«شدن» کار سختی است، «من» شدن کار هر بز نیست، اگر چه شما هم مانند من نه گاو نر هستید و نه مرد کهن، بلکه زن هستید، آن هم زنی که می‌خواهد پوست بیاندازد و ترک عادت و دسته کند. خروج از «ما» و «من» شدن نیازمند شکستن قالب هایی است که «مایی»ها دور خودشان کشیده‌اند که مبادا کسی هوای خروج از آن به سرش بزند. برعکس «من»ها که راه را برای ورود سخت کرده‌اند نه خروج.
پژوهش‌هایی که در باب رابطه «جنسیت و سلامت» از دهه ۱۹۷۰ آغاز شده‌اند، نشان می‌دهند که جنسیت (در کنار مقوله‌هایی مانند طبقه، نژاد/ قومیت، مذهب و …) یک عامل مهم و تعیین‌کننده در توزیع «دسترسی» به منابع و منافع است. دسترسی به خدمات حوزه درمان نیز در این سطح دسته‌بندی می‌شود. سلامت زنان تحت تأثیر عوامل بیولوژیک، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و محیط‌زیست قرار می‌گیرد که نتیجه مجموعه دسترسی‌های آنها به منابع و منافع است. این وضعیت از دوران جنینی شروع می‌شود، سپس وضعیت و کیفیت هر مرحله از حیات زنان (شیرخوارگی و کودکی، نوجوانی، جوانی، سال‌های باروری و کهولت) بر مبانی مراحل پیشین شکل می‌گیرد این الگو شاید زمانی که بدانیم سونامی سرطان پستان در ایران رخ داده است، بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. «سهیلا وحدتی بنا» دانش‌آموخته مهندسی برق از دانشگاه برکلی و پژوهشگر و کنشگر حوزه زنان است که سال‌هاست در آمریکا زندگی می‌کند. او اخیرا در راه‌اندازی سازمان غیرانتفاعی «پژوهش، یاری‌رسانی، آگاهی‌رسانی و معالجه (پیام) برای سرطان پستان» که به‌طور متمرکز روی «سرطان پستان» به‌ویژه در میان زنان ایرانی متمرکز است، مشارکت داشته است. به بهانه روز جهانی «اقدام برای سلامت زنان» با او درباره وضعیت سلامت زنان در ایران و فعالیت‌های این سازمان به گفتگو نشسته‌ایم:
این که در چه فرایندی کار خانگی به مرور به زنان محول و به تدریج به عنوان وظیفه ذاتی آنان قلمداد شده در حوصله این مقاله نیست. نکته قابل تأمل، چگونگی حفظ این الگو در شرایطی است که بسیاری از زنان در مقابل آن مقاومت کرده و گرایش بیشتری نسبت به کار بیرون از خانه نشان می‌دهد، ضمن آن که جامعه نیز به نیروی کار آنان در بیرون از خانه نیازمند است.
به نظر می‌رسد که دیدگاه فمنیستی موضع بسیار جالب‌توجهی است و می‌تواند به ما کمک کند با آگاهی از دانش زنانه به واقعیت اجتماعی، خودآگاهی بیشتری پیدا کنیم. کافی است به زنان گوش دهیم تا از دانش زنانه در روابط بین فردی آگاه شویم. ولی این دیدگاه مشکلات خاص خود را دارد. پیش از هر چیز به نظر می‌آید این ادعای کلی که سرکوبگر در رابطه با ستمدیده از ظلمی که می‌کند به‌واسطه ایدئولوژی ناآگاه است سخن عجیبی است.
تمایلات جنسی یک زن همانند تمایلات جنسی در مردان، شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های فیزیکی و تجربیات روانی است. تمایلات جنسی تنها محدود به عمل جنسی نمی‌شود. احساسی که نسبت به خود و یا دیگران دارید و احساسی که به رابطه جنسی و تجربیات گذشته خود دارید، همه و همه تمایلات جنسی امروزه شما را می‌سازد. احساس شما نسبت به شریک جنسی‌تان و ارتباطی که با او دارید قطعا بر روی احساس رضایت جنسی‌تان تأثیر می‌گذارد .
هنگام ورود زنان در بازار کار باید در مفاهیمی که زن بودن، اشتغال و مرد بودن را تعریف می‌کنند، قدری تأمل کرد. از اسطوره‌های مربوط به باروری زنان تا آراء پوزیتیویستی کنت، زنان همواره با طبیعت پیوند خورده‌اند. زنان به علت نقش باروری خود در بسیاری از متون با واژه‌هایی همچون مراقبت، لطافت و طبیعت شناخته می‌شوند. این مفاهیم در تعریف کار زنان و نوع شغل مناسب برای آنان نیز نقش دارد. زنان مطابق با این تعاریف و به علت ایفای نقش مادرانه خود، پرستاران و معلمان خوبی هستند.
