بیدارزنی: آتنا دائمی یکی از زنان زندانی سیاسی است که از سال ۹۳ در زندان بهسر میبرد. وی علیرغم پایان مدت حبس، به دلیل پروندهسازیهای امنیتی، کماکان در زندان است و دوران محکومیت جدید را میگذراند. ۶ ماه پیش او را از زندان اوین تهران به زندان لاکان رشت تبعید کردند، تبعیدی که با گزارشات وی از وضعیت بند زنان لاکان، خبرساز شد.
آتنا دائمی در زندان لاکان، پیگیر حقوق از دست رفتهی همبندان خود بوده است. پس از گزارش وی از وضعیت زندان، از حق دسترسی به تلفن محروم شده است. آتنا دائمی تلاش کرد تا صدای زنانی باشد که تریبونی ندارند. برای پیگیری پرونده این زن زندانی سیاسی با «حسین دائمی» پدر وی گفتگویی داشتیم:
آتنا چه زمانی و به چه شکل بازداشت شد و چه مدتی را در زندان گذرانده است؟ او از چه زمانی به زندان لاکان رشت منتقل شده است؟
سال ۹۳ آتنا را بازداشت کردند که ۲ ساعت بعد برش گردانند. من آتنا را به محل کارش میبردم که مامورها رسیدند و ما را به داخل خانه برگرداندند. گوشیهای ما را بردند و دیگر چیزی پیدا نکردند. در نهایت مودم را به عنوان مدرک جرم بردند. گفتند خبری نکنید. آتنا رفت و ما هم پشت سرش رفتیم. از خانه به محل کار رفتند و کیس محل کارش را بردند، اما در مجموع مدرکی نداشتند. ما از ساعت بازداشت پیگیر بودیم و هر روز از خانه به دادسرای اوین می رفتیم تا ۲۰ روز که آتنا انفرادی و تحت فشار بازجویی بود. بعد ۲۰ روز آتنا را با چشم بند و چادر به ملاقات آوردند.
بعد از ۳ ماه انفرادی که بازجویی، تهدیدها و شکنجههای روحی و روانی ادامه داشت، آتنا را به داخل بند آوردند. ۱۶ ماه آتنا بازداشت موقت بود و در دادگاه به او ۱۴ سال حبس دادند. اتهامات هم اجتماع و تبانی و… که برای همه مشترک است. نهایتا پرونده تجدیدنظر به ریاست قاضی زرگر رفت و ما آتنا را با ۶۰۰ میلیون وثیقه به خانه آوردیم که در این مدت هم فعالیتی نداشت. بعد از ۸ ماه بدون احضار و… به خانه آمدند و دوباره او را بازداشت کردند. همان بازداشت منجر به پروندهسازی برای دو دختر دیگرم شد، چون در حین بازداشت، درگیری پیش آمد. در همین گیرودار، آتنا را میبرند و احضاریه دادگاه برای ما آمد. دوباره پیگیریهای ما شروع شد، اما پروندهسازی، اجرایی شد و ۱ سال به دختران ما حکم دادند. اعتراض هم فایده نداشت. آتنا با خواستهی تبرئه شدن خواهرانش اعلام اعتصاب غذا کرد، اما به اعتراضات آتنا توجهی نکردند. اعتصاب آتنا ۵۴ روز طول کشید. در نهایت همهی ما را به دادگاه بردند و در دادگاهی صوری، همه بچهها تبرئه شدند و آتنا اعتصابش را شکست.
همچنین بخوانید: زنان فراموششده در میان اخبار زیباییهای گیلان
سال ۹۷ برای اعدامهای «رامین حسینپناهی» و «زانیار و لقمان مرادی» شورشی در زندان صورت گرفت و وقتی همان روز، زندانیان به سالن ملاقات میآمدند، مانع آمدن آتنا و «گلرخ ایرایی» شدند و خواهان بازرسی دوباره شدند که زندانیها با هم یکصدا معترض میشوند. خلاصه در زمان ورود به سالن ملاقات، آتنا و گلرخ، با همان شور و حال همیشگی شروع به شعار دادن کردند که منجر به حبس ۳ سال و ۷ ماه شد که در تجدید نظر به ۲ سال و ۱ ماه تغییر پیدا کرد. باز سر همان پرونده، بچههای ما را ۳ ماه به قرچک فرستاند، با این بهانه که شما جو زندان را متشنج کردید. بعد از ۳ ماه، دوباره به اوین منتقل شدند. در مراسم تحصن برای کشتهشدگان آبان ۹۸ هم پرونده درست کردند که منجر به حبس ۱ سال و ۷۴ ضربه شلاق شد. از ۲۷ اسفند ۹۹ تا الان هم در زندان لاکان رشت است و با همهی مشکلاتی که در زندان لاکان هست، همچنان آتنا اینجا زندانی است و حق تلفن را هم از او گرفتند و کارت تلفن به آتنا نمیدهند. دلیل این قطع تلفن نیز اعتراض به شرایط بد زندان بود. آتنا مجبور میشود که فایل صوتی بیرون بدهد تا مسولین پی به مشکلات زندان ببرند. همان فایل صوتی برای آتنا تبدیل به مشکل شده که ممکن است پروندهای هم در بر داشته باشد. در حال حاضر اجازه تلفن به خانواده ندارد و به او گفتند که در حضور مامور باید تلفن کند که آتنا هم قبول نکرد.
