زنان سرپرست خانوار یک سر و هزار سودا

خبرگزاری فارس: این زن فرزندانش را بزرگ می‌کند، نگران آینده آنهاست، کار منزل را انجام می‌دهد و در کنار این‌ باید در بیرون از منزل کار کرده و پول درآورد تا هزینه معاش، کرایه خانه و تحصیل فرزندان را تأمین کند؛ او یک زن است یک مادر با روحیه لطیف زنانه اما باید نقش پدر را هم در زندگی ایفا کند چرا که اکنون زن سرپرست خانوار نامیده می‌شود.

به گزارش خبرنگار زنان باشگاه خبری فارس «توانا» زن سرپرست خانوار به کسی گفته می‌شود که بدون حضور منظم یا حمایت یک مرد، سرپرستی خانواده را بر عهده می‌گیرد و مسئولیت اداره اقتصادی خانواده بر عهده اوست.

بر اساس گزارش شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان، 56 درصد زنان سرپرست خانوار کشور، شهری و 83 درصد روستایی هستند و 88 درصد خانوارهای دارای سرپرست زن تحت پوشش سازمان‌های دولتی قرار دارند همچنین میانگین درآمد زنان سرپرست خانوار شاغل کمتر از مردان است ضمن اینکه ‌زنان سرپرست خانوار عمدتاً مشاغل خانگی را انتخاب می‌کنند.

174 هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی
————————————————————————–

کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی کشور، مرکز امور زنان و خانواده و وزارت رفاه از جمله نهادهایی هستند که در ایران مسئولیت حمایت از زنان سرپرست خانوار را بر عهده دارند که در مقایسه با دیگر سازمان‌ها و نهادهای دولتی، سازمان بهزیستی عمده‌ترین نهاد دولتی در زمینه خانواده‌های بی سرپرست است.

174 هزار زن سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند که این تعداد از زنان مستمری ماهیانه اندکی از این سازمان می‌گیرند و تعدادی هم در گروه‌های همیار عضو هستند؛ تا کنون 871 گروه همیار زنان سرپرست خانوار در کشورتشکیل شده است و این گروه‌ها حدود 6 هزار نفر عضو دارند که در قالب گروه‌های 5 تا 10 نفره با کمک‌های بلاعوض سازمان بهزیستی با هم فعالیت اقتصادی واحدی را شروع کرده و در کنار آنها نیز یک مددکار به عنوان تسهیل‌گر فعالیت می‌کند.

بی‌پولی و تأمین معاش مهم‌ترین مشکل زنان سرپرست خانوار
———————————————————————–

در گزارش شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان آمده است: زنان سرپرست خانواده در ایران در معرض فشارهای اقتصادی مربوط به تأمین مسکن،‌ مایجتاج روزانه و نیازهای فرزندان خود هستند؛ درآمد کم زنان سرپرست خانوار موجب فقر نسبی زنان نسبت به مردان سرپرست خانوار شده است.

از آنجا که درصد بسیاری از زنان سرپرست خانوار، خانه‌دار بوده و هیچ‌گاه به دنبال معاش و پول در آوردن نبودند در بازار اقتصادی نمی‌توانند شغل مناسبی انتخاب کنند بنابراین به دنبال مشاغل نیمه تخصصی و کم ارزش هستند و نسبت به مردان دستمزد کمتری دریافت می‌کنند در نتیجه زندگی همراه با فقر دارند مشکل دیگر این زنان نداشتن مسکن است که به دلیل پایین بودن درآمد نمی‌توانند مسکن مناسبی اجاره کنند و مجبورند در مناطق نامناسب که اجاره کمتری دارد سکونت داشته باشند به طور کلی اقتصاد به عنوان اصلی ترین مشکل زنان سرپرست خانوار مطرح است.

وجود مراکز متعدد تصمیم‌گیری در مورد این قشر از زنان اعم از کمیته امداد،‌ بهزیستی و مراکز خیریه موجب شده است تا سیاست‌های یکسانی به کار گرفته نشود و خدمات رسانی به این افراد یکسان نباشد به طور کلی حمایت‌های اجتماعی منسجم و قوانین کارآمد در این زمینه ضعیف عمل کرده و توان حل مشکلات را ندارند.

مشکلات روحی و روانی
—————————–

بعد از مشکلات اقتصادی مهمترین مشکل زنان سرپرست خانوار بهداشت روانی آنهاست، این زنان دچار نوعی خلأ عاطفی هستند و از نشانه‌های آن استرس، افسردگی و زودرنجی است؛ درآمد پایین، ‌ایفای نقش‌های چندگانه، فقدان حمایت‌های اجتماعی و نگرش‌های منفی نسبت به زنان سرپرست خانواده موجب تنش، ‌فرسودگی و احساس ناتوانی در آنها می‌شود در واقع بالا بودن میزان مشکلات روانی زنان سرپرست خانوار ناشی از شرایط اقتصادی و اجتماعی آنهاست و به جنسیت مرتبط نیست.