بیشتر از ۸۰ سال از زمانی که اولین زن در ایران توانست لباس وکالت بپوشد گذشته است. خدیجه کشاورز، کاترین سعید خانیان و مهرانگیز منوچهریان سه وکیل زن هستند که از آنها به عنوان نخستین زنان وکیل در ایران یاد می‌شود. «خدیجه کشاورز» در سال ۱۳۱۶ به عنوان نخستین زن، پروانه وکالت پایه دو خود را دریافت کرد. او دکترای حقوق از دانشگاه تولوز فرانسه دارد، همچنین گفته می‌شود هنگامی که وی درخواست پروانه وکالت داد، یک عضو کانون وکلا در آن دوره که تحت نظارت دادگستری بود، اعتراض کرد مبنی بر این که اگر قرار باشد زنی پروانه وکالت بگیرد من از ادامه شغل وکالت معذورم؛ اما رییس هیئت‌مدیره پروانه وکالت خانم کشاورز را صادر می‌کند. «کاترینا سعید خانیان»، وکیل سفارت شوروی به عنوان دومین وکیل زن ایرانی شناخته می‌شود که در ایران فعالیت زیادی نداشت؛ اما فعالیت‌های «مهرانگیز منوچهریان» در حوزه وکالت توانست راه را برای زنان وکیل دیگر باز کند. منوچهریان در سال ۱۳۳۶ هجری خورشیدی پروانه وکالت پایه یک دریافت کرد. او از اعضای کانون وکلای آن دوره بود در حالی که گفته می‌شود در آن زمان، زنان را در کانون وکلا نمی‌پذیرفتند. کتاب‌ها، جوایز و فعالیت‌های او در حرفه وکالت و حتی حضور در سیاست نامش را برای همیشه در تاریخ ایران ثبت کرده است. از آن زمان تاکنون زنان زیادی وارد حرفه وکالت شده‌اند به مناسبت یک می روز جهانی کارگر با «مرجان رستگار» وکیل پایه یک دادگستری که حدود ۶ سال است به عنوان وکیل فعالیت می‌کند، در مورد مشکلات زنان وکیل به گفتگو نشستیم.
منیژه نجمعراقی سال‌هاست که به عنوان نویسنده و مترجمی فعال در حوزه مباحث و نظریات فمینیستی در بین کنشگران مسائل زنان شناخته شده است. علاوه بر این، وی عضو کانون نویسندگان ایران و همچنین عضو هیئت داوران جایزه کتاب صدیقه دولت‌آبادی نیزاست. از جمله کتاب‌هایی که منیژه نجمعراقی در تالیف یا ترجمه آنها نقش داشته است ، می‌توان به این موارد اشاره کرد: منبع‌شناسی زنان؛ زن و سینما؛ زن و ادبیات: سلسله پژوهش‌های نظری درباره مسائل زنان (با همکاری نسترن موسوی و مرسده صالح‌پور – نشر چشمه)؛ جامعه‌شناسی زنان (پاملا ابوت و کلر والاس – نشر نی)؛ سرمایه‌داری، خانواده و زندگی شخصی (الی زارتسکی – نشر نی)؛ دردسرهای پسامدرنیسم (استفان مورافسکی – بازتاب نگار)؛ نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی (رزماری تانگ – نشر نی)؛ تاریخ هنر نو: پیش درآمدی انتقادی (جاناتان هریس)؛ سه گینی (ویرجینیا وولف، نشر چشمه). منیژه نجم عراقی به تازگی ترجمه کتابی با عنوان «نگاهی انتقادی به توسعه جماعت محور»، اثر «مارگارت لِدویت» را آغاز کرده است. این کتاب که ویرایش نخست آن در سال ۲۰۰۵ در انگلستان منتشر شده، رویکردی انتقادی به اقدامات اجتماع‌محور دارد که در سال‌های اخیر در ایران نیز رواج یافته است. نویسنده کتاب متاثر از دیدگاه‌های «پائولو فریره»، «آنتونیو گرامشی» و همچنین اندیشه‌های فمینیستی، به اصول و ارزش‌هایی انتقادی در توسعه جماعت‌محور می پردازد. به بهانه ترجمه این کتاب سراغ منیژه نجمعراقی رفتیم تا هم درباره کتاب بیشتر بشنویم، هم نظرش را درباره رویکردهای متاخر فمینیستی در ارتباط با شرایط جامعه خودمان جویا شویم.
آن چه در پی می‌خوانید مصاحبه معصومه زمانی با لیلا فرمان، کنشگر حقوق زنان کرد و به‌ویژه ایزدی است. فرمان تز دکترای خود را با موضوع «مرکزیت زدایی و درگیری‌های قومی؛ مسئله‌ی کرد در ترکیه» در آگوست ۲۰۱۴ منتشر کرد. او ده سال است به‌صورت داوطلبانه در رابطه با مسائل ایزدیان کار می‌کند و از «خانه‌های ایزدیان» در آلمان حمایت می‌کند. فرمان در تابستان ۲۰۱۴ رئیس مشترک «فدراسیون انجمن‌های ایزدی» شد که یک سازمان بین‌المللی حمایتی متشکل از حدود شصت انجمن و گروه است.
در استان گیلان –برخلاف اکثر حوزه‌های کشاورزی کشور- زنان مستقیما در تولید کشاورزی و مزرعه‌داری مشارکت می‌کنند. گستردگی حضور زنان در فعالیت‌های کشاورزی به‌ویژه شالیکاری (بیجارکاری) اهمیت بررسی و پرداختن به وضعیت آنها را تبیین می‌کند. به همین منظور در آستانه روز جهانی کارگر با یک زن شالیکار در روستای «نرکه» شهرستان املش به گفتگو نشستیم تا درباره شرایط کاری دشوار این زنان صحبت کنیم. در ادامه برای بررسی وضعیت سلامت این زنان با پزشک روستا نیز مصاحبه کوتاهی انجام دادیم.
ورود