معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اقدام به پخش بروشور«گزارش تحول وضعیت زنان و خانواده در دولت تدبیر و امید در یک نگاه» در  ستادهای آقای روحانی کرد که یکی از این بروشورها به دست نگارنده رسید. با مطالعه آن بر خود فرض دانستم اندکی در خصوص آن بنویسم چرا که در این بروشور مواردی ذکر شده است که برخی بی‌ربط به عملکرد دولت یازدهم و گاه اغراق‌آمیز و غیر شفاف است. در ادامه به برخی از بندهای این‌چنینی آن اشاره می‌کنم.

پسران نوجوان با ورود به دوران بلوغ، ناگهان با موجی از تغییرات هورمونی و بیولوژیکی مواجه می‌شوند که آن‌ها را آسیب‌پذیر می‌کنند. آن‌ها دوست دارند درباره رابطه جنسی حرف بزنند اما اطرافیان آن‌ها نمی‌خواهند. بنابراین موضوع رابطه جنسی به یک تابو تبدیل می‌شود و در نتیجه آن‌ها سعی می‌کنند با توسل به لودگی و تماس‌های بدنی زننده خود را ارضا کنند. اگرچه بسیاری از افراد این رفتارها را نشانه‌های بلوغ جنسی می‌بینند، من آن‌ها را آغاز روند عادی شدن آزار جنسی می‌نامم.

ضمن محکوم کردن این حادثه خشونت‌بار و تسلیت به خانواده‌های کشته‌شدگان و خانواده‌ی هانیه اکبریان و جامعه‌ی معلمان و دانش آموزان، از قوه‌ی مقننه و مجریه خواهان رسیدگی هر چه سریع‌تر به وضعیت معیشت و اشتغال معلمان غیررسمی هستیم. همچنین خواهان آن هستیم که این حادثه تبدیل به بهانه‌ای برای سرکوب خواسته‌ها و اعتراض‌های حق طلبانه‌ی مدنی به مجلس نشود و فرصتی برای تقویت روحیه نژادپرستی، قومیت/ملیت پرستی در میان مردم و حاکمان نباشد. زیرا این ملیت، نژاد، طبقه و مذهب نیست که زمینه‌ساز ترور می‌شود؛ آن چه انشقاق و ناامنی به بار می‌آورد ستم و تبعیض بر مبنای ملیت، نژاد، مذهب و طبقه است.

شکل‌گیری انقلاب صنعتی زمینه‌ساز حضور تمام اقشار جامعه از جمله زنان و کودکان به بازار کار شد. اما پیش‌شرط لازم برای حضور زنان در عرصه اشتغال و کار در دوران صنعتی، کار با تکنولوژی‌های جدید بود. ازاین‌رو باید گفت انقلاب صنعتی تأثیری دوگانه بر زنان داشت. اولاً تقسیمات طبقاتی را توسعه داد و نخبگان جدیدی شامل زنان را پدید آورد به‌گونه‌ای که این اقلیت در مقایسه با زنانی که فاقد مهارت‌های کار با تکنولوژی جدید بودند از امتیازاتی برخوردار شدند و از سویی دیگر حضور زنان در بازار کار (حیطه¬ئی که مردانه تلقی می‌شد) منجر به پایین آمدن دستمزد مردان شد و ازاین‌رو با مقاومت‌ها و مخالفت‌های مردان مواجه شد. به ‌این‌ ترتیب رفته‌رفته زنان دریافتند که به‌عنوان زن دارای منافع مشترکی با زنان جوامع دیگر و منافع متفاوتی با منافع مردان هستند و همین منجر به شکل‌گیری طبقه‌بندی جدیدی در جامعه شد که در آن زنان در طبقه فرودست و مردان در طبقه فرادست قرار گرفتند

در بازارهای محلی گیلان یکی از مولفه‌هایی که زیاد به چشم می‌خورد و به سوژه مناسب دوربین‌های عکاسان نیز تبدیل شده˛ زنان دست‌فروشی‌اند که مشغول فروش محصولات کشاورزی این استان هستند. پدیده دست‌فروشی در بازارهای محلی گیلان هر چند عرفا پذیرفته شده اما در قوانین عادی به‌خصوص در قانون کار و استخدامی هیچ حق و حقوقی برای این افراد مطرح نشده است و اصلا دست‌فروشان به رسمیت شناخته نشده‌اند.