آخرین آمار از زنان سرپرست خانوار
——————————————

آمارهای مربوط به زنان سرپرست خانوار در ایران از طریق سرشماری‌ها و آمارگیری‌های مرکز آمار ایران، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی کشور و بنیاد شهید و امور ایثارگران جمع‌آوری شده است در سال 1355 بیش از 50 درصد از خانوارهای زن سرپرست مربوط به زنان بالای 50 سال بوده است که در سال‌های 1365 و 1375 به بیش از 60 درصد رسیده است؛ طبق آخرین سرشماری در سال 85 تعداد زنان سرپرست خانوار و بی سرپرست یک میلیون و 641 هزار نفر برآورد شده است.

این میزان به علاوه زنانی است که از سوی مسئولان ناشناخته مانده و یا به گونه‌ای آسیب دیده اجتماعی هستند. با گذشت 5 سال از سرشماری و با درنظر گرفتن این مسأله که هر سال 60 هزار زن بی سرپرست یا بدسرپرست می شوند می توان تعداد این زنان را بیشتر از این میزان و در حدود 2 تا 3 میلیون دانست.

ایجاد اشتغال برای 100 هزار نفر از زنان سرپرست خانوار توسط بنیاد توسعه تعاون و کارآفرینی
————————————————————————————————————

مریم مجتهد زاده رئیس مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در‌خصوص اقدامات مرکز امور زنان برای حمایت از زنان سرپرست خانوار گفت: برگزاری دوره‌های آموزشی، بنگاه‌های اقتصادی زودبازده، برگزاری دوره‌های آموزشی کارآفرینی، ارائه مشاوره‌های کارآفرینی به صورت فردی و گروهی و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف جهت ارائه دستاوردها و تولیدات زنان سرپرست خانوار از اقدامات مرکزامور زنان برای حمایت از این گروه است.

رئیس مرکز امور زنان با اشاره به اینکه در راستای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، تلاش شده است، مشاغل خانگی به آنان آموزش داده شود،‌ تصریح کرد: آموزش مشاغل خانگی به زنان سرپرست خانوار به منظور این است که آنها بتوانند به عنوان نیروی فعال به اشتغال‌زایی بپردازند.

وی احداث یا حمایت از گسترش مراکز رشد و کارآفرینی زنان را از دیگر برنامه های مرکز امور زنان دانست و افزود: در این راستا راه اندازی بازارچه‌های خود اشتغالی ویژه گروه‌های مختلف زنان بخصوص زنان سرپرست خانوار در هر استان در دستور کار مرکز امور زنان است.

مجتهدزاده با اشاره به عضویت 6 هزار زن سرپرست خانوار که مراحل حرفه آموزی را طی کرده‌اند در بنیاد توسعه تعاون و کارآفرینی گفت: نخستین گروه مورد توجه این بنیاد زنان سرپرست‌ خانوارهستند که تلاش می‌کنیم تا آنها را دربحث‌های حرفه‌آموزی و رسیدن به ساز‌و‌کار اقتصادی مناسب حمایت کنیم.

رئیس مرکز امور زنان با اشاره به اینکه زنان سرپرست خانوار به عنوان گروه‌های آسیب‌پذیر مورد توجه بیشتر بنیاد توسعه تعاون و کارآفرینی زنان هستند، اظهار داشت: بنیاد توسعه تعاون و کارآفرینی زنان موظف به ایجاد 100 هزار شغل با اولویت زنان سرپرست خانوار در سال 90 است.

توانمند سازی زنان سرپرست خانواردر مراکز کوثر شهرداری تهران
————————————————————————–

زهرا خوش برش مسئول اداره امور بانوان شهرداری منطقه 21 تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار زنان باشگاه خبری فارس «توانا» اظهار داشت: معاونت اجتماعی شهرداری تهران مرکزی را تحت عنوان ستاد توانمند سازی زنان سرپرست خانوار دارد که به منظور توانمند سازی آنها مرکز مهارت آموزی کوثررا تأسیس کرده‌‌ و شعبه دوم این مرکز نیز به تازگی افتتاح شده است.

وی افزود: در مرکز مهارت آموزی کوثر شماره یک در حدود 24 نفر از زنان سرپرست خانوار به خیاطی مشغول بوده و در مرکز شماره 2، تعداد 10 زن سرپرست خانواده به بسته بندی میوه‌های خشک مشغول هستند.

خوش برش با بیان اینکه ستاد توانمند سازی زنان سرپرست خانوار 4 دسته از زنان را تحت پوشش قرار می‌دهد، عنوان کرد: زنانی که همسرشان فوت شده، زنان مطلقه، زنانی که همسرشان مفقود الاثر است و زنانی که همسرشان معتاد یا از کار افتاده است تحت حمایت این ستاد قرار دارند.