قبل از انتشار فایل صوتی وقتی به رشت تبعید شد چه فشارهایی وجود داشت؟
تبعید آتنا به گیلان غیرقانونیست، چون در پرونده چنین حکمی وجود ندارد. طبق قانون و آییننامه سازمان زندانها، زندانی فقط در محل سکونتش باید دوران محکومیت را طی کند. آتنا بچه تهران است و پدر و مادر نیز ساکن تهرانند. پس باید در تهران یا قرچک و یا کرج باشد. انتقال به رشت غیرقانونی است و آتنا از همان روز اول اعتراض کرده و وکیل هم اعاده دادرسی داده است، ولی هنوز رسیدگی نشده است.
چه مدت از حکم آتنا باقی مانده است؟
۵ سال حکمِ آتنا که تمام شده است. ۲ سال و ۱ ماه را از ۱۴ تیر ۹۹ میگذراند. ما برای تجمیع حکم فعلی با ۱ سال حبس درخواست تجمیع دادهایم، اما جوابی دریافت نکردیم.
برای شما به عنوان پدر و مادر آتنا چه مشکلاتی بهوجود آمده، وقتی ساکن تهران هستید و فرزندتان در زندان رشتْ محبوس است؟
متاسفانه مشکلات هست. اگر آتنا حق تلفن داشته باشد حداقل میتوانیم از سلامت فرزندمان مطلع باشیم، اما وقتی تلفن نیست ما برای شنیدن صدایش هر هفته باید مسیر تهران به رشت را بیاییم، چون دلمان طاقت نمیآورد، من و مادرش نمیتوانیم تحمل کنیم. ما دو فرزند دیگر هم داریم که در قبال آنها هم مسئولیم، ولی در مجموع با اسم آتنا انرژی میگیریم. با اینکه این مسیر رفت و آمد برای ما خیلی سخت است و در جاده بارها تصادفهایی دیدهایم که منجر به فوت هم شده است، اما آرزو داریم که سالم به مقصد برسیم، چون دخترمان چشم به راه ماست. آتنا امروز ما را دید و ذوق کرد و خیالش راحت شد. سختیها و مشکلات هست. ما واقعا نمیدانیم چه اتفاقی برای ما میافتد، اما تا جایی که بتوانیم، غفلت نمیکنیم و هر روز پیگیر کارهایشان هستیم.
بر اساس گزارش آتنا، زنان در زندان لاکان رشت فشاری مضاعف را تحمل میکنند. آیا بعد از انتشار گزارش، نهادی از حکومت یا نهادی مردمی این مسئله را پیگیری کردهاند؟
با اعتراضی که آتنا کرد، مدیر اداره کل زندانهای استان به زندان لاکان رفت و تا قبل از این، سابقه نداشت که مسئولی به این زندان برود و بخواهد با زندانیان رو در رو صحبت کند. این اتفاق افتاد و یکسری کارها انجام شد. چیلر و آبسرد کن اضافه کردند و جیرههایی که حق زندانیان بود و از ایشان دریغ میشد را الان مرتب و هر ماه، حتی بیشتر از قبل به آنها میدهند. اینها اتفاقاتی است که نمیشود گفت گزارش آتنا در آن دخیل نبوده. یعنی اعتراض آتنا تاثیر داشت و زندانیان به حداقل حقوقشان رسیدند.
آیا رییس سازمان زندانها در جریان عدم دسترسی آتنا به تلفن هست؟ این دستور از طرف چه کسی صادر شده است؟
کل دستورات پرونده آتنا باید از تهران صادر شود. وقتی آتنا به زندان رشت منتقل شد، نامهای از طرف آقای برائه، قاضی اجرای احکام، همراه آتنا فرستاده شد که همه دستورات مربوط به این پرونده اعم از حق ملاقات و مرخصی و بیمارستان و هر چیزی میبایست به دستور شعبه ۳ اجرای احکام تهران باشد و زندان لاکان فقط حق نگهداری از این خانم را دارد. الان ۶ ماه از تبعید آتنا به زندان لاکان میگذرد و بهخاطر گزارش از زندان، دسترسی به تلفن را از او گرفتهاند.
