچنین زنان مجاز شدند تا بدون نیاز به اجازه پدر ازدواج کنند و در صورت نیاز تقاضای طلاق کنند. حقی که پیش‌ازاین تنها از آن مردان بود. چندزنی نیز در قانون خانواده جدید ملغی شده است. گرچه قانون احوال شخصیه که به‌تازگی تصویب‌شده بسیاری از حقوقی را که زنان جوامع دموکراتیک دارند، به زنان مراکشی می‌دهد اما چالش‌ها هنوز ادامه دارد: اصلاحات قانون اساسی جدید باید هرچه زودتر و با جدیت بیشتر بدون در نظر گرفتن پس‌زمینه‌های اقتصادی اجتماعی زنان و دختران اجرایی شود. در حال حاضر فاصله بین زنان شهری و روستایی بسیار زیاد است و یک دختر 14 ساله روستایی، کماکان تحت‌فشار ازدواج می‌کند و این ثمره ذهن منجمد مردسالاری حاکم بر این مناطق است. کلید گشایش این معضلات، سرمایه‌گذاری بیشتر روی آموزش زنان جوان و دختران است. بسیاری از زنان و دختران در کشور من همچنان از فرصت‌های برابر در زمینه آموزش بهره‌مند نمی‌شوند. پس رویای من در سال جدید فمینیستی فراهم شدن موقعیت برابر ظرفیت‌سازی و آموزش برای زنان مراکشی است تا بتوانند تبدیل به قطب توسعه در منطقه خود شوند.
شِریجانا بازراچاریا- نپال
دوباره ماه مارس فرا رسیده است. ماهی که یادآور زنان است: توانمندسازی و برابری. من به‌عنوان یک فمینیست و کنشگر حوزه بهداشت و حقوق جنسی و باروری آرزو دارم سال فمینیستی آینده، سالی خالی از خشونت برای شهر من باختاپور باشد. این روزها خبرهایی مربوط به اسیدپاشی از گوشه و کنار به گوش می‌رسد و هنوز هیچ اقدامی برای شناسایی عوامل این فاجعه و پیشگیری از وقوع مجدد آن انجام نشده است. من آرزو دارم مدارس، دانشگاه‌ها و هر محیط آکادمیکی، فضاهایی ایمن و بدون خشونت برای زنان و مردان باشند. ما در «انجمن اطلاع‌رسانی جوانان باختاپور» کارگاه‌هایی راه‌اندازی کرده‌ایم که هر جمعه درباره بهداشت و حقوق جنسی و باروری به جوانان آموزش دهیم. سرفصل بعدی این کارگاه‌ها فمینیسم خواهد بود. جامعه من هنوز از واژه «فمینیست» می‌هراسد و ما را زنانی می‌بیند که از مردها بیزاریم و با خودخواهی فقط به مطالبات و منافع زنان توجه می‌کنیم اما من فکر می‌کنم فمینیسم کلید حل بسیاری از مشکلات زنان است و ما اگر جامعه را درباره فمینیسم آگاه کنیم، می‌توانیم خشونت‌های جنسیتی را از بین ببریم. گروه‌های فمینیستی زیادی در نپال وجود دارند که هرکدام فعالیت‌های جداگانه‌ای دارند و با هم همکاری مشخصی نمی‌کنند. آخرین برنامه من برای سال آینده این است که این گروه‌ها را توسط یک برنامه عمل مشترک، متحد کنیم و همگام با هم درباره موضوعات مشترکی کار کنیم.
ایپشا سینق- هند
من رویای جامعه‌ای را در سر دارم که قدم‌ها برای تحقق برابری جنسیتی، احقاق حقوق زنان و خودمختاری زنان در زمینه بدن و زندگی‌شان، در آن به‌سرعت برداشته شود. جامعه‌ای که زنان در آن بدون هراس از خشونت زندگی کنند و در خیابان‌ها بدون ترس از تعرض، قدم بزنند. من رویای جامعه‌ای را در سر دارم که فمینیست‌ها و زنان مدافع حقوق بشر و صلح نه تعدادی از افراد که نیروهای متشکل مقابله با مردسالاری باشند. من امیدوارم زنان آگاهانه رفتارهایی را که جامعه به آن‌ها آموخته تغییر دهند و دست از رقابت‌های خسته‌کننده‌ای که از کودکی وارد آن شده‌اند، بردارند. من رویای جامعه‌ای را در سر دارم که دختران بدون هیچ پرسشی به دنیا بیایند، بتوانند عقاید و احساسات خود را آزادانه بیان کنند و بدون هیچ ترسی بخندند، فریاد بزنند و آواز بخوانند. من آرزو دارم جامعه‌ای فراتر از مذهب، کاست و طبقه داشته باشم و می‌دانم که «ما روزی از پس آن برمی‌آییم…».
آیمیلیا تیکودی- یونان
رویای من برای 8 مارس سال آینده این است که مردم را –فارغ از جنسیت، نژاد، طبقه و خاستگاهشان- در خیابان‌ها مشغول پایکوبی برای محقق شدن برابری جنسیتی در سراسر دنیا ببینم. اما نگاه کوتاهی به اطراف می‌تواند نشان دهد که این رویا چقدر دور از دسترس است. دولت‌ها عوض می‌شوند، برنامه‌های سیاسی و اقتصادی کشورها تغییر می‌کند، جناح‌های سیاسی بر سر منافع خودشان و نه مردم، با هم درگیر می‌شوند اما آیا وضعیت زنان بهبود پیدا می‌کند؟ این پرسشی است که همه ما کنشگران باید از خود بپرسیم. برنامه‌های توسعه‌ای در جوامع مختلف حتی جوامع پیشرفته اروپایی، اگر همچنان وضعیت زنان را در نظر نگیرد و تحقق برابری جنسیتی را در زمره اهداف خود قرار ندهد، نمی‌توان امیدوار بود که روزی برسد که زنان و مردان در دنیای ایمن‌تر، شادتر و انسانی‌تری زندگی کنند.