زنان سرپرست خانوار به لحاظ بیمه مشکل دارند
—————————————————–

مسئول اداره امور بانوان شهرداری منطقه 21 با اشاره به اینکه پوشش بیمه‌ای زنان یرپرست خانوار کامل نشده و تعدادی از آنها توانسته‌‌اند تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار بگیرند.

وی افزود: در اداره امور بانوان شهرداری منطقه 21 تا کنون تعداد 130 زن سرپرست خانوار به همراه فرزندانشان تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار گرفته‌اند.

تصویب بیمه زنان خانه‌دار تا پایان سال در مجلس
—————————————————-

داریوش قنبری عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در ‌خصوص وضعیت بیمه زنان سرپرست خانوار عنوان کرد: بحث بیمه اجتماعی زنان خانه‌دار و بیمه بیکاران جویای کار که فرصت ایجاد اشتغال آنها فراهم نشده، در حال پیگیری است و تا پایان سال جاری به تصویب می‌رسد.

وی با اشاره به بار مالی بیمه اجتماعی زنان خانه‌دار برای تأمین اجتماعی بر تأمین منابع اجرای آن از سوی دولت، گفت: مجلس نمی‌تواند برای تأمین اجتماعی تعهد مالی ایجاد کند ولی دولت باید در بودجه سنواتی منابع مالی مورد نیاز این قانون را مورد توجه قرار دهد.

قنبری، یکی از راهکارهای لازم برای اجرای بیمه اجتماعی زنان خانه دار را ارائه متمم بودجه از سوی دولت دانست و بیان داشت: باید راهکارهای قانونی برای اجرای بیمه اجتماعی زنان خانه‌دار تدوین شود و دولت با ارائه متمم بودجه، وزارت رفاه و تأمین اجتماعی را در این امر یاری کند.

نماینده مردم ایلام در مجلس همچنین از ارائه طرح بیمه اجتماعی زنان خانه دار در مجلس حمایت کرد و گفت: ارائه این طرح می‌تواند یکی از راهکارهای خوب برای اجرای این قانون باشد.

فراموشی مشکلات زنان سرپرست خانواربرای جامعه ایجاد آسیب می‌کند
————————————————————————————

طهورا نوروزی در‌خصوص وضعیت زنان سرپرست خانوار گفت: اگر دربحث آسیب‌های اجتماعی زنان سرپرست خانوار مورد توجه قرار نگیرند این امر منجر به ایجاد آسیب در سطح جامعه می‌شود.

وی افزود: به لحاظ شرع زنان وظیفه‌ای برای تأمین معاش زندگی ندارد ولی زنانی که همسر خود را از دست داده یا همسرشان از کار افتاده است وظیفه تأمین معاش زندگی بر عهده آنهاست ولی دولت باید حمایت‌های مالی را از آنها بر عهده بگیرد.

این پژوهشگر مسائل زنان با بیان اینکه رسیدگی به زنان سرپرست خانوار در کشور ناهماهنگ است، عنوان کرد: بهزیستی، وزارت رفاه، مرکز امور زنان هر کدام به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند باید جایگاهی در رأس رسیدگی به امور زنان سرپرست خانوار قرار بگیرد تا سایر دستگا‌ه‌ها با آن هماهنگ شوند.

نوروزی ادامه داد: توانمند سازی زنان سرپرست خانوار باید مدنظر قرار بگیرد ولی هم‌اکنون وضعیت به گونه‌ای است که ما به جای توانمند سازی زنان سرپرست خانوار آنها را مستمری بگیر کرده‌‌ایم و به جای اینکه آنها را وارد فرآیند کارآفرینی کنیم مستمری بگیرشان کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه مشکلات زنان سرپرست خانوار صرفاً اقتصادی نیست، گفت: این گروه از زنان مشکلات فرهنگی نیز دارند که اگر آنها را رصد نکنیم موجب آسیب به جامعه می‌شود.

به گزارش توانا، قوانین حمایتی از زنان و خانواده‌های بی سرپرست دارای ضعف اجرایی است، مهمترین مشکل این قوانین تأمین بودجه است و از آنجا که مهمترین مشکلات زنان سرپرست خانوار اقتصادی است باید با در اولویت قرار دادن اشتغال زنان سرپرست خانوار، ایجاد امنیت شغلی و بیمه، آموزش مهارت‌های شغلی و طرح برنامه‌های آموزشی برای زنان بیکار سرپرست خانوار، ایجاد تعاونی‌های تولید مخصوص زنان سرپرست خانوار و گشودن مجاری ویژه وام دهی به زنان سرپرست خانوار، مشکلات آنها را حل کرد.