در پیگیریهای ما از تهران، اعلام کردند که ما چنین دستوری صادر نکردیم، اگر چنین کاری شده، «خودسرانه» بوده، حتی اگر دادستان گیلان هم چنین دستوری داده باشد، باید نامه را برای ما بفرستند که من به دلایل ذکر شده و تخلف زندانی، تلفن ایشان را قطع کردهام، تا کنون هیچ نامهای داده نشده. در پیگیریهای داخل استان گیلان هم هیچ پاسخ درستی دریافت نکردهایم. رییس زندان و دادیار ناظر و مدیر کل و بازرس کل هم میگویند: «ما خبر نداریم». در هر صورت برداشت من این است که اینها میخواهند آتنا را تحت فشار بگذارند .
وضعیت بیماری آتنا چگونه است؟ چون در زندان لاکان بهداری بسیار ضعیف است و پزشکی وجود ندارد. آیا روند بیماری بدتر شده است؟
شرایط جسمی آتنا بعد از اعتصاب غذا جوری شد که قسمتی از صورتش بیحس میشد. لرزش دست و پا داشت که همان زمان ما آتنا را به بیمارستان اعزام کردیم. بر طبق آزمایشات گفتند که مشکوک به «بیماری اماس» است. ما دستور گرفتیم برای بستری آتنا تا تشخیص قطعی بدهند، که متاسفانه کرونا، همهگیر شد و عملا نمیتوانستیم کاری کنیم و آتنا هم راضی به اعزام نبود، چون ترس انتقال ویروس به داخل زندان وجود داشت. ما هم پیگیری نکریم چون هنوز کرونا هست و آتنا هم این بیماری را دارد و با عصبی شدن، این بیحسی و لرزشْ بیشتر میشود. ما نمیتوانیم کاری کنیم. در زندان لاکان هم اگر بخواهد به بیمارستان برود، باید با دستور پزشکی باشد که وجود ندارد. اگر آتنا حالش بد شود، امکان انتقال به بیمارستان نیست، چون باید دستور از تهران بگیرند. خوشبختانه آتنا در مرحله تشنج نیست، اما اگر یک بیمار با وضعیت آتنا وجود داشته باشد، تا بخواهند از مرکز دستور اعزام بگیرند، زندانی تلف میشود. بیماری آتنا با شدت و ضعف کمامان وجود دارد. آتنا برای اینکه ما را نگران نکند، خیلی توضیح نمیدهد، اما میدانم که آتنا خیلی بیمار است. فشار خون هم دارد.
همانطور که در جریان هستید، وکیل آتنا «مصطفی نیلی» بیش از یک ماه است که بازداشت شده. آیا این بازداشت در روند پیگیری پروندهی آتنا تاثیر داشته است؟
آقای نیلی سومین یا چهارمین وکیل آتناست. وکلای قبلی خیلی در خط آتنا نبودند. از آتنا میخواستند تا حرفهایی در دادگاه بزند تا مورد عفو قرار گیرد که به مذاق آتنا خوش نمیآمد. تا اینکه آقای نیلی را پیدا کردیم و ایشان لطف کرد و پرونده آتنا را گرفت. آقای نیلی چندین پرونده را در دست دارد و با حرارت و پر قدرت، پروندههای سیاسی را دنبال میکرد. نیلی کارهای زیادی برای آتنا انجام داد و الان هم در بازداشت است. آقای نیلی بین وکلا بسیار قدرتمند است. در نبود ایشان، آقای رامین صفرنیا وکیل پرونده است که ایشان هم خوب پیگیری میکنند.
آقای دائمی آیا نکتهای هست که قصد اضافه کردن آن را داشته باشید؟
شما خودتان میدانید که برای پدر و مادر، این وضعیت چقدر سخت است. یعنی آتنا برای من خودِ زندگی است و من از وجود او انرژی میگیرم، اینقدر که آتنا قوی است. در زندانی که همواره جانش در خطر است، از حقوق دیگران دفاع میکند. امیدوارم هر چه زودتر آزاد شود. نه تنها آتنا، بلکه همه کسانی که فکر و جانشان برای مردم و کشورشان میتپد، حیف است که در زندان بمانند.
به امید آزادی آتنا و با تشکر از همراهی شما.