واقعیت آن است که ما از رسانه و محیط تاثیر می‌پذیریم. خوب یا بد بر ذائقه ما اثر می‌گذارد؛ اما متر و معیار نیستند، عُرفی، وجود ندارد. همه می‌دانیم به‌خصوص در فرهنگ ما، بدن زن به‌راحتی موضوع اظهار نظر و نگاه‌های سنگین آشنا و غریبه است و اولین سیبل، اعتماد به نفس است. اگر کم شود؛ راه را برای تبدیلِ بدن او به آنچه مورد قبول اکثریت است، باز می‌کند.

تمایزی که در سنت قرارداد اجتماعی بین عرصه عمومی و عرصه خصوصی وجود دارد، باعث شده ازدواج که خود یک قرارداد جنسی است، در عرصه خصوصی تعریف شود و از این رو مناسب بررسی‌های سیاسی نباشد. از نظر پیتمن، قراردادهای کاری که در آن افراد برای شخص یا یک کمپانی کار می‌کنند یا قراردادهای کارگری جنسی که در عرصه عمومی هستند نیز همچون قرارداد ازدواج، سلطه مردان بر زنان را تثبیت می‌کنند. تفکیک سفت و سخت عرصه عمومی و عرصه خصوصی که در سنت قرارداد اجتماعی وجود دارد، باعث می‌شود داد و ستد آن‌چه در هر یک از این دو قلمرو قرار می‌گیرد نادیده گرفته شود. بسیاری از آنچه در سنت قرارداد اجتماعی به عرصه خصوصی تعلق دارد، در واقع سیاسی است یا وجوهی سیاسی و عمومی دارد و تعریف عرصه خصوصی، آن‌چنان که در این سنت وجود دارد به سیاست‌زدایی از برخی از وجوه سیاسی دامن می‌زند. یکی از مهم‌ترین آنها روابط جنسی به طور کلی و ازدواج به طور خاص است. البته نباید دچار سوءتفاهم شد، هدف پیتمن یا دیگر افرادی که منتقد حصر رابطه جنسی در عرصه خصوصی هستند، این نیست که مثلا نوعی افشاگری یا شفافیت در مورد زندگی جنسی افراد وجود داشته باشد و حریم شخصی افراد از بین برود. منظور این است که ابعادی از رابطه جنسی و قرارداد ازدواج وجود دارند -مانند تجاوز جنسی- که باقی ماندن رابطه جنسی و ازدواج در عرصه خصوصی به اَشکال موجود، امکان نقد و بررسی آنها را از بین می‌برد.

در بخش دوم این بحث در مورد جایگاه سایر گروه‌های اجتماعی سوال شده است. در طرح این سوال با دقت در انتخاب واژه‌ها و گنجاندن کلمه ملیت در کنار قومیت طراحان سوال خواسته‌اند خاطر دوستان هویت طلب را مکدر نکنند که این خود جای سپاس و قدردانی داشته و اشاره‌ای بر جدی بودن گفتمان مطروحه -اینترسکشنالیتی، تقاطع، گره‌گاه- دارد. و اما در پاسخ باز صحبت از نیاز به متشکل شدن به میان آمده تا وضعت نابسامان این گروه‌های اجتماعی را سامان دهد! البته با قرار دادن وجه تفاوت بین جریان‌های واپس‌گرا و جریان‌های مترقی!

بی‌سواد در حقیقت حدیث نفس زنی است که جنگ مسیر زندگی‌اش را تغییر می‌دهد و او را وادار به مهاجرتی ناخواسته می‌کند. زنی که علی‌رغم عطش خواندن و نوشتن مجبور به کار در یکی از کارخانه‌های صنعتی کشوری می‌شود که با فرهنگ آن بیگانه است. بیگانگی‌ای که آگوتا از آن با عنوان «برهوت اجتماعی» یاد می‌کند.

اگرچه دولت‌ها بنا بر ماهیت خود، توجه ویژه‌ای به این نقدها حداقل به‌ظاهر نشان نمی‌دهند؛ اما شکل‌گیری یک گفتمان گسترده در میان فعالان صنفی در نقد پولی سازی آموزش، به نظرم نقش موثری در کندی روند این جریان آسیب‌زا دارد. بی‌شک اولین گروهی که از منافع این گفتمان بهره می‌گیرند، کودکان طبقه فرودست جامعه هستند که با گسترش آموزش‌های عمومی و رایگان و جلوگیری از روند کالایی شدن آموزش، امکان برخورداری از فرصت‌های برابر در آینده را با بهره‌گیری از آموزش پیدا می‌کنند.